Бюджетге сезерча къошула барады

Къабарты-Малкъарны Правительствосуну башчысы Мусукланы Алий Правительствону кезиулю кенгешин бардыргъанды. Анда министерстволаны бла ведомстволаны ол неда бу ишлени, жумушланы эмда борчланы тамамлау бла байламлы оюмлары сюзюлгенди эмда бегимлеча къабыл этилгендиле.

Сюзюуге чыгъарылгъан жыйырмадан артыкъ проектлени арасында баш магъананы, сёзсюз, Республиканы бюджетин толтуруу бла байламлыгъа берирге тийишлиди. КъМР-ни финансла министрини къуллугъун толтургъан Елена Лисун айтханнга кёре, «Къабарты-Малкъар Республиканы 2018 жылгъа эмда 2019-2020 жыллагъа бюджетини юсюнден» законнга тюрлениуле кийирирге керекди. Ол къыралны бюджетинден регионнга субсидияла бла субвенцияла асламыракъ жиберилгени бла байламлыды.
Алай бла республиканы быйылгъы баш финанс документини кёрюмдюлери быллай боллукъдула: налогла эмда андан башха жерледен 11,718 миллиард сом жыяргъа умут барды. Бу жаны бла тюрлениу жокъду. Къайтарылмазлыкъ халда къыралдан регионну бюджетине асламыракъ ахча тюшерикди - 19,122 миллиард сом. Къоранчланы ёлчеми 30,2 миллиард сомду. Ол 750 миллион сомгъа азыракъ болгъанды. Дагъыда жер-жерли жол фондха 184 миллионнга асламыракъ сом берилликди. Саулай алып айтханда бюджетни профицити 568 миллион сом боллукъду, ол артыгъы республиканы борчларын жабаргъа жиберилликди.
Елена Лисун дагъыда быйыл биринчи тогъуз айны ичинде бюджет къалай толтурулгъанын туура этгенди. Ол кезиуге республиканы бохчасына 21,7 миллиард сом тюшгенди неда башхача айтханда, план бла белгиленнген ёлчемни 71,8 проценти. Озгъан жылны бу кезиую бла тенглешдиргенде беш миллиардха асламыракъ жыйылгъанды.
Сагъынылгъан ахчадан сегиз миллиарды налогла эмда андан тышында жумушланы тамамлау бла келгендиле. Алай ачыкъ айтханда, аны кёп къалмай бары да (7,46 миллиард) налогладыла. Анда асламысы акцизледиле (2,3 миллиард сом), адамланы иш хакъларына салыннган (2) мюлк (1,29) эмда тюшюрюлген файда ючюн (1,1) тёлеуледиле. Къырал иеликде болгъан мюлкню хайырланыудан 36,1 миллион сом келгенди, хакъ тёленип берилген жумушланы тамамлаудан а - 149 миллион. Дагъыда тазирле, санкцияла эмда бир тюрлю заран салыннганы ючюн тёлеуле бла да тогъуз айны ичинде бюджетге 291 миллион сом тюшгенди.
Сагъынылгъан кезиуде 20,17 миллиард сом къоранчла этилгенди. Анда кёп къалмай онбеш миллиардны социал магъаналы къоранчла (иш хакъ, медицина страхование, бюджетле аралы трансфертле, социал тёлеуле) аладыла. Жол фонд бир миллиарддан азмаз асламыракъ сом къоратханды. Бюджетни ол кезиуге профицити 1,569 миллиард сом болгъанды; ол кеси да республиканы къырал борчун жабаргъа жиберилгенди. Аны ёлчеми уа озгъан айны аллына 10,246 миллиард сом бола эди.
Ызы бла талай бегимлени проектлери бла Терк районда эллени кёп къалмай барында да биршер жер участканы эл мюлк категориядан чыгъаргъандыла. КъМР-ни жер эм ырысхы бла байламлы халла министрини къуллугъун толтургъан Уяналаны Таймураз айтханнга кёре, алада кир- кипчик тёгюучю полигонла къураллыкъдыла. Дагъыда энтта да бир участкада уа таш-юзмез чыгъарыу бла кюреширикдиле.
Кенгешде талай объектлени республиканы иелигинден муниципалитетлеге хакъсыз бериуню, ведомстволаны ишлеринде тюрлениуле сингдириуню, республиканы жашау журтла-коммунал мюлкюн, промышленность эмда башха организацияланы газ бла жалчытыуну, Жангы жылны белгилеуге хазырланыуну юсюнден да айтылгъанды. Проектлени барын да дурус кёргендиле.

 

Улбашланы Мурат.

Поделиться:

ЧИТАТЬ ТАКЖЕ:

20.05.2024 - 09:15

«МУЗЫКА АДАМНЫ НАСЫПЛЫ ХАЛГЪА КЕЛТИРГЕН ЭНЧИ ДУНИЯДЫ»

Элбрус районда Гузиланы Дженнет къатышмагъан, бардырмагъан бир маданият жумуш болмайды. Жыр айтыугъа,  устазлыкъгъа да къалай келгенини юсюнден болгъанды бизни аны бла ушагъыбыз.

20.05.2024 - 09:15

СОЛУУ УЧУЗУРАКЪ БОЛУРЧА

Къабарты-Малкъарны Курортла эм туризм министерствосундан билдиргенлерича, 2024 жылны 1 сентябринден башлап къонакъ юйледе талай жумушха къошакъ багъа ючюн налогла (НДС) тёленирик тюйюлдюле.

20.05.2024 - 09:14

«МАДАНИЯТ ЖАШАУ СЕЙИР БОЛУР ЮЧЮН, КЪОЛУБУЗДАН КЕЛГЕННИ АЯМАЙБЫЗ»

Халкъыбызны  бурун заманладан  къала келген  ниет, ырысхы байлыгъыбызны сакълау, аны  чыгъармачылыкъ жаны бла фахмусун ачыкълау, ёсюп  келген тёлюню бош заманын хайырлы ётдюрюу, фахмулу жаш адамлаг

20.05.2024 - 09:14

ТАУЛУЛАНЫ АДЕТЛЕРИНДЕН

Огъурлу окъуучубуз Улбашланы Саният бизге кеси абаданладан, ынналарындан, анасындан эшитген, билген кёп сейир хапарларын билдиргенди. Аланы алгъын да басмалай тургъанбыз.

19.05.2024 - 15:02

ТЫШ КЪЫРАЛЛАГЪА КЪАЛАЙ БАРЫРГЪА БОЛЛУКЪДУ?

Бизден туристлеге быйыл жюзден артыкъ тыш къыралгъа жол ачылыпды, ол санда къыркъ къыралгъа самолётла тюзюнлей учадыла.