«МАДАНИЯТ ЖАШАУ СЕЙИР БОЛУР ЮЧЮН, КЪОЛУБУЗДАН КЕЛГЕННИ АЯМАЙБЫЗ»

Халкъыбызны  бурун заманладан  къала келген  ниет, ырысхы байлыгъыбызны сакълау, аны  чыгъармачылыкъ жаны бла фахмусун ачыкълау, ёсюп  келген тёлюню бош заманын хайырлы ётдюрюу, фахмулу жаш адамлагъа болушлукъ этиу, маданият жаны бла тюрлю-тюрлю ишле бардырыу – была бары да  маданият учрежденияланы борчларыдыла. Бу  жумушланы Эльбрус муниципал районну Маданият  управлениясы къалай тамамлагъаныны юсюнден аны таматасы Толгъурланы Жаннет бла ушакъ этгенбиз.

-Бюгюнлюкде бизни жашауубузгъа телевидение, тюрлю-тюрлю музыка техника, компьютер технологияла, телефонла да къаты киргендиле. Баям, сизге тынч тюйюлдю шахарчыланы, эллилени да кесигиз хазырлагъан къууанчлы  жыйылыулагъа къатышыргъа чакъыргъан?

 -Ол тюздю, деп айтыргъа да боллукъду. Алай адамла нени кёрюрге, эшитирге сюйгенлерин билип, дайым да тинтип, ишлерге кюрешебиз. Аны ючюн а жангы амалланы, технологияланы хайырланабыз. Битеу  барын да ыразы  этебиз деп айталмайма, иги жанына  тюрлениуле уа бардыла. Бу  айтхан затланы толтурур ючюн, районда маданият – жарыкъландырыу жумушлагъа къарагъан учрежденияла  ишлейдиле. Аланы саны жыйырма бла тогъуздула. Къалгъан алтысы уа маданият юйле бла  къалаладыла.

Огъары  Басханда  бурундан келген къол усталыкъгъа юйретген ара ачылып ишлей эди. Бир къауум сылтаула бла ол жабылып къалгъанды. Эки жыл мындан алгъа уа жангыдан ачылып, ишлеп башлагъанды. Район башчы Сотталаны Къурманны тирилиги бла арагъа тынгылы ремонт этилгенди, анда беш юйретиучю ишлейди, бусагъатда элли къызчыкъладан онбешиси жюрюп, кийиз, жамычы, башлыкъ, дагъыда алагъа ушаш затла этерге  ыйыкъгъа эки кере барып, юйренедиле. Анга деп энчи кёрмюч материалла да жарашдырылгъандыла. Бек башы уа - ара районну иелигине  кёчюрюлгенди. Дагъыда  ары  районну башха эллеринден келип юйренирге сюйген адамла да бардыла. Аланы келтирип, элтип турурча  мадарла этиле турадыла.          

 Ара  китапханагъа да капитал ремонт этилгенди, ол кеси да  модель библиотекагъа айландырылгъанды. Аны ичинде битеу кереклери барды. Ары келген адам,  китап алып кетиу бла чекленип къалмай, компьютер артында олтуруп ишлерге, мастер-классха  къатышыргъа да  боллукъду. Тырныаууз шахар китапханагъа да  узакъгъа бармай, сегиз миллион сом багъасы  ремонт этилип башларыкъды. Бусагъатда конкурс ишле тамамланыла турадыла.  Районда  ара китапхананы эсебине   онтёрт  библиотека  киреди, алагъа да дайым кёз, къол да жетдириледи.

 Тырныауузда сабийле, искусстволаны школуна жюрюп, фахмуларын ёсдюрюрге онг табадыла. Бу жаны бла Кёнделенде да кёп жумуш этиледи. Анда музыка школ, краеведческий музейни филиалына кирген, сурат галереясы да  болгъан музей ишлейди. «Солнышко» атлы культура эм солуу паркда, кинотеатрлада да ары келгенле заманларын зауукълу  ётдюрюр амал табадыла.

-Аланы санлары кёп болгъаны игиди, ишлерин а къалай бардырадыла, эллиле ыразымыдыла?

-Районда  маданият жашау тохтап къалмай, кюч ала барыр ючюн, къолубуздан келгенни аямайбыз, адамларыбызны кёллерине жетерге кюрешебиз. Озгъан жылны кёрюмдюлерине кёре айтама алай. Тенглешдирип къарасакъ, сабийлени араларында чыгъармачылыкъ иш бла кюрешгенлени саны ёсюп, эстетика жаны бла юйретиу да игиге айланнганды. Бусагъатда самодеятельный кружоклагъа бла башха ансамбльлеге  минг бла жарым школчу жюрюйдю. Алгъаракълада жыллада уа аланы саны  бек аз эди. Бир къауумуна  уа таматала да сюйюп келедиле. Сёз ючюн, райондагъы Культура  къалада китапны сюйгенлени клубу ишлеп турады. Искусстволаны  сабий школунда уа таматалагъа деп художестволу бёлюм ачылгъанды.

Районну  Маданият  къаласына  1966 жылдан бери  ремонт этилмей тура эди. Эки ай мындан алгъа уа  ол капитал ремонтдан сора  ачылгъанды. Сабийле, абаданла да ары бютюн кёп жюрюп башлагъандыла. Нек дегенде аны залларында энди жарыкъды, жылыды, хар не да тапды, битеу керекли оборудованиясы, 3Д кинотеатры  да бардыла. Ол ишле ючюн деп, район администрация жети миллион сом бёлгенди. Энди Культура къалабызда къаллай да уллу, сейирлик концертле, ишле бардырыргъа боллукъду.  Къараучула этгенибизге сансыз тюйюлдюле, сюйюп жюрюгенлерин, байрамланы къурагъанлагъа  ыразылыкъларын да айтадыла.

 -Районда маданият учрежденияладан къайсы айырмалыды?

 -Битеу уллу байрамла, магъаналы жыйылыула асламында  районну арасында, Къулийланы Къайсын атлы Культура  къалада бардырыладыла. Самодеятельность бла кюрешген кружокла, чыгъармачылыкъ биригиуле да анда ишлейдиле. Маданият къаладагъы район даражалы краеведение музей да халкъны  эртте заманладан къала  келген  байлыгъын сакълауда борчун толтурады. Аны  фондунда юч  мингнге жууукъ экспонат – китапла, шахарыбызны, районну, Тырныаууздагъы комбинатны, башха предприятияланы юслеринден документле сакъланадыла. Музейде дайым да  кёрмючле  къурап, анда экскурсияла, башха  жумушла да бардырыладыла. Кёнделенде музей да толу кючю бла  ишлейди.

Маданият къалада музейге озгъан жыл тынгылы оборудование алгъанбыз. Ол иги да кенгергенди. Алгъын Отарланы Омарны аты бла энчи мюйюш бар эди да, энди уа уллу зал къуралгъанды. Музейни директору Этезланы Фатимат  анга деп кёп материал жыйышдыргъанды.

Китапханагъа да, алгъынча, окъуучула  жюрюгенлей турадыла. Аланы фондлары озгъан жыл бир мингден иги да  атлагъанды. Огъары Бахсанда, Быллымда, Кёнделенде китапханала культура эм билим бериу учрежденияланы мекямларында болгъанлары себепли,  ары келгенлеге бютюнда хайырлыды. Ала бирге  бир къауум ишле  къурап да бардырадыла.

Эстетика жаны бла юйретиуде Искусстволаны сабий школу да уллу иш тамамлайды. Аны Быллымда, Эльбрусда, Терс-Къолда, Кёнделенде, Тырныауузну 4-чю номерли школунда филиалларына  беш жюзге жууукъ  сабий жюрюйдю.  Мында ишлеген юйретиучюлени хайырындан  ары келгенле, дайым да республика, битеуроссей, халкъла аралы эришиуледе да хорлап, алчы жерлеге чыкъгъанлай  турадыла. Аланы санында «Салам» миллет тепсеу, «Арабеск» хореография  эмда «Жулдузчукъла» жыр ансамбльлени айтыргъа болдлукъду.

-Харакет, музыка аппаратура, техника уа жетишемидиле?  

-Республиканы Маданият министерствосуну, районну бла эллени администрацияларыны башчыларыны хайырындан керек  затлагъа къаралады. Къулийланы Къайсын атлы Маданият къалада багъалы  мызыка аппаратура алыннганды. Элледе культура юйледе иш тынгылы барады. Маданият объектлени 70 процентине капитал ремонт этилгенди. Энди жаланда ючюсю къалгъандыла. Ала: Кёнделенде музыкалы школ, Бедикде  эмда Огъары Басханда да маданият юйлени ишлеу. Битеу ол затла  миллет проектге тийишлилиде тамамланыладыла. Хайырланылыргъа берилген объектле тийишли мебель, керекли оборудование бла жалчытылынадыла.

Сёзсюз, тамамланнган жумушла аз тюйюлдюле, жарсыугъа,  алыкъа тамамланылыргъа кереклилери да  бардыла. Бек баш ишледен бири -кадрла бла жалчытыуду. Музыкалы  школлада сабийлени юйретип ишлегенлени хазна къалмай барысыны да жыл санлары келгенледиле. Жаш адамла артыкъ ашыкъмайдыла бизде ишлерге. Андан сора да,  миллет тепсеуледен  балетмейстер, хореографла да керек эдиле. Ол жаны бла бир къауум ишле бардырабыз. Муратыбыз толса, 2025 жылда  ол жарсыуубуз да тамамланыр деп турабыз.  Районну, эллени да администрацияларыны таматаларыны болушлукълары бла бу кемчиликлени кетерип, аз-аздан аладан къутулурбуз деп  ышанама. Районда маданият жашау сейир болур ючюн, къолубуздан келгенни аярыкъ тюйюлбюз.

Ушакъны Холаланы Марзият бардыргъанды.

Поделиться:

ЧИТАТЬ ТАКЖЕ:

10.02.2025 - 09:27

«Ташны ичи озгъан кезиулени суратлагъан бир дунияды»

Жанхотия элде жашагъан Жабелланы Шамил  баш  излемине ташланы ич дунияларын таныуну санайды. Хар жангы ишинде ол бир умутун толтурады. Аны блады бизни бюгюннгю ушагъыбыз.

10.02.2025 - 09:23

Межгитге, эски журтлагъа да сакъдыла

Шимал Осетия-Аланияда жашагъанланы 80 проценти христиан динни тутадыла. Анга да къарамай, Владикавказда 1908 жылда азербайджанлы меценат Муртаз Мухтаров ишлетген межгит бюгюнлюкде да сюеледи.

10.02.2025 - 08:58

«Арада жарашдырылгъан керекле жамауатны айныууна къошумчулукъдула»

Химия илмуланы кандидаты, КъМКъУ-ну «Прогрессив материалла  эмда аддитив технологияла» арасыны полимерлени синтезлери бла байламлы бёлюмюню тамата илму къуллукъчусу Байкъазыланы Артур алимлик жолун

09.02.2025 - 09:03

«Билмеген затымы кесиме кечмейме»

Юйюрде бир адамыбыз ауруса, ол къалай къыйын кёрюннгенин сынамагъаныбыз хазна болмаз. Аллай кезиуледе себепликни уа, айхай да, врачладан сакълайбыз.

08.02.2025 - 09:03

Игилик ёлюмсюздю

Элбрус районну Къулийланы Къайсын атлы маданият юйюню арбазы мудахды.  Жамауат а келеди, алай аланы сезимлери да жарыкъ тюйюлдюле. Биз кесибиз да алайыракъбыз.