Асламлы информация органланы ишлерини хайырлылыгъын сезерча кётюрюуню юсюнден тынгылы сёлешгендиле

КъМР-ни Парламентини Культура, граждан обществону институтларын айнытыу эм СМИ жаны бла комитетини кенгертилген жыйылыуунда республикада асламлы информация органланы болуму сюзюлгенди. Аслам эс келир жыл къыралда аналог телевиденияны иши тохтатылып, телеканалла  цифра халда кёчгенлерине, республика анга къалай хазырланнганына бурулгъанды. Сёз журналистлени билимлерин ёсдюрюуню, профессионал кадрланы хазырлауну юслеринден да баргъанды.
Кенгешге законла чыгъарыучу органны спикери Татьяна Егорова, КъМР-ни Башчысыны  бла Правительствону Парламентде, сюд органлада келечиси Мадина Дышекова, депутатла, республикалы эм муниципал асламлы информация органланы башчылары да чакъырылгъан эдиле. Кенгешни комитетни таматасы Борис Паштов бардыргъанды.
Жыйылыуну ача, Татьяна Егорова шёндюгю дунияда информацияны магъаналылыгъыны, ол жамауатны оюмуна этген себепликни юслеринден айтханды. «Асламлы информация органла адамланы ол не да бу ишге, жумушха акъылын къурайдыла, жамауат-политика, экономика бла байламлы проблемаланы сюзюуге къатышыргъа онг бередиле. Алай эсе уа республиканы СМИ органларына  уллу борчла салыннгандыла, ала шёндюгю болумда конкуренциягъа чыдаргъа керекдиле, аны бла бирге уа   материалларыны качествосуна излемле къатыланнгандыла»,-дегенди ол.
Спикер республикада бу бёлюмню айнытыу жаны бла тийишли мадарла толтурулгъанларын чертгенди. Болсада кемчиликле, соруула уа энтта бардыла. Аланы арасында уа бек магъаналысы келир жыл июньдан сора аналог телевидения ахырда ишлемезлиги бла байламлыды. Заман аз къалгъан эсе да, тамамланыллыкъ жумушла уа кёпдюле. Ол санда бу жангычылыкъланы юслеринден  ангылатыу иш бардырыргъа,  цифра  телевидениягъа кёчерге онглары болмагъан инсанлагъа болушургъа  керекди.
Татьяна Борисовна Къабарты-Малкъарны миллет телевидениясыны иши бла байламлы соруула болгъанларын да айтханды. Ала бериулеге битеу элледе къарарча мадарла толтуруу, аны ишин 24 сагъатны ичинде бардырыу, кадрла бла жалчытыу бла байламлыдыла. Спикер малкъар эм къабарты тилледе чыкъгъан газетлени жарсыуларыны юслеринден да айтханды эмда ачыкъ ушакъны кезиуюнде кемчиликлени белгилеп, аладан къутулууну жолларын излерге чакъыргъанды.
Асламлы информация органланы болумуну юсюнден баш докладны  Культура министерствону  «КъМР-Медиа» учреждениясыны башчысыны орунбасары Муаед Дзугулов этгенди. Аны айтханына кёре, организацияны баш борчу къыралда Къабарты-Малкъарны атын иги жанындан  белгили этиу эмда республиканы жамауатын  власть органла тамамлагъан жумушла бла шагъырейлендириудю.  
Докладчыны айтханына кёре, республикалы газетлени тиражы 159 мингнге, журналланы уа 85 мингнге жетеди. Жылны аллында кийирилген жангычылыкъладан бири – «Кабардино-Балкарская правда» эмда малкъар тилде  «Заман», къабарты тилде «Адыгэ псалъэ» газетле ыйыкъгъа беш керени орунуна юч кере басмаланып башлагъанлары бла байламлыды.  Ахыр кезиуде уа аланы электрон халда чыгъарырча мадарла этилгендиле. «Ол заманны излемиди. Бюгюнлюкде къыралда кёп газетле бла журналла алай ишлейдиле, биз да артха къалыргъа эркин тюйюлбюз»,-деп чертгенди ол.
Докладда аслам эс телевиденияны айнытыугъа бурулгъанды. Бюгюнлюкде уа аны бериулерине эллени бла шахарланы 76 проценти къараяладыла. Быйыл сентябрьде цифра халда ишлеген аппарат-студия комплекс ачылгъанды.
Муаед Дзугуловну айтханына кёре, «Асламлы информация органланы юслеринден» эмда «Связьны юсюнден» федерал законлагъа кийирилген тюзетиулеге тийишлиликде кабель телевиденияны операторлары регионлада телеканаллагъа «21-чи кнопкада» ишлерча жер берирге борчлу этилгендиле. КъМР-ни миллет телевидениясы да аллай каналланы арасына киргенди. Сёз радиону айнытыуну, «Къабарты-Малкъар» информация агентствону жетишимлерини юслеринден да баргъанды.   
Докладчыгъа соруула кёп болгъандыла. Татьяна Егорова спутник антеннагъа къошулур ючюн не зат керек болгъанын соргъанды. Жууапдан белгили болгъаныча, ары кирир ючюн 25 миллион сом тёлерге, дагъыда канал сау кюн (24 сагъат) ишлерге тийишлиди.
Ушакъны кезиуюнде республика аналог телевиденияны иши тохтатылгъанына хазыр болгъаны да чертилгенди.  Ол жаны бла тийишли техника мадарла этилгендиле. Болсада инсанланы бир-бирлерини телевизорлары эски болуп, жангы амаллагъа кёчалмай къаллыкъларына къоркъуу барды. Аллайланы ачыкълар мурат бла кеслери алларына жашагъан пенсиячыланы, къолайлыкълары жашау этерге жетерик ахчаны бек аз ёлчеминден аз болгъан эм кёп сабийли юйюрлени арасында соруу бардырылгъанды. Ачыкъланнганыча,  тийишли оборудование алыргъа 3153 адамны онгу жокъду. Болсада алагъа болушлукъ этилликди.
Жыйылыуда ВГТРК ГТРК «Къабарты-Малкъар» (2-чи канал) каналны башчысыны орунбасары Беслан Суйдимов да сёлешгенди. Ол «Жангылыкъла» къалай хазырланнганларыны, аны бериулеринде къаллай соруула сюзюлгенлерини юслеринден айтханды. Ол билдиргенича, каналны журналистлери хазырлагъан бериуле къоншу регионлада, федерал каналлада да кёргюзтюледиле.
КъМР-ни Журналистлерини союзуну башчысыны орунбасары Татьяна Ульянова уа журналистлени эркинликлерин сакълауну, жангы кадрла хазырлауну, СМИ органланы ишлери бла байламлы законлагъа кийирилген жангычылыкъланы юслеринден айтханды.
«Адыгэ псалъэ» республикалы газетни баш редактору Мухамед Хафицэ да сёлешгенди жыйылыуда. Ол республикалы  телеканалны кесини мекямы болмагъаныны, аны журналистлери Басманы юйюнде сыйынмагъанларыны проблемасын кётюргенди. «Алгъын бизни телевиденияны  кесини мекямы болгъанды, ол а битеу излемле сакъланып ишленнген эди. Къалай эсе да ол федерал иеликге кёчюрюлюп, энди бизни телеканалны ары жаланда аренда ахча тёлеселе къоядыла»,-дегенди ол.
Газетлени юслеринден айта, аланы ыйыкъгъа беш керени орунуна юч кере басмалап башлагъанларын терс оноугъа санагъанды. «Не къыйын,  къыт кезиуде, уруш жыллада окъуна этилмегендиле быллай къысхартыула»,-дегенди эмда газетлени оргтехника, башха керекле бла жалчытыуда кемчиликлени юслеринден да айтханды.
Жыйылыуда муниципал газетлени ишлеринде чырмаула да сюзюлгендиле. «Эльбрусские новости» газетни баш редактору Газаланы  Зухура тираж азайгъаныны, айлыкъ гитче болгъаны ючюн  жаш журналистле ары келирге унамагъанларыны юслеринден айтханды. «Муниципал басма органла халкъгъа башхаладан жууукъдула, аны ючюн  жууаплылыкъ да уллуду. Бизни жарсыуларыбыз арт болжалгъа салыннганлары терсди»,-дегенди ол.
 Жыйылыуда башхала да сёлешгендиле. Кенгеш жууаплы органлагъа эсгертиуле къабыл кёрюу бла бошалгъанды.
 

 

Токъланы Фатима.

Поделиться:

ЧИТАТЬ ТАКЖЕ:

20.05.2024 - 09:15

«МУЗЫКА АДАМНЫ НАСЫПЛЫ ХАЛГЪА КЕЛТИРГЕН ЭНЧИ ДУНИЯДЫ»

Элбрус районда Гузиланы Дженнет къатышмагъан, бардырмагъан бир маданият жумуш болмайды. Жыр айтыугъа,  устазлыкъгъа да къалай келгенини юсюнден болгъанды бизни аны бла ушагъыбыз.

20.05.2024 - 09:15

СОЛУУ УЧУЗУРАКЪ БОЛУРЧА

Къабарты-Малкъарны Курортла эм туризм министерствосундан билдиргенлерича, 2024 жылны 1 сентябринден башлап къонакъ юйледе талай жумушха къошакъ багъа ючюн налогла (НДС) тёленирик тюйюлдюле.

20.05.2024 - 09:14

«МАДАНИЯТ ЖАШАУ СЕЙИР БОЛУР ЮЧЮН, КЪОЛУБУЗДАН КЕЛГЕННИ АЯМАЙБЫЗ»

Халкъыбызны  бурун заманладан  къала келген  ниет, ырысхы байлыгъыбызны сакълау, аны  чыгъармачылыкъ жаны бла фахмусун ачыкълау, ёсюп  келген тёлюню бош заманын хайырлы ётдюрюу, фахмулу жаш адамлаг

20.05.2024 - 09:14

ТАУЛУЛАНЫ АДЕТЛЕРИНДЕН

Огъурлу окъуучубуз Улбашланы Саният бизге кеси абаданладан, ынналарындан, анасындан эшитген, билген кёп сейир хапарларын билдиргенди. Аланы алгъын да басмалай тургъанбыз.

19.05.2024 - 15:02

ТЫШ КЪЫРАЛЛАГЪА КЪАЛАЙ БАРЫРГЪА БОЛЛУКЪДУ?

Бизден туристлеге быйыл жюзден артыкъ тыш къыралгъа жол ачылыпды, ол санда къыркъ къыралгъа самолётла тюзюнлей учадыла.