КъБР-м и Парламентым и УнафэщI Егоровэ Татьянэ иригъэкIуэкIащ республикэм законхэр къыдэзыгъэкI и орган нэхъыщхьэм и президиумым и зи чэзу зэIущIэр. Правительствэм хухаха зэманым хиубыдэу абы щыхэплъащ фейдэ къэлэжьыныр зи мурад нэхъыщхьэу щымыт, социальнэ къалэнхэр зэфIэзыгъэкI зэгухьэныгъэу Къэ­бэрдей-Балъкъэр Республикэм щыIэ­хэм къэрал дэIэпыкъуныгъэ зэрыратым.

Абы и лъэныкъуэкIэ ирагъэкIуэкI лэ­жьыгъэм зэпкърыхауэ депутатхэр ­щыгъуазэ ищIащ КъБР-м граждан жы­лагъуэ IуэхущIапIэхэм ядэлэжьэнымрэ лъэпкъ IуэхухэмкIэ и министрым и къуэ­дзэ Гергоков  Джамбулат.
Докладым къызэрыхэщамкIэ, УФ-м ЮстицэмкIэ и министерствэм и Управ­ленэу КъБР-м щыIэм щатхащ социаль- нэ Iуэхухэр дэзыгъэкI, фейдэ къэлэ­жьыныр зи мурад нэхъыщхьэу щымыт IуэхущIапIэу 915-рэ. Абыхэм ящыщу              328-р жылагъуэ зэгухьэныгъэщ, 192-р дин е къинэмыщI зэгухьэныгъэщ.
Социальнэ Iуэхухэр дэзыгъэкI, фейдэ къэлэжьыныр зи мурад нэхъыщхьэу щымыт организацэу республикэм щы­Iэхэм ират къэрал дэIэпыкъуныгъэм ­хеубыдэ социальнэ проект зэмылIэу­жьыгъуэхэр гъэзэщIэным трагъэкIуэдэн папщIэ хухах субсидиехэр, информацэ, юридическэ дэIэпыкъуныгъэхэр, мы Iэ­натIэм пыщIахэм я IэщIагъэм хэгъэ­хъуэныр.
Министрым и къуэдзэм къигъэлъэ­гъуащ фейдэ къэлэжьыныр зи мурад ­нэхъыщхьэу щымыт, социальнэ Iуэхухэр дэзыгъэкI организацэхэм зэрыщыгугъ унэтIыныгъэхэр законодательствэм къы­зэ­рыщыгъэлъэгъуам ипкъ иткIэ 21-рэ зэрыхъур. Зыхуэфащэ реестрым ират-хэн папщIэ фейдэ къэлэжьыныр зи мурад нэхъыщхьэу щымыт, социальнэ къалэнхэр дэзыгъэкI организацэм иригъэ­кIуэкI лэжьыгъэм теухуа заключенэр иджы республикэ IэнатIэм къыщрат ­хъунущ.
- ЩэкIуэгъуэм и 12-м ирихьэлIэу фей-дэ къэлэжьыныр зи мурад нэхъыщхьэу щымыт, социальнэ Iуэхухэр дэзыгъэкI ­организацэхэм я реестрым жылагъуэ ­зэгухьэныгъэу 2 иратхащ. А реестрым къыщагъэлъэгъуэн папщIэ организа- цэм и лэжьыгъэр зэIухауэ къызэригъэ­пэщын хуейщ. Абы папщIэ зыхуэ­фащэ сайтхэр социальнэ сетхэм къы­щы­зэ­рагъэпэщ икIи зэфIагъэкI Iуэхухэр, ор­ганизацэм и отчётхэр абы иралъхьэ, - жиIащ доклад зыщIам.
Зытепсэлъыхь организацэхэм я лэ­жьыгъэр зэщIэгъэуIуэнымкIэ сэбэп мэхъу абыхэм субсидиехэр етыным теухуауэ республикэм щызэтрагъэува ­хабзэхэр. Министерствэр зэпымыууэ кIэ­лъоплъ конкурс зэмылIэужьыгъуэхэм япкъ иткIэ республикэ бюджетым къы-хэкI субсидиехэр фейдэ къэлэжьыныр ­зи мурад нэхъыщхьэу щымыт, социальнэ къалэнхэр дэзыгъэкI организацэхэм зэ­рыратым. Къапщтэмэ, 2017 гъэм абыхэм сом мелуани 7-рэ мин 440-рэ хухахащ икIи а ахъшэм и хьэкъкIэ организацэу           20-м проект 22-рэ ягъэзэщIащ. 2018 гъэм субсидиехэр сом мелуани 9-м нэб-­                     лэгъащ. Ар организацэ 23-м яIэрыхьащ икIи абыхэм псори зэхэту проект 23-рэ ягъэзэщIащ. Апхуэдэу дызэрыт илъэ­-сым муниципальнэ IэнатIэм ехьэлIа е щIыналъэ организацэхэм я къудамэу ­муниципалитетхэм щыIэхэр зыхэт про­екту 9 даIыгъащ икIи абыхэм трагъэ­кIуэдэн папщIэ псори зэхэту сом мелуани 3-рэ мин 279,5-рэ къыхузэщIагъэуIуащ.
ЗэIущIэм къыщагъэлъэгъуащ фейдэ къэлэжьыныр зи мурад нэхъыщхьэу щымыт, социальнэ къалэнхэр дэзы-  гъэкI организацэхэм я нэхъыбэр лэжьыгъэм и къызэгъэпэщыкIэм, финанс Iуэ­хухэм япыщIа гугъуехьхэм зэрыхэтыр. Абыхэм ящыщщ Iуэхум фIыуэ щыгъуазэ IэщIагъэлIхэр, планхэр тэмэму зэхэ­зылъ­хьэфхэр икIи ахэр зыгъэзэщIэфхэр, ­къазэремэщIэкIыр.
Докладым и кIэухым КъБР-м и Пар­ламентым и УнафэщI Егоровэ Татьянэ къыхигъэщхьэхукIащ фейдэ къэлэ­­жьы­ныр зи мурад нэхъыщхьэу щымыт, социальнэ Iуэхухэр дэгъэкIыным пыщIа ­организацэхэм я бжыгъэм республикэм зэрыщыхэхъуэр.
- Ауэ абы къикIыркъым апхуэдэ зэгухьэныгъэхэр куэд щIын къудейр сэбэ-      пу: ахэр ипэжыпIэкIэ лажьэу, ди зэма­-ным къэув Iуэхухэр дагъэкIыфу щыты­п­хъэщ. Мис апхуэдэу зыубгъуауэ рес-             публикэм щылажьэ, зи къудамэхэр му­­ниципалитетхэм щыIэ зэгухьэныгъэ­хэр зыхуэдизыр къыджепIамэ ди гуапэт.
Гергоков Джамбулат къигъэлъэгъуащ зи къудамэхэр муниципальнэ районхэм щыIэ организацэхэр куэд зэрыхъур. ­Ауэ ахэр къэралым имытхауэ, юридическэ ­IэнатIэм и статус ямыIэу икIи республикэ зэгухьэныгъэм и уставым тету щылажьэ куэдрэ урохьэлIэ. Доклад зыщIам зэрыжиIамкIэ, фейдэ къэлэжьыныр зи му- рад нэхъыщхьэу щымыт, социальнэ ­къалэнхэр дэзыгъэкI IуэхущIапIэ псоми          я зэхуэдитIыр иджыпсту икъукIэ жыджэру мэлажьэ.
Псалъэмакъым и кIэухым Егоровэ Татьянэ жиIащ:
- Нобэ дызыхэплъэ Iуэхум мыхьэнэшхуэ иIэщ, сыту жыпIэмэ граждан жылагъуэ зэгухьэныгъэм зегъэужьыным иджыпсту гулъытэшхуэ хуащI. Абы и лъэныкъуэкIэ къапщтэмэ, фейдэ къэлэжьыныр зи ­мурад нэхъыщхьэу щымыт IэнатIэр ­социально-демографие гуп щхьэхуэхэр зыхуэныкъуэхэм нэхъ псынщIэу япо­джэжыф. Абы административнэ Iуэху-хэм тригъэкIуадэшхуэ щыIэкъым, во- лонтёрхэр лэжьыгъэм къришэлIэну                     Iэмалхэри иIэщ. Мыбдеж апхуэдэу къы­щы­хэзгъэщыну  сыхуейт:   фейдэ къэ­­лэжьыныр зи мурад нэхъыщхьэу щы- мыт организацэхэм цIыхухэр лэжьапIэ-кIэ къызэгъэпэщынымкIэ, псом хуэмы­дэу щIалэгъуалэр Iуэхум къы­­хэшэнымкIэ хэкIыпIэшхуэхэр иIэщ. Аращ мы IэнатIэм зегъэужьыным, къэралым Iуэхутхьэбзэ зэмылIэужьыгъуэхэр зэфIэгъэкIыным-кIэ дэIэпыкъуэгъу хъуфыну организацэхэр къызэгъэпэщыным зэпымыууэ ­егугъупхъэу къыщIэслъытэр.
Мы Iуэхум теухуауэ жаIахэм япкъ иткIэ депутатхэм къащтащ зыхуэфащэ IэнатIэ­хэм яхуэгъэза чэнджэщхэр.
ЗэIущIэм щытепсэлъыхьащ нэгъуэщI Iуэхухэми. Абыхэм ящыщщ «Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и закон акт щхьэхуэхэм зэхъуэкIыныгъэхэр хэлъ­хьэ­ным и IуэхукIэ» КъБР-м и законым и ­проектыр. Федеральнэ законодательст­вэм халъхьа зэхъуэкIыныгъэхэм япкъ ­иткIэ ягъэхьэзыра а документым, къапщтэмэ, къегъэув КъБР-м и Парламен-тым и депутатхэр щыхахкIэ е Къэбэр- дей-Балъкъэр Республикэм и ре­­фе­рендумыр щрагъэкIуэкIкIэ хэха­кIуэхэм ящыщу езыхэр щыпсэу щIыпIэ-хэм щымыIэнухэм   а махуэм з­дэщыIэну щIыпIэм Iэ щаIэтын папщIэ ­хэхакIуэ комиссэхэм тхылъ иратыну хуит зэращIыр. Апхуэдэ мардэр игъэуващ Урысейм и ­ХэхакIуэ комиссэ нэхъыщхьэм. Ауэ                    КъБР-м и Парламентым и депутатыр ­щыхахкIэ е КъБР-м и референдумыр щрагъэкIуэкIкIэ хэхакIуэм нэгъуэщI щIы­пIэ Iэ щиIэтыну хуит зэращI удостоверенэхэр къагъэсэбэпыжынукъым, апхуэдэ хабзэр якъутэжын хуейуэ проектым къегъэув.
Апхуэдэу УФ-м и Жылагъуэ палатэм, КъБР-м и Жылагъуэ палатэм хэхыныгъэ, референдум псоми хэтыну кIэлъыплъа­кIуэхэр ягъэкIуэну хуитщ.
Парламентархэм апхуэдэу елэжьын щIадзащ «Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и щIыналъэм бгы-лыжэ туризмэм зыщегъэужьыным и IуэхукIэ» Къэбэр-дей-Балъкъэр Республикэм и Законым зэхъуэкIыныгъэхэр хэлъхьэным теухуауэ» КъБР-м и законым и проектым. Ар ягъэ­хьэзыращ Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм бгы-лыжэ туризмэм зэрызыщиу­жьыр зыунэтI законыр егъэфIэкIуэн му­радкIэ.
Президиумым и зэIущIэм щыхэплъащ Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и Парламентым и Регламентым халъхьа зэхъуэкIыныгъэхэм. Депутатхэм унафэ къащтащ КъБР-м и Парламентым и зи чэзу зэIущIэр 2018 гъэм щэкIуэгъуэм и  29-м егъэкIуэкIыным теухуауэ.