«Халкъыбыз биригиулюкню, билеклик этиуню юлгюсюн кёргюзтгенди»

КъМР-ни Парламентини кезиулю пленар жыйылыуунда депутатла Конституциягъа тюзетиулени сюзгендиле, муниципал къуллукъну юсюнден законну проектине къарагъандыла. Битеу да бирге депутатла жыйырмагъа жууукъ сорууну тинтгендиле. Аны Парламентни башчысы Татьяна Егорова бардыргъанды. Кенгешге РФ-ни Къырал Думасыны депутаты Геккиланы Заур да къатышханды. 
Бек алгъа   Татьяна Егорова жыйылыу къыралгъа, республикагъа да къыйын кезиуде бардырылгъанын, Запад Россейге къажау тургъаныны хатасындан халкъла аралы эм экономика политика осалгъа кетгенлерин чертгенди.   
- Аны бла бирге уа къыралыбызгъа къажау информация уруш ачхандыла. Битеу бу затла жарсытмай къоймайдыла. Алай не къыйын кезиуде да бизни кёп миллетли халкъыбыз биригиулюкню, бир бирге билеклик этиуню юлгюсюн кёргюзтгенди. Ол а уллу жетишимлени, айныуну мурдоруду. Бюгюн да биз халкъыбызны бирлигин чачар  кюч болмагъанын, озгъан ёмюрлеге хурмет этгенин эм шёндюгю заманны, жалынчакъсызлыгъыбызны сакъларгъа къолундан келлигин кёргюзтюрюгюбюзге ишексизме. 
Къыралыбыз къыйын болумгъа тюшген адамлагъа къуру сёзледе угъай, ишде болушханды.  Барыбыз да мамырлыкъны, ырахматлыкъны излейбиз,  алай шёндю алагъа жаланда къыралыбызны къоркъуусузлугъун, жалынчакъсызлыгъын жалчытсакъ жетиширикбиз. Аны ючюн бюгюн хар бирибиз да жерибизде бу затланы болдурур ючюн къолдан келгенни этерге борчлубуз,-дегенди Татьяна Борисовна. 
Кадрла
Ызы бла повесткагъа кёчгендиле. Биринчиден,  Нальчик, Чегем, Прохладна, Терек, Бахсан, Урван сюд районланы бир-бир участкаларыны жарашдырыучу судьяларына кандидатла  сюзюлгендиле. Бу къуллукълагъа   Аслан Лигидов, Аслан Савкуев, Алим Хачев, Алимбек Хуштов,  Замир Шогенов, Ислам Шогенов тийишли кёрюлгендиле. Депутатланы жарашдырыучу судьялагъа кандидатла бла КъМР-ни Баш сюдюню таматасы Олег Богатырев шагъырей этгенди. 
Конституция
«РФ-ни субъектлеринде власть органланы ишлерин къурауну битеулю принциплерини юсюнден» федерал закон къабыл кёрюлгени бла байламлы  КъМР-ни Конституциясына тюзетиуле жарашдырылгъандыла. Аланы Парламентни депутатларыны къаууму хазырлагъанды. 
Законодательство, жер-жерли самоуправленияны соруулары жаны бла комитетни башчысы Борис Мальбахов ангылатханыча, тюзетиуле республиканы баш законуну бир-бир болумларын бир низамгъа келтиредиле. Ол санда КъМР-ни Башчысын айырыу федерал законланы излемлерине келиширча этиледи. КъМР-ни Башчысы республиканы къырал власть органларыны ишчи болумларын, Правительствону полномочияларын, борчларын тохташдыргъаны да белгиленнгенди. Дагъыда Контитуциядан КъМР-ни Башчысына бир адам бир бири ызындан эки кере сайланыргъа эркин тюйюлдю, деген статья да кетерилгенди. 
Депутатланы ишлери бла полномочиялары да тохташдырылгъандыла. Конституцияны жангы редакциясында Парламентни депутаты федерал законлада белгиленнген борчланы толтурургъа, салыннган чеклени бузмазгъа кереклиси шарт белгиленнгенди. 
Борис Мальбахов билдиргенича, Конституциягъа тюзетиуле бла байламлы 24 республикалы законнга тюрлениуле кийириледиле, бири уа кючюн тас этеди. «Биринчи окъулуудан сора проект жууаплы органланы къараууна энтта бир кере берилликди»,-дегенди ол. 
Депутатла Конституциягъа тюзетиуле жанлы къол кётюргендиле. 
Экономика
«КъМР-де муниципал къуллукъну юсюнден» республикалы законнга тюзетиуле да сюзюлгендиле. Борис Мальбаховну айтханына кёре, законнга 26-2-чи статья кийириледи. Анда уа муниципал къуллукъчу иш бериучюден коммерциялы болмагъан организациягъа хакъсыз башчылыкъ этиуге ыразылыкъ алыуну низамы белгиленеди. «Алай ала партиялагъа, муниципал къуралыулада профсоюзлагъа неда айырыу комиссияны аппаратына кирирге эркин болмагъанларын айтырчады»,-дегенди ол. 
Законопроект эки окъулууда къабыл кёрюлгенди. 
КъМР-ни Административ бузукълукъланы кодексини 9.2-чи статьясына тюзетиуле да  хазыр этилгендиле. Аланы Жамауат къоркъуусузлукъ эм коррупциягъа къажау комитетни депутатлары жарашдыргъандыла. Аны башчысыны орунбасары Ахмед Есенкуловну айтханына кёре, муниципал районда бла шахар округда административ комиссияны къауумуна алада Жамауат палатаны келечилери кийирилирге керекдиле. «Бу башламчылыкъны КъМР-ни Жамауат палатасы бергенди. Ол административ бузукълукъланы сюзген кезиуде законлукъну, жамауат контрольну игилендирирге онг берликди»,-деп ангылатханды ол.
«Транспорт налогну юсюнден» эм «Организацияны мюлкюне налогну юсюнден» республикалы законлагъа тюзетиуле эки окъулууда сюзюлгендиле.  Финансла министр Елена Лисун ангылатханыча, ала РФ-ни Налог кодекси эмда федерал законла бла келишдириледиле. «РФ-ни субъектлеринде организацияны мюлкюне налог базаны энчи низамгъа кёре тохташдырыргъа эркинлик берилген объектлени жеринден тепдирилмеген тизмеси кенгертиледи. Анга жашау журтла, гаражла, къурулушу бошалмагъан мекямла  эм башхала кийирилгендиле»,-дегенди министр.
Табийгъат
 Депутатла табийгъатны къоруулаугъа бурулгъан бир ненча законопроектни да сюзгендиле. «Халкъны эм жер-жерлени табийгъат эм техноген къыйынлыкъладан сакълауну юсюнден» законну 9-чу статьясына тюрлениуле хазырланнгандыла. Аграр соруула, табийгъатны хайырланыу, экология эм тёгерекдеги къудуретни къоруулау комитетни башчысы Артур Текушев айтханыча, анда сёз къыйын болумланы кезиуюнде халкъны къоркъуусуз жерге кёчюрюуню низамыны юсюнден барады. 
«КъМР-де тёгерекдеги къудуретни сакълауну юсюнден» республикалы закон федерал излемлеге келишдирилгенди. Анга тийишлиликде, республиканы къырал власть органларына тёгерекдеги къудуретни кирлендиргенлеге дау хазырларгъа эркинлик берилгенди. 
Гюлюйланы Даниял бла Инал Машуков КъМР-ни Парламентини жаш тёлю палатасыны къауумундан болжалдан алгъа кетгендиле. Ол жаш депутатла ишлерин алышханлары бла байламлыды. 
Жыйылыуда РФ-ни Юстиция министерствосуну КъМР-де Управлениясы былтыр тамамлагъан ишини эсеплери да чыгъарылгъанды. Депутатланы аны бла ведомствону башчысы Къужонланы Жантемир шагъырей этгенди. Ол газетни келир номеринде басмаланырыкъды. 
Тикаланы Фатима. 

 

Поделиться:

ЧИТАТЬ ТАКЖЕ:

03.05.2024 - 14:00

АТ ЧАРИШЛЕ АРИУ МИЛЛЕТ ТЁРЕЛЕДЕН БИРИДИЛЕ

Биринчи майда Нальчик шахарны ипподромунда Жаз башыны эм Урунууну байрамына аталып  чаришле  болгъандыла.

03.05.2024 - 09:19

САТЫУ-АЛЫУГЪА СЕБЕПЛИК ЭТИЛЛИКДИ

Краснодар шахарда бардырылгъан InterFood Krasnodar кёрмючге Къабарты-Малкъардан юч предприятие эмда предприниматель къатышхандыла, деп билдиргендиле республикада «Мени бизнесим» арадан.

03.05.2024 - 09:18

КЁКШУУ ЁСДЮРГЕНЛЕГЕ КЪОШУЛА БАРАДЫ

Басхан районда быйыл биринчи кере кёкшуу салгъандыла. Кишпек элден Замир Тхакахов аны сынау халда 22 гектарда орнатханды.

02.05.2024 - 13:52

КЕСЛЕРИ ИШ КЪУРАГЪАНЛАГЪА ОНГ БЕРЕ

Кеслери иш къурап къармашханладан быйыл биринчи кварталда къыралны юлюшю болгъан компанияла 2,2 миллиард сом багъасына товарла эмда жумушла сатып алгъандыла.

02.05.2024 - 13:52

КЪОШАКЪ ФАЙДА ТЮШЮРЮРГЕ АМАЛ БАРДЫ

Узакъ болжалгъа ахча къыстырыкъ этиу программа (ПДС) быйыл январьда ишлеп башлагъанды. РФ-ни Ара Банкында айтханларына кёре, анга ким сюйсе да къатышыргъа эркинди. Программаны магъанасы недеди?