Сют адамгъа не жаны бла да хайырлы болгъанын барыбыз да билебиз. Ол витаминледен (А, В, С, РР), жауладан, белокладан, минералладан (кальций, фосфор, магний, йод, эм башхалары), углеводладан да байды. Къайсы сют игиди: тюкенде сатылгъан огъесе кесигиз тутхан ийнек берген? Ийнекни саулугъуна ишеклик жокъ эсе, экинчисини хайыры асламыракъды. Тюкенде уа къаллай сют сатылады, аны къалай сайларгъа керекди – аны юсюнден Россельхознадзорну Къабарты-Малкъарда референт арасында диагностика бёлюмюнде ангылатхандыла.
Тюкенде шешаланы юслеринде сют къалай жарашдырылгъанына кёре былай жазыучудула: пастеризация, стерилизация эмда нормализация этилген, жангыдан жарашдырылгъан, тартылгъан. Ала не затны кёргюзтедиле?
• Пастеризация 70 градус иссиликде этиледи. Алай болса, заранлы микробланы иги кесеги къырылады, хайырлы сют бактерияла, витаминлени асламысы уа бузулмай сакъланадыла. Быллай продукт бир талай кюнде ачыйды.
• Стерилизация неда ультрапастеризация этиллик сютню 100-120 градус иссиликде тутадыла. Анда микробланы бла бактерияланы битеу тюрлюлери къырылады. Витаминлери да жукъгъа жарамазча боладыла. Бу сют кёп заманны бузулмай сакъланады.
• Нормализация деп сютню къалынлыгъын бир мардагъа келтиргеннге айтадыла. Шешада тургъанлыкъгъа, быллай сютню башы айырылмайды.
• Тартылгъан сютден жауун сепаратор бла айырадыла. Анда сют башны мардасы 0,05 процентден кёп болмаучуду.
• Жангыдан жарашдырылгъан продуктну къургъакъ сютден бла суудан этедиле