Аркъагъызмы ауруйду неда кёз тюплеригизми кёбюпдюле? Алай эсе, жукъларгъа башхача жатып кёрюгюз! Кече тапсыз жатып жукъласагъыз, халыгъыз эм тыш кёрюмдюгюз осалланырыкъды.

Эрттегили къытайлыла жаммызларыгъызда жатыгъыз дегендиле – сол жаммызыгъызда ашагъаныгъызны иги эритир ючюн, онг жаммыгъызда уа нерва системаны шошайтыр ючюн. Башхача жатыуну сюймегендиле.  «Бетинги энишге айландырып жатма, жерге жапланнганча, сыртынгдан тюшюп да жатма, ёллюкча», дегендиле эрттегиле. Шёндю алимле уа алайды демейдиле.

Сыртындан тюшюп

Усталаны айтханларына кёре, аркъанга тюшюп жатыу бек иги окъунады: аркъанг да, боюнунг да сагъайып тюйюлдюле, билеклеринг,  бутларынг да шошдула. Врачла алай жатыгъыз (жукълагъыз) деп жюрек эм жюрек тамырла, солуу система, къан тамырла аурусала айтадыла,  тобукъ тюплеге гитче жастыкъчыкъла  неда буштукъла салыгъыз. Андан сора да, аркъагъа жатыу адамны жашлыгъын узайтыугъа себеплик этеди – бетни шаугютлери шошаядыла, териси да тюзеледи, алай бла бетде жыйырылгъан ызла болмайдыла.

Кертиси бла да, алайды, жукълагъан заманда сакъалыгъыз кёкюрегигизге тирелип турмай эсе. Жастыгъыгъыз мардадан бийик тюйюл эсе. Алай болмаса, сырт сюекни къан тамырлары басыладыла, къан тийишлисича жюрюмейди.  Аны хатасындан жаланда баш ауруп къалмайды, эрттенликде тургъаныгъызда бетигизни сыфаты тюрленип боллукъду, аны къой, инсульт окъуна болургъа боллукъсуз. Алайды да, боюнугъузну тюз тутугъуз, бек игиси уа – ортопедиялы жастыкъ сатып алыгъыз.

Бир-бир адамлагъа уа аркъаларындан тюшюп жатаргъа жарамайды «иги» жастыкъ бла окъуна да. Ол сандадыла ауурлукъларыны  ахыр кезиуюндеги тиширыула да, жукълагъанда хурулдаучула да,  жукълагъанда солуулары тыйыла-тыйыла туруучула.

Дагъыда

Эр кишини саулугъуна бек игиди ол сыртындан тюшюп жукъласа. Ол кезиуде уятлыкъ органлары къан бла иги жалчытылынадыла, эр кишилик кючю игиленеди.

Жаммызында (къабыргъасында)

Къабыргъасында жатыу-хурулдаучулагъа эм ауурлукълары болгъан  тиширыуланы ахыр кезиулерине керекли болумду, алай эсе да, тобукъларыгъызны быдырларыгъызгъа уа бек къысмагъыз, ол аркъа сюекге заран тюшюрюрге боллукъду, алай эсе, бутла бир кесек бюгюлюп, экинчиси уа – узатылынып болсала игиди. Тобукъланы араларына салыргъа деп жарашдырылгъан жастыкъла да бардыла. Ала жан сюеклени эм сырт сюеклени «жюклерин» женгилетедиле.

Алай эсе да, кече узуну сиз бир жаныгъызда жукълап чыкъгъан эсегиз, эрттенине не къолугъуз неда бутугъуз къурушуп чыгъарыкъды. Андан сора да, дайым «бир жанлы жукъу» бюйрекледе ташла къураргъа себеплик этерикди. Алимле ачыкълагъанларына кёре, бюйреклеринде ташлары болгъан адамланы 75 процентинде ташла, ала къайсы жанларында кёп жукълагъан эселе, ол жанларындагъы бюйреклеринде къуралгъандыла.

Дагъыда

Ингилизли психологланы айтханларына кёре, ингилизлилени жартысы чакълы бири жаммызларында жукълайдыла, тобукъларын, эмбрионла (жаш орундагъы сабийле) кибик, быдырларына къысып, аллай болумда жукълау шошайыргъа болушады. Адам бутларын, билеклерин да узатып жукълай эсе, келише билмеген, менсиннген, жукълап тургъанда да санлары тирилирге хазыр болуп тургъанларын кёргюзтген шартладыла ала.

Бауур тёбен

Алимле бауур тёбен тюшюп жукълауну жаратмайдыла. Асламысында алай ичлери ётгенле жукълаучудула (сабийни ичи ётсе, аны бауур тёбен бошдан жатдырмайдыла). Сабий тапхан тиширыуланы да алай жатдырыучудула, ол болумда тиширыуну жаш оруну кеси жерине терк келеди  деп.

Битеу алып айтханда уа – бауур тёбен тюшюп жукълау иги тюйюлдю. Адам жастыкъгъа бетин салып тургъанлай солуялмайды, алай эсе, бетин бир жанына бурургъа керек болады. Ол кезиуде уа боюну эм инбашларыны шаугютлери тириледиле, аны хатасындан мыйыны къан бла жалчытыу осалланады, баш ауруйду, санла мыккыланадыла, бетни шаугютлери (жаякълары) кереклиси чакълы кислород алалмайдыла, аны хатасындан адамны кёз тюплери кёбедиле, къараладыла.

Дагъыда

Тюшлени магъаналары да адам къаллай болумда жукълагъанына кёре боладыла. 670 адам къатышып бардырылгъан тинтиуле ачыкълагъанларына кёре, осал тюшлени бауур тёбен тюшюп жукълагъанла кёредиле. Алимлени айтханларына кёре, жукълагъанда къыйналып солугъан артыкъда кёп кёреди къыйын тюшлени.

Холамханланы Алима.