Къуршхэр зи кIуапIэ

Мы тхыгъэр зытеухуар УФ-м и альпинистхэм я зэгу­хьэныгъэм хэт, дуней псом цIэрыIуэ щыхъуа альпинист лъэщ Пекъу ­Али­нэщ. УмыгъэщIэгъуэн плъэ­­кIыркъым а хъыджэбз IэмащIэлъэмащIэ цIыкIум дуней псом щынэхъ лъагэу къалъытэ къурш 14-м щыщу 11-м пIалъэ кIэщIым ­къриубыдэу дэкIыу абы я щыгум адыгэ ныпыр щиIэ­тын зэрыхузэфIэкIар.

Пекъу Алинэ Шэджэм ЕтIуанэ къуажэм къыщалъ­хуащ. Художественнэ гимнастикэмрэ теннисымрэ зы­хуэзыгъасэ хъыджэбзыр къы­щыдэкIуэтейм бгыхэм я дахагъымрэ уардагъымрэ ит­хьэкъуащ. Абы дезыгъэ­хьэхар спортыр, бгым дэкIыну, зыплъыхьакIуэ кIуэну зы­фIэфI и адэрщ. Бгым дэ­кIынымкIэ абы щапхъэ ­хуэхъуащ а IуэхумкIэ щы­цIэ­рыIуэхэу Месснер Райн­хольдрэ Букреев Анатолэрэ. Мы зэманым Алинэ Налшыкрэ Москварэ щопсэу. КъБКъУ-м и филологие институтым инджылызыбзэмкIэ и къудамэр къиухащ. 
Бгы къэс ущыдэкIыну пIалъэ яIэжщ, гъэм и зэманкIэ тепщIыхьмэ. Алинэ нэгъуэщI­ къэралхэм я спортсменхэр зыхэт гупым я гъусэу 2023 гъэм мэлыжьыхьым и 16-м дэ­кIащ Аннапурнэ къуршым, абы и лъагагъыр метр 8091-рэ мэхъу. КъыкIэ­лъы­кIуэу накъыгъэм и 18-м дуней псом щынэхъ лъагэ дыдэ Эверест – метр 8848-рэ хъур - къихьэхуащ. А махуэ дыдэм Алинэ къищтащ Лхоцзе бгыр – метр 8516-рэ. Накъыгъэм и 29-м ар щыIащ Макалу – метр 8485-рэ, мэкъуауэгъуэм и 26-м Нанга-Парбат – 8126-рэ, бадзэуэ­гъуэм и 19-м Броуд-Пик – 8051-рэ, бадзэуэгъуэм и ­27-м К-2 – 8611-рэ, шыщ­хьэуIум и 2-м Гашербрум 1 – метр 8080-рэ, фокIадэм и 22-м Ма­наслу – метр 8163-рэ, фокIадэм и 29-м Дхаулагири – метр 8167-рэ къурш­хэм. Жэпуэгъуэм и 6-м, иужьрейуэ, ар дэкIащ метр 8201-рэ зи лъагагъ Чо-Ойю бгым. Къурш 14-м ящыщу зды­нэмысауэ къэна щыми я щыгум дэкIынут ар нэгъабэ, альпинистхэр бгым дэкIыну хуит щащI пIалъэр (я шынагъуэншагъэм теухуауэ) и кIэм нэмысауэ щытамэ.
- Псоми щIэдзапIэ яхуэ­хъуар­ 2017 гъэм Урысеймрэ Европэмрэ я бгы нэхъ лъагэ ды­дэу къалъытэ Iуащхьэмахуэ сызэрыдэкIарщ. Абы щыгъуэ бгыхэм теухуа тхыгъэ, тхылъ куэд седжэу щIэздзащ. ИтIанэ Килиманджа­рэрэ Аконкагуэрэ сыдэкIащ. Абы щыгъуэт Эверест и щыгум сихьэну сигу щислъхьар, «Эверест» фильмым сыщеплъар, - жеIэ Алинэ. - Си Iыхь­лыхэм, си лъэпкъэгъу­хэм сызэрагъэгушхуэм, ахэр къызэрыздэщIыр зэры­зы­хэсщIэм си лъэр нэхъри жану щIигъэкIащ, къару къы­зэрымыкIуэ къысхалъхьащ икIи щытыкIэ гугъу куэдым сыкърашащ, гугъуехьхэр сщагъэпсынщIэу. Си лъэпкъ ныпыр здызохь сыт хуэдэ бгы сыдэкIми, адыгэр дуней псом дыщызэбгрыдзащи. НэгъуэщI лъэпкъхэр щIоуп­щIэ абы тет вагъуэ 12-м къи­кIым­рэ сызыщыщ лъэп­къым­рэ. Бгым ущыдэкIын хуейр абы гукIи-псэкIи ущы­хуэхьэзырым и дежщ, армыхъумэ ехъулIэныгъэ ущыщIэхъуэпсыркъым е Iуэху зэIу­мыбзхэмрэ гугъуехьхэм­рэ защыпыIубдзыркъым. Iэп­къ­лъэпкъыр лъагагъым хуэ­хьэзыру щытын хуейщ, армыхъумэ псэзэпылъхьэпIэ уихуэныр зыхуэIуа щыIэкъым.
Гъуэгу кIыхь ущытехьэкIэ, бгы ущыдэкIкIэ, дауи, гъусэ пхуэхъу цIыхум куэд елъытащ. Абы и лъэныкъуэкIэ Али­нэ цIыху гъэщIэгъуэн куэ­дым хуэзащ, ныбжьэгъу зэ­хуэхъуащ. Хъыджэбзым къы­зэрилъытэмкIэ, абы цIыху зэхущытыкIэм, гъащIэм ухурегъаджэ. Псалъэм щхьэкIэ, Эверест щы­дэкIам Алинэ и гупым хэтащ Иорданием щыщ зы адыгэ щIалэ. И анэмрэ Алинэрэ абы телефонкIэ адыгэбзэкIэ зэрызэригъэпсэлъар гукъи­нэж щыхъуащ. 
Дуней псом и альпинист нэхъ жан дыдэхэм къайгу­гъуэкI­ бгы лъагэхэр псэзэ­пылъ­хьэпIэщ. Ар Алинэ къехъулIащ, лейуэ зыхуимыгъэсауэ икIи ахъшэкIи зыми щымыгугъыу. КъыжыIапхъэщ, альпинист лъэрызехьэхэм абы илъэс бжыгъэ зыбжанэ зэрытрагъэ­кIуадэр. Алинэ альпиниз­мым куууэ пымыщIауэ, Iуэ­хум зы­хуимыгъэхьэзырауэ зэман кIэщIым и хъуэпсапIэм щIы­нэсыфам и щхьэу­сыгъуэр и мурадым лъэIэ­сыным ерыщу зэрыхуэ­кIуэрщ, и къаруи, зэмани, зэфIэкIи емыблэжу. 
ТЕКIУЖЬ Заретэ.

Поделиться:

ЧИТАТЬ ТАКЖЕ:

27.04.2024 - 12:25

«ШАТО ЭРКЕН» ЩЫЗЭХУОС

Аруан щIыналъэм щыIэ «Шато Эркен» туризмэмкIэ центрым иджыблагъэ щекIуэкIащ «PROАгро СКФО 3.0» гъэлъэгъуэныгъэ- зэхуэсыр.

27.04.2024 - 09:17

«ТЕКIУЭНЫГЪЭМ И ДИКТАНТЫМ» ЗРАГЪЭУБГЪУ

Къэбэрдей-Балъкъэрым мэ­лыжьыхьым и 26-м IуэхущIапIэ 78-м щатхащ Хэку зауэшхуэм  теухуа «ТекIуэныгъэм и диктант» урысейпсо тхыдэ диктантыр.

27.04.2024 - 09:11

КХЪУХЬЛЪАТЭХЭМКIИ ЗЫЗЭПАЩIЭ

КъБР-м курортхэмрэ туризмэмкIэ и министр ЩоджэнцIыкIу Мурат лэжьыгъэ Iуэху­кIэ Тэтэрстаным кIуауэ щыIэщ.

27.04.2024 - 09:03

ПСЭУПIЭЩIЭХЭР - ГУФIЭГЪУЭ ЩIЫКIЭМ ТЕТУ

Къэбэрдей-Балъкъэрым и щыхьэр Налшык «Долина Кавказа» зыфIаща и хьэб­лэщIэу къухьэпIэ лъэны­къуэмкIэ къыщызэIуахам щы­зэхуэсахэр хуабжьу зы­щыгуфIыкIа зэхыхьэ ще­кIуэкIащ. 

27.04.2024 - 09:03

ЦIЫХУ ЛЪЭУЖЬЫФIЭМ И ФЭЕПЛЪ

ЩоджэнцIыкIу Алий и цIэр зезыхьэ Къэбэрдей къэ­рал драмэ театрым ли-­те­ратурэ-макъамэ пшыхь гуапэ щекIуэкIащ, адыгэ усакIуэ, гупсысакIуэ, лъэпкъ литературэм и лъабжьэр зыгъэтIылъа ­ПащIэ Бэчмырзэ