Мы тхыгъэр зытеухуар УФ-м и альпинистхэм я зэгухьэныгъэм хэт, дуней псом цIэрыIуэ щыхъуа альпинист лъэщ Пекъу Алинэщ. УмыгъэщIэгъуэн плъэкIыркъым а хъыджэбз IэмащIэлъэмащIэ цIыкIум дуней псом щынэхъ лъагэу къалъытэ къурш 14-м щыщу 11-м пIалъэ кIэщIым къриубыдэу дэкIыу абы я щыгум адыгэ ныпыр щиIэтын зэрыхузэфIэкIар.
Пекъу Алинэ Шэджэм ЕтIуанэ къуажэм къыщалъхуащ. Художественнэ гимнастикэмрэ теннисымрэ зыхуэзыгъасэ хъыджэбзыр къыщыдэкIуэтейм бгыхэм я дахагъымрэ уардагъымрэ итхьэкъуащ. Абы дезыгъэхьэхар спортыр, бгым дэкIыну, зыплъыхьакIуэ кIуэну зыфIэфI и адэрщ. Бгым дэкIынымкIэ абы щапхъэ хуэхъуащ а IуэхумкIэ щыцIэрыIуэхэу Месснер Райнхольдрэ Букреев Анатолэрэ. Мы зэманым Алинэ Налшыкрэ Москварэ щопсэу. КъБКъУ-м и филологие институтым инджылызыбзэмкIэ и къудамэр къиухащ.
Бгы къэс ущыдэкIыну пIалъэ яIэжщ, гъэм и зэманкIэ тепщIыхьмэ. Алинэ нэгъуэщI къэралхэм я спортсменхэр зыхэт гупым я гъусэу 2023 гъэм мэлыжьыхьым и 16-м дэкIащ Аннапурнэ къуршым, абы и лъагагъыр метр 8091-рэ мэхъу. КъыкIэлъыкIуэу накъыгъэм и 18-м дуней псом щынэхъ лъагэ дыдэ Эверест – метр 8848-рэ хъур - къихьэхуащ. А махуэ дыдэм Алинэ къищтащ Лхоцзе бгыр – метр 8516-рэ. Накъыгъэм и 29-м ар щыIащ Макалу – метр 8485-рэ, мэкъуауэгъуэм и 26-м Нанга-Парбат – 8126-рэ, бадзэуэгъуэм и 19-м Броуд-Пик – 8051-рэ, бадзэуэгъуэм и 27-м К-2 – 8611-рэ, шыщхьэуIум и 2-м Гашербрум 1 – метр 8080-рэ, фокIадэм и 22-м Манаслу – метр 8163-рэ, фокIадэм и 29-м Дхаулагири – метр 8167-рэ къуршхэм. Жэпуэгъуэм и 6-м, иужьрейуэ, ар дэкIащ метр 8201-рэ зи лъагагъ Чо-Ойю бгым. Къурш 14-м ящыщу здынэмысауэ къэна щыми я щыгум дэкIынут ар нэгъабэ, альпинистхэр бгым дэкIыну хуит щащI пIалъэр (я шынагъуэншагъэм теухуауэ) и кIэм нэмысауэ щытамэ.
- Псоми щIэдзапIэ яхуэхъуар 2017 гъэм Урысеймрэ Европэмрэ я бгы нэхъ лъагэ дыдэу къалъытэ Iуащхьэмахуэ сызэрыдэкIарщ. Абы щыгъуэ бгыхэм теухуа тхыгъэ, тхылъ куэд седжэу щIэздзащ. ИтIанэ Килиманджарэрэ Аконкагуэрэ сыдэкIащ. Абы щыгъуэт Эверест и щыгум сихьэну сигу щислъхьар, «Эверест» фильмым сыщеплъар, - жеIэ Алинэ. - Си Iыхьлыхэм, си лъэпкъэгъухэм сызэрагъэгушхуэм, ахэр къызэрыздэщIыр зэрызыхэсщIэм си лъэр нэхъри жану щIигъэкIащ, къару къызэрымыкIуэ къысхалъхьащ икIи щытыкIэ гугъу куэдым сыкърашащ, гугъуехьхэр сщагъэпсынщIэу. Си лъэпкъ ныпыр здызохь сыт хуэдэ бгы сыдэкIми, адыгэр дуней псом дыщызэбгрыдзащи. НэгъуэщI лъэпкъхэр щIоупщIэ абы тет вагъуэ 12-м къикIымрэ сызыщыщ лъэпкъымрэ. Бгым ущыдэкIын хуейр абы гукIи-псэкIи ущыхуэхьэзырым и дежщ, армыхъумэ ехъулIэныгъэ ущыщIэхъуэпсыркъым е Iуэху зэIумыбзхэмрэ гугъуехьхэмрэ защыпыIубдзыркъым. Iэпкълъэпкъыр лъагагъым хуэхьэзыру щытын хуейщ, армыхъумэ псэзэпылъхьэпIэ уихуэныр зыхуэIуа щыIэкъым.
Гъуэгу кIыхь ущытехьэкIэ, бгы ущыдэкIкIэ, дауи, гъусэ пхуэхъу цIыхум куэд елъытащ. Абы и лъэныкъуэкIэ Алинэ цIыху гъэщIэгъуэн куэдым хуэзащ, ныбжьэгъу зэхуэхъуащ. Хъыджэбзым къызэрилъытэмкIэ, абы цIыху зэхущытыкIэм, гъащIэм ухурегъаджэ. Псалъэм щхьэкIэ, Эверест щыдэкIам Алинэ и гупым хэтащ Иорданием щыщ зы адыгэ щIалэ. И анэмрэ Алинэрэ абы телефонкIэ адыгэбзэкIэ зэрызэригъэпсэлъар гукъинэж щыхъуащ.
Дуней псом и альпинист нэхъ жан дыдэхэм къайгугъуэкI бгы лъагэхэр псэзэпылъхьэпIэщ. Ар Алинэ къехъулIащ, лейуэ зыхуимыгъэсауэ икIи ахъшэкIи зыми щымыгугъыу. КъыжыIапхъэщ, альпинист лъэрызехьэхэм абы илъэс бжыгъэ зыбжанэ зэрытрагъэкIуадэр. Алинэ альпинизмым куууэ пымыщIауэ, Iуэхум зыхуимыгъэхьэзырауэ зэман кIэщIым и хъуэпсапIэм щIынэсыфам и щхьэусыгъуэр и мурадым лъэIэсыным ерыщу зэрыхуэкIуэрщ, и къаруи, зэмани, зэфIэкIи емыблэжу.
ТЕКIУЖЬ Заретэ.