Урысейм и Правительствэм и УнафэщIым и къуэдзэ Голиковэ Татьянэрэ КъБР-м и Iэтащхьэ КIуэкIуэ Казбекрэ лэжьыгъэ IуэхукIэ зэхуэзащ. Ди щIыналъэм и унафэщIым къулыкъущIэр щигъэгъуэзащ республикэм и социально-экономикэ зыужьыныгъэм.
Макроэкономикэм блэкIа илъэситхум иIа хэхъуэр къапщтэмэ, щIыналъэм зиужь зэпыту йокIуэкI. Республикэ бюджетым и хэхъуэр нэхъыбэ хъуащ. 2023 гъэм абы и мылъку зэхэлъыр мелард 70-м нэсащ, ар 2018 гъэм елъытауэ тIукIэ нэхъыбэщ. Федеральнэ бюджетым къыхэкIыу социальнэ дэIэпыкъуныгъэм трагъэкIуэдащ сом мелард 30. Абы къищынэмыщIауэ, езы республикэм и мылъкукIэ псэукIэм ехьэлIа гугъуехьхэр зэфIихыну Iэмал иIэ хъуащ. Къапщтэмэ, проценти 8,3-кIэ хэхъуащ бюджетым къыхэкIыу ят улахуэр.
Къэбэрдей-Балъкъэрым 2023 гъэм щата улахуэр ику иту сом 39942,4-рэ мэхъу, ар ипэ ита илъэсым нэхърэ процент 13,3-кIэ нэхъыбэщ, езы улахуэр хэхъуащ проценти 6,4-кIэ. Иужьрей илъэсищым цIыхухэм я хэхъуэр хэпщIыкIыу нэхъыбэ хъуащ, 2023 гъэм ар процент 18-кIэ дэкIуеящ. Лажьэхэм я бжыгъэр куэдкIэ нэхъыбэ щыхъуащ щIыналъэм, абы къегъэлъагъуэ лэжьапIэншэхэм, къулейсызхэм я бжыгъэм зэрыхэщIыр.
Демографием и лъэныкъуэкIэ, республикэм щыпсэухэм я бжыгъэр хэхъуащ, цIыху мин 906-рэ исщ. ЛIэхэм я бжыгъэр процент 18,4-кIэ ехауэ къагъэлъагъуэ. 2023 гъэм къызэрахутамкIэ, республикэм ис цIыхухэр ику иту мэпсэу илъэс 77-кIэ, къэралым исхэр къапщтэмэ - илъэс 73,46-кIэ.
Республикэ унафэщIым къызэрилъытэмкIэ, абыкIэ сэбэп хъуар Урысей Федерацэм и Президент Путин Владимир къыхилъхьэу узыншагъэр хъумэнымкIэ IэнатIэр зэрырагъэфIэкIуарщ. А программэм ипкъ иткIэ, сымаджэщ пщIы бжыгъэхэр зэрагъэпэщыжащ, узыншагъэм щеIэзэ IуэхущIапIэхэр яухуащ, а псори технологиещIэхэмкIэ яузэдащ, узыр къэмыхъей щIыкIэ къахутэрэ еIэзэфу зрагъэсащ.
НобэкIэ къапщтэмэ, ди республикэр ящыщщ зи медицинэ IэнатIэм нэхъ зиужьахэм. Зэман гъунэгъум иджыри апхуэдэ IуэхущIапIэу 7 зэрагъэпэщыжынущ, 18 щIэуэ яухуэнущ.
КIуэкIуэ Казбек Голиковэ Татьянэ фIыщIэ хуищIащ Къэбэрдей-Балъкъэрым и Iуэхухэр дэкIынымкIэ дэIэпыкъуэгъу зэрыхъум папщIэ.
