Иджыблагъэ КъБР-м и Iэтащхьэ КIуэкIуэ Казбек иригъэкIуэкIа зэIущIэр теухуауэ щытащ 2021 гъэм къалэ округхэмрэ муниципальнэ щIыналъэхэмрэ я администрацэхэм я лэжьыгъэм и фIагъыр къызэрапщытэжам кърикIуахэм. ЗэIущIэм къыщаIэтащ муниципалитетхэм я зэфIэкIым хэгъэхъуэным, ахэр къэрал властым и гъэзэщIакIуэ органхэм зэрадэлажьэм зегъэужьыным пыщIа Iуэхухэр.
КIуэкIуэ Казбек къыхигъэщхьэхукIащ Урысейм и Президентым къыдигъэкIауэ щыта указым ипкъ иткIэ муниципалитетхэм я администрацэхэм я лэжьыгъэм и фIагъыр гъэ къэс къызэрапщытэр. «Урысей Федерацэм и Президентым иубзыхуа лъэпкъ проектхэр гъэзэщIэным и лъэныкъуэкIэ щIыпIэ унафэр зезыгъакIуэ органхэм къалэн инхэр я пщэ къыдохуэ. Муниципалитетхэрщ къызэрыгуэкI цIыхухэм нэхъ япэгъунэгъу дыдэр икIи ахэрщ цIыхубэм я гурыщIэхэм нэхъ щыгъуазэр. Муниципалитетхэм ирагъэкIуэкI лэжьыгъэм и унэтIыныгъэ хэхахэр зэрызэпкърахым Iэмал къыдет а IэнатIэм и зэфIэкIхэр здынэсри ар зыхунэмысауэ къанэхэри нэрылъагъу тщыхъунымкIэ. Къэбэрдей-Балъкъэрым гурыIуэгъуэу щаубзыхуащ муниципалитетхэм я лэжьыгъэр къызэрапщытэр икIи пашэхэм грантхэр зэрырат хабзэхэр. Ди жагъуэ зэрыхъущи, ахъшэр къызэрыдэмэщIэкIым къыхэкIыу зэман кIыхькIэ муниципалитетхэм грантхэр яхухэдмыхыу екIуэкIащ. А Iуэхум дэ 2019 гъэм къытедгъэзэжащ. Иджы, илъэсищым зэфIагъэкIахэм япкъ иткIэ ягъэбелджылащ нэхъыфI дыдэу лэжьа муниципалитетхэр. Зи гугъу тщIы Iэмалыр хэкIыпIэшхуэщ щIыналъэхэм зегъэужьынымкIэ. Грантхэм япкъ иткIэ хухах ахъшэр муниципалитетхэм езыхэр зыхуей-зыхуэфIхэм трагъэкIуэдэнущ», - жиIащ КIуэкIуэ Казбек икIи муниципалитетхэр грантхэм япкъ иткIэ тегъэгушхуэнымкIэ лэжьыгъэхэм зэрыпащэнур къигъэлъэгъуащ.
Республикэм и унафэщIым зэрыжиIамкIэ, а Iуэхум трагъэкIуэдэн папщIэ щIыналъэ бюдже-тым щыщу сом мелуан 15 хухахащ. КIуэкIуэ Казбек зэIущIэм хэтахэр щыгъуазэ ищIащ муниципалитетхэм ирагъэкIуэкI лэжьыгъэм и фIагъыр къыщапщытэжкIэ бжыгъэхэр зи лъабжьэ технологиехэр къызэрагъэсэбэпым, апхуэдэу цIыхухэм администрацэхэр зэрапыщIар къалъытэн хуейуэ къызэрилъытэр жиIащ.
КъБР-м Экономикэ зыужьыныгъэмкIэ и министерствэм администрацэхэм ирагъэкIуэкIа лэжьыгъэм и фIагъыр къыщипщытэжым, нэхъ япэкIи зэращIауэ, гъащIэм и IэнатIэ зэмылIэужьыгъуэхэм ехьэлIа Iуэхугъуэу 41-рэ къилъытащ. Абы папщIэ, яIэ зэфIэкIхэр зыхуэдизым тещIыхьауэ, муниципалитетхэр гупи-щу ягуэшащ. Япэ гупым Нал-шык, Прохладнэ, Бахъсэн къалэ округхэр, етIуанэм - Дзэлыкъуэ, Шэджэм, Шэрэдж, Iуащхьэмахуэ муниципальнэ районхэр, ещанэм - Аруан, Прохладнэ, Бахъсэн, Лэскэн, Май, Тэрч муниципальнэ районхэр хагъэ-хьащ.
Япэ гупым япэ увыпIэр Налшык къалэ округым, ЕтIуанэр - Бахъсэн къалэ округым щаубыдащ. ЕтIуанэ гупым япэ увыпIэр Шэджэм муниципальнэ районым, етIуанэр - Шэрэдж муниципальнэ районым щаубыдащ. Ещанэ гупым щыщу япэ увыпIэр Аруан муниципальнэ районым, етIуанэр - Бахъсэн муниципальнэ районым хуагъэфэщащ.
Пэрыт увыпIэхэр къэзыхьа муниципальнэ районхэмрэ къалэ округхэмрэ я администрацэхэм я Iэтащхьэхэм КIуэкIуэ Казбек дипломхэр яритащ.
Апхуэдэу зэIущIэм я цIэ къыщраIуащ щIыпIэ унафэр зегъэкIуэнымкIэ субъект псоми я экономикэ зыужьыныгъэм и лъабжьэу щыт IэнатIэхэм - мэкъумэш хозяйствэмрэ гъуэгу ухуэныгъэмкIэ программэхэр гъэзэщIэным нэхъ жыджэру хэта муниципалитетхэм. 2022 гъэри хэту, иужьрей илъэсищым къриубыдэу мэкъумэш IэнатIэм федеральнэ, республикэ бюджетхэм я ахъшэу сом меларди 7-м щIигъу хухахащ. 2021 - 2022 гъэхэм щIыпIэ мыхьэнэ зиIэ гъуэгухэм зрагъэужьын папщIэ къыхуаутIыпща субсидиехэр сом меларди 2-м щIегъу. Мэкъумэш хозяйствэм зегъэужьынымкIэ нэхъ зэфIэкIышхуэ къагъэлъэгъуащ Шэджэм, Бахъсэн, Дзэлыкъуэ муниципальнэ районхэм. Гъуэгухэр ухуэнымкIэ нэхъ пашэхэм ящыщщ Налшык къалэ округыр, Май, Тэрч, Iуащхьэмахуэ районхэр.
Республикэм и Iэтащхьэм хэхауэ жиIащ иджыпсту дзэ Iуэху щхьэхуэм хэт зауэлIхэм я унагъуэхэм ядэIэпыкъуныр щIыпIэ унафэр зезыгъакIуэ гъэзэщIакIуэ органхэм я унафэщIхэм я къалэн нэхъыщхьэу зэрыщытыр. «ЩIыналъэ администрацэхэм я Iэтащхьэхэм лэжьыгъэшхуэ ирагъэкIуэкIащ мобилизацэм ипкъ иткIэ дзэм яшахэм я унагъуэхэм защIэгъэкъуэным и лъэныкъуэкIэ. Шэч къытесхьэркъым абыхэм а Iуэхум дяпэкIи тэмэму зэрыпащэнум. Аращ иджыпсту нэхъыщхьэ дыдэр», - жиIащ КIуэкIуэ Казбек.
ЩIыналъэм и Iэтащхьэм къыхигъэщхьэхукIащ муниципальнэ администрацэхэм я лэжьыгъэм и фIагъыр къэпщытэныр унафэ щIыкIэм и Iэмал лъэщу зэрыщытыр. Ди унафэщIхэм тэмэму къагурыIуэу щытын хуейщ абыхэм я лэжьэкIэр къызэрапщытэ щIыкIэр. 2023 гъэм дэ къытпэщытщ щIыналъэм унафэхэр зэрыщагъэзащIэр нэрылъагъуу едгъэфIэкIуэну икIи а къалэным дызэрыпэлъэщым елъытауэ щытынущ ди цIыхухэм я псэукIэм адэкIи зэрызиужьынур. Дэ нэхъри нэхъ дегугъуу Iуэхум дыпэрытын хуейщ санкцэхэм я лъэныкъуэкIэ къухьэпIэ къэралхэм ткIийуэ къыщыттракъузэ иджырей зэманым», - къыхигъэщхьэхукIащ зэIущIэр щызэхуищIыжым КIуэкIуэ Казбек.
ЗэIущIэм хэтащ КъБР-м и Правительствэм и УнафэщI Мусуков Алий, абы и япэ къуэдзэхэу Говоров Сергей, Къуныжь МуIэед, КъБР-м и Правительствэм и УнафэщIым и къуэдзэ Хъубий Марат, министрхэр, КъБР-м и Парламентым Законодательствэмрэ щIыпIэ унафэр зегъэкIуэным пыщIа IуэхухэмкIэ и комитетым и унафэщI Мэлбахъуэ Борис, «КъБР-м и Муниципаль-нэ щIыналъэхэм я совет» Ассоциацэм и правленэм и тхьэмадэ Пэнагуэ Максим, КъБР-м и Iэтащхьэм и чэнджэщэгъу Уянаевэ Аминат, муниципальнэ щIыналъэхэм я администрацэхэм я Iэтащхьэхэр.