Мы мазэм и пэщIэдзэм къэралым и Президентым къыдигъэкIа Указым ипкъ иткIэ ди лъахэгъу цIэрыIуэ, Урысей Федерацэм щIыхь зиIэ и тренер Габрилян Геннадий къыхуагъэфэщащ «Зэныбжьэгъуныгъэм и орден» дамыгъэ лъапIэр. ЗэрыфщIэщи ар и гъэсакIуэщ дуней псом тхуэнейрэ и чемпион (тIур щхьэ зытелъ стадионхэм къыщихьащ), Европэм щэнейрэ щытекIуа, Континентхэм я кубокыр тIэунейрэ зыIэрыхьа, НыбжьыщIэхэм я Гъэмахуэ Олимп джэгухэм и дыщэ медалыр къэзыхьа, «Налкъутналмэс лигэм» щэнейрэ щынэхъыфIа, псом ищхьэжращи, дэтхэнэ спортсменми и хъуэпсапIэ нэхъыщхьэ олимп чемпионыгъэр Японием и къалащхьэ Токио иужьу щыIа зэхьэзэхуэм щызыIэрызыгъэхьа, нэгъуэщI лъагапIэ куэдри къызэхъулIа спортымкIэ щIыхь зиIэ и мастер Ласицкене (Кучинэ) Марие.
XXXII Гъэмахуэ Олимп джэгухэр иухыным зы махуэ фIэкIа имыIэжу къэхъуащ Къэбэрдей-Балъкъэрым имызакъуэу зэрыкъэралу зыпэплъа дэрэжэгъуэр. Лъагэу дэлъеинымкIэ цIыхубзхэм я зэпеуэм хэтыну утыку къихьащ ди щIыналъэм къыщалъхуауэ а спорт лIэужьыгъуэм Прохладнэм (КъалэкIыхьым) зыщезыгъэса Ласицкене Марие. Олимп чемпион зэрыхъуам теухуа хъыбарым ар гуфIэгъуэ нэпскIэ IущIащ – икъукIэ гугъууу икIи кIыхьу зэрыхуэкIуам къыхэкIыу: Олимп джэгухэм зэрыхэтынур къыщищIа илъэсым и пэщIэдзэм фэбжь игъуэтри, хуабжьу дигъэгузэват. АрщхьэкIэ и тренер гъуэзэджэ Габрилян и фIыгъэкIэ зэхьэзэхуэм и къару псомкIи хузэфэщIэгъэрыуIуауэ ирихьэлIащ. Олимп чемпионыгъэр абы кърикIуащ, псори дрипагэрэ дригушхуэу.
Къэбэрдей-Балъкъэрым къыщалъхуа икIи зыщызыгъэса Кучинэр зи хъыджэбз унэцIэ Марие иджы дэни щагъафIэ спортсменкэ лъэрызехьэщ, ЩIы хъурейм къыщыпэлъэщын куэд щIауэ темыту. I993 гъэм и пэщIэдзэм и ныбжьыр илъэсипщI хъуа къудейуэ арат Прохладнэ дэт курыт еджапIэхэм ящыщ зым физкультурэмкIэ и егъэджакIуэу лажьэ Габрилян Геннадий и нэIэм щыщIэхуам. Сабийхэм ядригъэкIуэкI урокхэм абы псынщIэу гу щылъитащ адрейхэм и инагъкIи зэфIэкIкIи къахэщ хъыджэбз псыгъуэ цIыкIум. КъыщызэдэжэкIи, лъагэу щыдэлъейкIи, нэгъуэщI дерсхэмкIи ар псоми фIыкIэ къахэщырт. Нэрылъагъут Марие спорт зэфIэкI лъагэ къызэрыкъуэкIыфынур. Абы папщIэ ерыщу дэлэжьэн хуейт. А Iуэхугъуэ мытыншыр и пщэ дилъхьэжащ физкультурэмкIэ егъэджакIуэ къызэрыгуэкI Габрилян Геннадий икIи, зэман дэкIри, щыгуфIыкIыжащ: тренерми абы и гъэсэнми дунейпсо цIэрыIуагъ ягъуэтащ. А тIум я зэдэлэжьыныгъэр зэрызэпыуар зэ закъуэщ – курыт еджапIэр къиуха иужькIэ, Марие щIэтIысхьащ Волгоград дэт Физическэ щэнхабзэмкIэ къэрал академием икIи Горьков Борис и унафэм щIэту илъэситIкIэ зигъэсащ. ИтIанэ Кучинэм Габрилян и деж къигъэзэжри, къэралпсо утыкум тепщэныгъэр псынщIэу щиубыдащ. АдэкIэ дунейпсо гъэфIэныгъэми куэдрэ зыпигъэплъакъым. Абы лъабжьэ быдэ хуэхъуауэ къалъытэ тренерымрэ гъэсэнымрэ адэмрэ пхъумрэ зэрызэхущытым хуэдэу зэрызэбгъэдэтымрэ зэхьэзэхуэхэм зыщыхуагъэхьэ-зыркIэ спортсменкэм къытехьэлъэн лъэпкъ Iуэхум зэрыхамыгъыхьэмрэ. Адрейхэм хьэлъэ къыщралъэфэкIкIэ, мэхыхукIэ къыщажыхькIэ Марие зэпеуэм зыкъыщигъэлъагъуэ хуэдэу зегъасэ икIи и гупсысэр зытеухуар абы къыщигъэсэбэпыну Iэмалхэращ, атIэ лъэщагъыракъым.
Кучинэ Марие япэ ехъулIэныгъэ иныр щызыIэригъэхьащ Италием и Брессаноне щIыпIэм 2009 гъэм щекIуэкIа НыбжьыщIэхэм я дунейпсо чемпионатым. Метр I,85-рэ зи лъагагъым щхьэпрыпкIри, абы дыжьын медалыр къыхуагъэфэщащ. А илъэс дыдэм етIуанэ увыпIэр щиубыдащ Тампере (Финляндие) щыIа НыбжьыщIэхэм я европей Олимп фестивалым.
Дыжьыным дыщэри мыгувэу къыкIэлъыкIуащ. 20I0 гъэм Сингапурым щызэхэта НыбжьыщIэхэм я япэ гъэмахуэ Олимп джэгухэм метр I,89-р къыщызэринэкIри, текIуэныгъэр къыщихьащ.
АдэкIэ ди лъахэгъу хъыджэбзым зэхьэзэхуэ инхэм я бжэ псори къыхузэIуахащ. Ар абыхэм увыIэгъуэ имыIэу хэтщ икIи текIуэныгъэшхуэхэмкIэ дэрэжэгъуэ къыдет. Псом хуэмыдэу Кучинэ Марие хуэфIащ 2014 гъэр. Польшэм и Сопот къалэм щызэхэта щхьэ зытелъ стадионхэм щрагъэкIуэкI дунейпсо чемпионатым дыщэ медалыр къыщихьащ. КъищынэмыщIауэ, Кучинэ Марие щытекIуащ «Налкъутналмэс лигэм» щыщ Iыхьэу Парижрэ Цюрихрэ щызэхэта зэпеуэхэм икIи а зэхьэзэхуэ иным бжьыпэр щиубыдащ.
Абдежми къыщыувыIакъым. Прохладнэдэс пщащэр Европэм и командэ къыхэхам хуабжьу сэбэп хуэхъуащ Континентхэм я кубокыр атлетикэ псынщIэмкIэ къэхьынымкIэ.
КъыкIэлъыкIуэ илъэсым Китайм дунейпсо чемпион нэс щыхъуащ. Зи щхьэр теха стадионым (апхуэдэ зэхьэзэхуэхэр щхьэхуэу къалъытэ) щекIуэкIа зэхьэзэхуэхэм метри 2,I-мрэ щыщхьэпрыкIри, дыщэ медалыр зыIэригъэхьащ.
Ласицкене Марие сыт щыгъуи текIуэу щытауэ къыпщохъур. АрщхьэкIэ абы и ехъулIэныгъэ нэхъ ин дыдэхэр щыщыIэнур дяпэкIэу хуагъэфащэрти, апхуэдэу езым къилъытэ Гъэмахуэ Олимп джэгухэм я дыщэ медалыр къехъулIащ. НэхъапэжкIи, 20I6 гъэм Рио-де-Жанейрэ щыIами чемпион щыхъуфынут, арщхьэкIэ Дунейпсо Олимп Комитетымрэ ИААФ-мрэ (атлетикэ псынщIэмкIэ дунейпсо федерацэ) ягъэкIуакъым ди къэралым и допинг Iуэхухэм я гуащIэгъуэти. Мис аргуэруи, Украинэм щекIуэкI зэныкъуэкъуныгъэм и зэранкIэ, зэхьэзэхуэ инхэм хэтыфыркъым.
Урысей Федерацэм спортымкIэ щIыхь зиIэ и мастер, «Хэкум и пащхьэм щиIэ фIыщIэхэм папщIэ» медалым и етIуанэ нагъыщэр, «Дзэм къыщигъэлъэгъуа хахуагъэм папщIэ» медалыр, УФ-м и Президентым и фIыщIэр зыхуагъэфэща, Къэбэрдей-Балъкъэрым физическэ щэнхабзэмрэ спортымкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ Ласицкене Мариерэ абы и гъэсакIуэ Габрилян Геннадийрэ къыщалъхуа, япэ ехъулIэныгъэхэр щызэрагъэгъуэта республикэр зэи зыщагъэгъупщэркъым. Зэхьэзэхуэ зэхуаку лъэхъэнэхэм ахэр ди щIыналъэм къопIэщIэж, я Iыхьлыхэр, ныбжьэгъухэр, гъунэгъухэр, къадэщIхэр зэрагъэлъэгъуну, я дэрэжэгъуэхэмкIэ абыхэм ядэгуэшэну.
Шэч зщыхэмылъыр зыщ – Габрилян Геннадий мыхъуатэмэ, дуней псоми, Европэми, Олимп джэгухэми щытекIуа Ласицкене Марие диIэнутэкъым. Сыт хуэдиз ныбжьыщIэ гулъытэншэу къанэрэ, и чэзум къадэлэжьэнрэ тезыгъэгушхуэнрэ яIатэмэ, дунейпсо дэрэжэгъэу хъуну. И насыпщ Марие апхуэдэ зэрырихьэлIамкIэ икIи аращ Интернетым щиIэ напэкIуэцIым Токио щызыIэригъэхьа ехъулIэныгъэ иным иужькIэ щIритхар: «ФIыщIэ мыухыж хузощI си тренер Габрилян Геннадий сыт щыгъуи зыкъызэрысщIигъэкъуам папщIэ. Ар щымыIамэ, зыри къызэхъулIэнутэкъым».
Къаудыгъу Заур.
