Россейни Президентини буйругъуна тийишлиликде 2022 жыл къыралыбызны халкъларыны маданият хазналарын сакълаугъа жораланнганды. Аны чегинде тамамланнган ишле халкъ чыгъармачылыкъны айнытыу, миллетлени энчиликлерин, маданият эм тарых эсгертмелени къоруулау бла байламлыдыла. Бу борч Элбрус районда къалай толтурулгъаныны юсюнден ушагъыбызда Культура управленияны башчысы Толгъурланы Жаннет айтады.
- Жаннет Мисирбиевна, мен ангылагъандан, культура дегенни кёп тюрлю магъанасы барды.
- Хау, кертиси бла да, бу ангыламгъа адет-тёреле, социал низам, адамланы араларында байламлыкъланы жорукълары да киредиле. Ала барысы да, тёлюден тёлюге ёте, тюрленедиле, айныйдыла. Жамауатны эстетика, информация, коммуникация излемлери да ёсе барады. Инсан, къайсы социал къауумда болгъанына, билимине, усталыгъына къарамай, культурагъа тартылады. Къыралыбызда жашагъан халкъланы анга уллу эс бургъанлары уа, айхай да, ахшы шартды.
- Бюгюнлюкде районда ненча маданият учреждение барды?
- 26, тюрлю-тюрлю кружокла да 60-дан асламдыла, алагъа битеу да 2760 адам жюрюйдю, аланы араларында абаданла, сакъат сабийле да бардыла. Маданият юйледе орналгъан кружокла барысы да хакъсыз ишлейдиле. 5 жыр-тепсеу къауумубузгъа «юлгюлю» эм «халкъ» деген атла берилгендиле.
- Ишигизде къаллай жангылыкъла болгъандыла?
- Бусагъатда ал сатыргъа социал магъаналы жумушла чыгъадыла. Шёндю клубланы неда бардырылгъан ишлени санына угъай, туугъан жерге сейирни къозгъагъан проектлеге, Ата журтха сюймекликге, тарыхыбызгъа, миллет тёрелерибизге хурмет этерге юйретген башламчылыкълагъа бютюн уллу магъана бериледи. Жамауатны тин жаны бла излемлерине да къаралады, маданият учрежденияланы специалистлери башха-башха жыл санда адамланы сейирлерин, излемлерин биледиле - ол ишибизни планын жарашдырыргъа болушады.
Анга кёре байрам эм юбилей кюнле ётдюрюледиле, халкъ эм миллет къууанчла къураладыла. Сёз ючюн, былтыр эришиуледен, фестивальладан, кёрмючледен, концертледен 2360-сы бардырылгъанды. Быйыл а республиканы 100-жыллыгъына аталгъан ишле асламыракъдыла.
- Арт кезиуде маданият муниципал учрежденияланы ырысхы-техника къолайларын игилендириуге да эс бурула башланнганды.
- 2021 жылда ол мурат бла «Къабарты-Малкъарны культурасы» деген программагъа кёре Къулийланы Къайсынны атын жюрютген маданият арабызгъа регион бюджетден 500 минг сом берилгенди. Ол ахчагъа мебель, компьютерле, микрофонла алыннгандыла. «Культура» миллет проектни хайырындан къыл къобуз, музыка аппаратура къоллу болгъанбыз.
Ара библиотека юлгюлю китапхана къурау жаны бла конкурсдан ётгенди, аны ючюн анга 10 миллион сом грант халда берилгенди. Энди анга толу ремонт этилликди, шёндюгюлю оборудование келтирилликди.
Тырныауузда Эсгериуню майданы да жангыртылгъанды, Элбрус элде Минги тауну тийресинде баргъан сермешледе ёлген, Быллымда Ата журтну къоруулай жан берген аскерчилени эсгертмелери да тап халгъа келтирилгендиле.
Быйыл «Гитче Ата журтуму маданияты» федерал проектге кёре районну краеведение музейини техника онгларын игилендирирге, Быллымда Маданият юйню кереклерине къараргъа, Кёнделенде Ата журтну къоруулай ёлген аскерчилени къарындаш къабырларында эсгертмеге тынгылы ремонт этерге белгиленеди. Андан тышында, Маданият юй, Жеттеланы Мустафирни атын жюрютген сабий музыка школ да жангыртыллыкъдыла. Бедикде, Огъары Бахсанда, Элбрусда жангы культура юйле ишленирикдиле.
- Ишигизге чырмау этген сылтаула уа бармыдыла?
- Эм уллу жарсыу профессионал билимлери болгъан специалистлени жетишмегенлериди. Бу халны тюзетир ючюн, чыгъармачылыкъ бла кюрешген жаш адамланы профильли усталыкъ билим алыргъа республикада, Краснодарда бла Москвада билим бериу учреждениялагъа иебиз. Чыкъгъан проблемалагъа къарамай, маданият учрежденияла салыннган борчланы жетишимли толтургъанларын белгилерчады.
Ушакъны Анатолий ТЕМИРОВ бардыргъанды.
Суратлада: (башында) Толгъурланы Жаннет; (тюбюнде) мероприятияны кезиуюнде.
