Къэхъуа
Мы хъыбарыр къыщыхъуа жэщыр, пшагъуэм сыхэтым хуэдэу, ерагъыу сщIэж къудейуэ аращ. Си ныбжькIэ илъэсиплI сыхъуу къыщIэкIынт абы щыгъуэ. Ауэ си гум къыщIинар си адэм деж къыщIыхьэ и ныбжьэгъухэм, гъунэгъухэм яхуиIуэтэжурэ иридыхьэшхыурэ зэрыщытарщ.
Гъэмахуэт абы щыгъуэм. Пщыхьэщхьэм си анэм ищIа джэдлыбжьэр псори унагъуэм тхуэшхатэкъыми, къыдэхуар пщэфIапIэм кIэрыт лъахъшым фIидзащ шыуан цIыкIум зэрилъу. Абы и щхьэтепIэр жэзым къыхэщIыкIат, и кур гъуанэу. Лыбжьэмэр къыщIихьа хъунщ, унагъуэр дыгъуэлъыжа нэужь ди гъунэгъум я джэдур къекIуэкIщ, пщэфIапIэм хэлъ щхьэгъубжэ цIыкIумкIэ дэпкIри, лъахъшым дэлъеящ. И щхьэр щхьэтепIэ гъуанэм ириIури, лыбжьэр ишхащ. Ирикъуа хъунти, къехыжыну щыхуежьэм и щхьэр инащ щхьэтепIэ гъуанэм. Сыт ищIэнт, къепкIыхыжри, гузэвэгъуэр къылъэIэсауэ, зэм зы плIанэпэмкIэ, зэм адреймкIэ лъэуэрэ Iэуэлъауэшхуэ ищIу хуежьащ. А макъым дыкъигъэушащ сабийри балигъри. Сабийхэр дыгъырт, дышынауэ.
«Сыту пIэрэ къэхуар?» - жаIэри, си адэ-анэр къэтэджщ, уэздыгъэр щIагъанэри, ди унэм къыпыт пщэфIапIэ бжэIупэм Iухьащ. Си анэр япэ ищри, бжэр Iуихащ. Фонарыр щIашиемэ - зы хъурей гуэр ялъагъу, и кум нитI къицIуукIыу. Езы джэдур фIыцIабзэти, зыри хэплъагъукIыртэкъым. Си адэр къащтэщ, пщIэфIапIэбжэр занщIэу хуищIыжри, унэм щIэлъэдэжащ, «бисмыллахьи» жиIэурэ. Си анэми, «бисмыллахьир» къибжурэ, бжэр Iуихри IукIуэтащ. Джэдури щIэжыжащ, щхьэтепIэр и щхьэм зэрыфIэлъу. ИтIанэщ ди анэм къыщыгурыIуар Iуэхур зытетыр.
Ди лъапсэм къыбгъурытт КъардэнгъущI Зырамыку и унэр. Ар щэбэт къэсыхункIэ къуажэм къэкIуэжырт. Хъыбар, уэрэдыжь куэд зыщIэ Зырамыку а жэщ дыдэм Къуныжь ХьэкIашэ иригъэблэгъат, я лъэпкъым хьэгъуэлIыгъуэ яIэу, и хьэщIэхэм ябгъэдигъэсыну. Абы и шынэхъыжь Мухьэмэдрэ ХьэкIашэрэ зэныбжьэгъут. Зырамыку къэкIуэжамэ, ар кърагъэблагъэурэ зэщIыгъуу уэрэд жрагъэIэу зэрыщытар фIы дыдэу сощIэж.
Алыхьым хуишэри, а жэщ дыдэм, Къуныжьхэ къикIыжри, Зырамыку и унэ къэкIуэжат. Джэдур абы я пщIантIэм дэлъэдауэ къижыхьырт. Зырамыку куэбжэр Iуихыу ар щилъагъум, занщIэу къридзылIэжащ, ари къащтэри. ПщIантIэм дыхьэжын дзыхь имыщIу, и шынэхъыжьым деж кIуэри абы нэху къыщекIащ.
ЕтIуанэ пщэдджыжьым Зырамыку, и къуэш нэхъыжьыр щIыгъуу, ди дежкIэ къекIуэкIащ. Абы жиIэжащ жэщым и нэгу щIэкIар. «Ныжэбэ телъыджэ срихьэлIащ, езыр мазэм пэлыдрэ и нитIыр къицIуукIыу. Уэлей, пэжым ухуеймэ, игъащIэм зэ сышынамэ, иджы етIуанэмэ», - щыжиIэм, ди анэр дыхьэшхри пидзыжащ: «Ей, сыту фышынэкъэрабгъэ зэкъуэшхэр, апхуэдизу фызыгъэщтар фи лъапсэм ис джэду фIыцIэращ».
Тхьэмахуэ дэкIауэ джэду тхьэмыщкIэр къагъуэтыжащ ди гъунэгъум я хадэм лIауэ илъу.
КъардэнгъущI Тосэ. Псыгуэнсу къуажэ.
