Налшык къалэ и Музыкэ театрым щекIуэкIащ «ФIагъым и лъагапIэ-2024» фIэ­­щыгъэр зиIэ Япэ Кавказ-Ищхъэрэ конференц. Ар теухуауэ щытащ Урысей Фе­дерацэм медицинэ хуэ­Iу­хуэ­щIэхэр фIагъ пылъу икIи шынагъуэншагъэу къы­­щызэгъэпэ­щы­ным­кIэ лэжьыпхъэхэм. Зэ­хыхьэм хэтащ къэралым узыншагъэр хъумэ­нымкIэ и IэнатIэм и IэщIагъэлI пашэхэр, хэгъэгу зэ­мылIэужьыгъуэхэм щы­Iэ медицинэ IуэхущIапIэхэм я унафэщIхэр, дохутырхэр.

Конференцыр, видеозэпыщIэныгъэм и Iэмалхэр къигъэсэбэпу, къызэ­Iуихащ «Росздравнад­зор»-м и унафэщI Самойл­о­­вэ Аллэ. Абы къы­хи­гъэщащ цIы­хухэм медицинэ Iуэхутхьэбзэхэр фIагъ пылъу икIи шынагъуэншэу яхуэщIэныр узын­шагъэр хъумэнымкIэ IэнатIэм зыхуигъэувыжа къа­лэн нэхъыщхьэхэм ящ­ыщ зыуэ зэрыщытыр икIи абы ирагъэкIуэкI лэ­жьы­гъэхэр егъэфIэкIуэным зэрыхуэу­нэтIар. Самойловэ Аннэ зэIущIэм хэтхэм ехъуэ­хъуащ купщIафIэу лэжьэну, я Iэзагъэм хагъэхъуэну, зы­хуагъэувыжа къа­лэнхэр зрагъэхъулIэ­кIэ­рэ, лъагапIэщIэхэм хуэкIуэну.
КъБР-м и Iэтащхьэ КIуэ­кIуэ Казбек зэIущIэм хэтхэм зэразыхуигъазэ фIэ­хъус тхыгъэм къеджащ рес­публикэм и Прави­тельст­вэм и УнафэщI Мусуков Алий. Абы къыхигъэщащ цIыхухэм я узыншагъэр хъумэным, медицинэ дэIэпыкъуныгъэм и фIагъым хэгъэхъуэным нобэ къэралым гулъытэ щхьэхуэ зэрыхуищIыр.
- Урысейм и щIыналъэ зэхуэ­мыдэхэм къикIа медицинэ щIэныгъэлIхэмрэ IэщIагъэлIхэмрэ зыхэт но­бэ­­рей конференцыр а Iуэхум зэрытраухуам мы­хьэ­нэшхуэ иIэщ, - жиIащ абы. - ЗэIущIэм щытепсэ­лъыхьынущ IэнатIэм узыщрихьэлIэ гугъуехьхэм, ахэр зэфIэхынымкIэ щыIэ хэкIы­пIэхэр щагъэнэхуэнущ, ап­хуэдэуи IэщIагъэлIхэр лэ­жьы­гъэ и пIалъэкIи щызэхъуэжэнущ. Шэчыншэу, а псор щхьэпэщ IэнатIэм зиужьынымкIэ, ар нэхъри егъэфIэкIуэнымкIэ. Абы и лъэныкъуэкIэ къыхэзгъэ­щы­ну сыхуейт къэралым узыншагъэр хъумэнымкIэ и IэнатIэм къыпэщыт къалэнхэр зэфIэхынымкIэ, абы и унэтIыныгъэ псоми зе­гъэужьынымкIэ «Рос­здравнадзор»-м ФIагъымкIэ и лъэпкъ институтым къыпхуэмылъытэн лэжьыгъэшхуэ зэрыригъэкIуэ­кIыр. Нобэрей зэхыхьэм къыщагъэнэIуэнущ IэнатIэр ипэкIэ зыгъэкIуэтэфыну еплъыкIэщIэхэр, абыхэм я фIагъыр зыхуэдэм елъы­тауи, ахэр гъащIэм зэрыщагъэзэщIэнум псори ху­щIэ­къунущ. Къэралым узын­шагъэр хъумэнымкIэ и IэнатIэм, Урысей медицинэ щIэныгъэм хуэщ­хьэ­пэн Iуэхухэр зэфIэвгъэкIыну, мы махуэхэм евгъэ­кIуэ­кIыну лэжьыгъэм ехъулIэ­ныгъэ щывиIэну си гуапэщ.
ФIагъымкIэ лъэпкъ инс­титутым и генеральнэ уна­фэщI Запольский Алек­сандр жиIащ Къэбэрдей-Балъ­къэрым и гуапэу къы­зэрыкIуар икIи фIыщIэ хуищIащ щIыналъэм и Iэтащхьэм, мыхьэнэшхуэ зиIэ апхуэдэ конференцыр республикэм къызэрыщызэригъэпэщам папщIэ. 
- Дызыпэрыхьа Iуэхур ­гугъущ икIи жэуап­лы­ны­гъэш­хуэ зыпылъщ, - къыхигъэщащ абы. - Медицинэ IуэхущIапIэхэм щрагъэ­кIуэкI ­лэ­жьы­гъэм я фIагъым зэры­­хэдгъэхъуэным псоми зэгъусэу ди зэфIэкIи, ди гуа­щIи етхьэлIэн хуейщ. Езыхэр зи унафэщI IуэхущIапIэхэм къищынэмы­щIауэ, я хэгъэгухэм щыIэ адрей IэнатIэхэри зыужьы­ныгъэм хуэзышэ лэжьэ­кIэ­щIэхэм зэрытехьа щIыкIэм дыщагъэгъуэзэнущ IэщIагъэлI пажэхэм. Абыхэм я щап­хъэхэр ди гъуазэмэ, Iуэхум куэдкIэ нэхъ тыншу дыхэзэгъэнущ.
КъБР-м узыншагъэр хъу­мэнымкIэ и министр Къалэбатэ Рустам «Росзд­рав­надзор»-ми ФIагъымкIэ лъэпкъ институтми фIыщIэ яхуищIащ сыт хуэдэ IуэхукIэ зыхуагъазэми къызэрыдаIыгъым папщIэ.
- Къэралым щагъэзащIэ «Узыншагъэр хъумэн» лъэпкъ проектыр, абы и фIы­гъэкIэ IэнатIэм зыу­жьы­ныгъэшхуэхэр щокIуэ­кI, - жиIащ министрым. - «ЦIы­ху­­хэм япэ медицинэ дэIэ­пыкъуныгъэхэр щыхуащIэ IуэхущIапIэхэр къэгъэщIэ­рэщIэжын» программэмкIэ иужьрей илъэсхэм ди щIыналъэм и медицинэ IуэхущIапIэ зэхуэмыдэхэм зэхъуэкIыныгъэшхуэхэр ще­кIуэкIащ, а лэжьыгъэм адэкIи къыпыдощэ. Ап­хуэдэу, иджыпсту иужь дитщ цIыхухэм ират медицинэ дэIэпыкъуныгъэхэм я фIагъым хэгъэхъуэнымкIэ Iуэху пыухыкIахэр зэрыд­гъэ­­зэщIэным. АбыкIэ щыIэ жыпхъэщIэхэм техьащ щIы­налъэм и медицинэ IуэхущIапIэ зыбжанэ. Догугъэ нобэрей конференцыр Iуэху щхьэпэ куэдым я зэ­хэублакIуэ, лэжьыгъэ и пIалъэкIэ щызэхъуажэ, щIыналъэхэм я IэщIагъэлIхэр нэхъ гъунэгъуу зэзыгъэ­цIыху, зэпызыщIэ утыку хъу­ну.
АдэкIэ Запольский Александр «Росздравнадзор»-м узыншагъэр хъумэнымкIэ IэнатIэхэм щрагъэкIуэкI медицинэ Iуэхутхьэбзэхэм я фIагъымрэ шынагъуэншагъэмрэ къызэрипщытэ жыпхъэ щхьэхуэхэм кIуэцI­рыкIа IэнатIэхэм - Налшык къалэ клиникэ сымаджэщ №№1-м, 2-м, Нарткъалэ дэт, ЩIыналъэхэм зэдай, узыфэ зэмылIэужьыгъуэ­хэр зыпкърытхэм щеIэзэ сымаджэщым, Прохладнэ район сымаджэщым, Кардиодиспансерым - сертификатхэр яритыжащ. 
Абы иужькIэ ФIагъымкIэ лъэпкъ институтым и уна­фэщIыр зэпкърыхауэ теп­сэ­лъыхьащ Урысей Федерацэм медицинэ хуэIухуэ­щIэхэр фIагъ пылъу икIи шынагъуэншагъэу къы­щы­зэгъэпэщыным зэрызиу­жьым. Абы къыхигъэщащ а Iуэхур гъэзэщIэнымкIэ Къэ­­бэрдей-Балъкъэрыр КИФЩI-м хыхьэ щIыналъэхэм я деж зэрыщы­пэ­рытыр. 
- Къэралым и хэгъэгу ­61-рщ а медицинэ жыпхъэщIэхэм хуэкIуар, - жи­Iащ Запольский Александр­. - КИФЩI-м Iуэхур къыщрагъажьэ къудейуэ аращ. МазитI-щым къриубыдэу фи щIыналъэм и медицинэ IуэхущIапIэ зыбжанэм ар зрагъэхъулIэфащ. Абы къе­гъэлъагъуэ лэжьы­гъэш­­хуэ зэрызэфIэвгъэ­кIар, республикэм и Уна­фэщIри, Правительствэри, узыншагъэр хъумэнымкIэ министрри Iуэхум жыджэру зэрыхэтыр. НаIуэ зэры­хъуащи, фи щIыналъэр а IуэхумкIэ пашэщ икIи, шэч хэмылъу, пэрыт увыпIэр адэкIи иIыгъынущ. Дэ зэ­рытхузэфIэкIкIэ фи Iуэху­хэр вдэтIыгъынущ.
Зэхыхьэр махуитIкIэ екIуэ­кIащ. Япэ махуэм Iэ­щIагъэлIхэр тепсэлъы­хьащ Iуэхугъуэ зэмылIэужьыгъуэ куэдым, етIуанэм - хьэщIэхэм зыщагъэгъуэзащ республикэм и медицинэ IуэхущIапIэхэм ще­кIуэкI лэжьыгъэм.

Сурэтыр Къарей Элинэ трихащ.

ЩХЬЭЩЭМЫЩI Изэ.