Адамгъа бек хайырлы ашладан бири – сары жауду. Ол кальций, калий, магний минералладан, А эмда Д витаминледен, белокладан, башха затладан байды. Оздурса иги тюйюлдю, алай кюннге беш-он грамм ашаса уа кишиге да хата келтирмейди.

Тюкенледе шёндю сары жауну къадар тюрлюсюн табаргъа боллукъду. Къайсысы иги болур, аны къалай сайларгъа керекди, жалгъан тюрлюсюн билирге уа амал бармыды?

Биринчиси – керти сары жауну къалынлыгъы 72,5 процентден аз болур амалы жокъду. Сатыуда 80 эмда 82,5-процентлик жаула да боладыла. Аланы жаланда таза сют башдан этерге тийишлиди: Россейни (ГОСТ 32261-2013) эмда Беларусьну (СТБ 1890-2017) излемлери алайдыла.

Жау учуз болмайды. Аны бир килограммын этерча эм азындан 23-24 литр къалын сют керекди. Сютню багъасы неллай бир болгъанын биле эсегиз, жауну багъасын да тергеген къыйын боллукъ тюйюлдю.

Дагъыда эритилген жау болуучуду. Аны къалынлыгъы 90 процентге жетеди. Жюз граммында 900 килокалорий барды. Анда, сары жау бла тенглешдиргенде, А витамини ючден бирине кёпдю. Аны абери къуургъанда неда аш этгенде хайырланыучудула.

Керти жауну къалай сайларгъа керекди? Орунунда «ЖАУ» деп жазылып тюйюл эсе, ол маргаринди неда спред деген затды. Таза, жалгъан болмагъан продукцияны къурамында битим жаула да жокъдула.

Дагъыда оруну: ол къагъытдан угъай, фольгадан болса игиди. Экинчиси кюн жарыкъны тыяды, жауну къагъытдан эсе игирек сакълайды.

Хайырланыргъа жараулу заманына да эс буругъуз. Асламысында ол бир-эки ай бла чекленеди, бек сууукъда тутсагъыз а – жарым жылгъа дери окъуна турады бузулмай.

Жауну тюкенде алып, юйге келтиргенде, орунун ачып къарагъыз. Керти продукция къатыды, къагъытына (фольгасына) неда бичакъгъа жагъылмайды. Тюрсюню акъ-саргъылдымды, аз-маз сют баш ийис этеди. Ауузгъа салгъанда терк эрип кетеди, тишлеге, тилге да жабышмайды.

Орунун ачып, аш къангада къойгъанда, жауну юсюнде суу тамычыла чыкъсала – ол жалгъан продукция болгъанын билигиз.

Исси хауада жау аз кёмюк этип, ариу ийис этип алай эрийди. Битим жауладан этилген продукция уа жайылып кетеди, кесинден да суу чыгъады.

Жауну бир кесегин исси суугъа атып кёрюгюз: сары жау башында жукъа жайыллыкъды, маргарин а эрип къалынлай турлукъду. Ызы бла сууну къатышдырса - жау толусунлай эрийди, маргарин а сууну башына чыгъады.

Керти сары жауну бузлатхандан сора бичакъ бла кесаллыкъ тюйюлсюз, ол сынып барады. Битим жау къошулгъан зат а къатмайды, холодильникден чыгъаргъанлай окъуна гыржыннга бек аламат жагъылады.

Жауну жалгъан болгъанын бояуу да кёргюзтеди: аны аракъыгъа салсагъыз сарысы бек терк чыгъады.

Бек ариу ийис этген, артыгъы бла сары болгъан жау жалгъан болургъа ушайды.

Омарланы Мурат хазырлагъанды.