Болдургъан жетишимлери эм кёп жылланы бет жарыкълы уруннганы ючюн Къабарты-Малкъарны Правительствосуну сыйлы грамотасы бла Тырныауузну Отарланы К.С. атын жюрютген 1-чи номерли лицейини «Энчи сабий» ресурс арасыны юйретиучюсю Тебердиланы Жаннет саугъаланнганды. Бизни бла ушагъында ол жашау эм урунуу жолуну юсюнден айтханды.

- Сабийле бла ишлерге сюйгеним ючюн, школну бошагъанлай Къабарты-Малкъар къырал университетни педагогика колледжине башланнган классланы устазына окъургъа киргенме. Андан сора «Энчи сабий» ресурс арагъа чакъыргъандыла, урунуу жолум алай бла башланнганды. Ол кезиуде ара федерал эксперимент майдан эди, ол бютюн уллу жууаплылыкъ салгъанды. Коллективибиз жаш, жангы оюмладан толу адамладан къуралгъанды, юйретиуню да жангы, сейир амалла бла бардыргъанбыз. Бизден, эм алгъа, команда ишлей билирибизни, энчи билим бериу программала бла юйреннген сабийлени окъутууну эксперимент халда юйретиуню проектин толтурурубузну излегендиле. Болушлукъ эм методика себеплик  проектни башчысы Моллаланы Зарета Мустафаевна бла лицейни директору Мухамед Абубакирович Лихов этгендиле, - дейди Тебердиланы Жаннет.

Ресурс ачылгъан кезиуледе анда башха-башха жыл санлада эм тюрлю-тюрлю ауруулары бла он сабийни окъутхандыла. Устазла аланы окъутханда бир онгла къураргъа, балаланы жамауат жашаугъа къошууда ата-аналагъа себеплик этерге керек болгъандыла. Алай бла сабийлеге, абаданлагъа да инклюзив билим бериу майдан къуралгъанды.

         Жаннет Муссаевна сабийлени барысына да бирча къарагъанын, алай окъууда, тюрлю-тюрлю болумлада тириликлерин ачыкълауда аланы хар бирини кеслерини энчиликлери болгъанын чертеди: «Сабийни эшите билирге, къарамындан, сёзюнден, тепгенинден ангыларгъа, аны ышаныуун табаргъа, ол санга ийнанырча болургъа керексе. Бала аны сезсе, кесини кючюне ийнанып башлайды, ол чакъда уа эндиге дери эталмагъан жумушла тынч кёрюнедиле».

Ресурс арада хайырланылгъан билим бериу программала энчи излемлеге кёре жарашдырылгъандыла. Алгъа сабийлени «Step by step» («Сообщество») деген халкъла аралы технологиягъа кёре юйретгендиле, бу амал баланы юйюрю бла байламлыкъла тохташдырыргъа, окъуучуну, устазны, ата-аналаны бир юйретиу майданнга жыяргъа онг бергенди. Бюгюнлюкде шёндюгюлю предмет-айнытыу майдан къуралгъанды, ол сабийлени энчи аралада айнытыргъа болушады. Юйретиучюле бла бирге коррекция, реабилитация эм билим бериу ишни тамамлагъан специалистле да бардыла.

 Тебердиланы Жаннет ишлеген 14 жылны ичинде арада 15 выпуск болгъанды. «Сабийледен бирин энчи эталмайма, аланы хар бири да жюрегимде уллу ыз къойгъанды. Организациябыздан чыкъгъанла, артда битеулю билим берген мектепледе саулукълу сабийледен артха къалмай, жетишимли окъуйдула. Кёпле орта усталыкъ билим берген учреждениялагъа киргендиле, вузлада окъугъанла да бардыла. Ресурс араны болушлугъу бла сабийлеге бу къауумуна кёп ахшылыкъ этерге онг чыкъгъанды».

 Сабийликге къуллукъ этиу – уллу магъананы тутхан, огъурлу ишди. Жангызда сюймеклик азлыкъ этеди, балаланы энчиликлерин, ала не излегенлерин, неге тартыннганларын ангылай билирге керекди. Проектде айтылгъанны жашауда толтурур ючюн, алыкъа кёп затха юйренирге тийишлиди. «Арабызда окъугъан сабийлерибизге, выпускниклерибизге саулукъ, жарыкъ кёллюлюк, кеслерини кючлерине, билимлерине ийнанырларын, къыйынлыкълагъа, чекленнген онглары болгъанына къарамагъанлай, насыплы, жамауатыбызгъа къошулурларын тежейме», - дейди Жаннет Муссаевна.

Тебердиланы Жаннет жангыз районда угъай, республикада да инклюзив билим бериу айнып башлагъанлы бери ишлейди бу системада. Бийик усталылыгъы, юйретиуде энчи излемлери болгъан сабийле бла ишлеуде огъурлулугъу бла белгилиди. Тынчлыкълы билим бериу майданны къурауда шёндюгюлю амалланы хайырлана биледи, хар сабий айныр ючюн къайгъырады. Андан тышында, ол муниципал эм регион конференциялагъа, семинар-тренинглеге, форумлагъа къатышады, усталыгъын, сынамын дайым ёсдюреди. Окъутууда энчи излемлери болгъан сабийле бла ишлеуде эм методика пособияланы бла эсгертиулени жарашдырыу жаны бла районну чыгъармачылыкъ къауумуна кире, инклюзив билим бериуню игилендириуге жораланнган регионла аралы проектлени тамамлаугъа уллу къыйын салады. Ишин уста билгени, огъурлулугъу, ариу ниетлилиги ючюн сабийлени, ата-аналаны, коллегаларыны аллында намысы жюрюйдю. Правительствону Сыйлы грамотасы бла саугъаланырны аллында ол Элбрус районну администрациясыны Сыйлы грамотасы эм Жамауат палатаны Ыразылыкъ къагъыты бла белгиленнгенди.

Анатолий ТЕМИРОВ.