Къэбэрдей-Балъкъэр, Къэрэшей-Шэрджэс республикэхэм гъуазджэхэмкIэ щIыхь зиIэ я лэжьакIуэ, музыкант, профессор, лъэпкъыбэ зэпеуэхэм я лауреат Мыд Мадинэ Къэралбий и пхъур (1964 – 2018) псэужатэмэ, илъэс 60 зэрырикъунум теухуа пшыхь ГъуазджэхэмкIэ Кавказ Ищхъэрэ къэрал институтым иджыблагъэ щекIуэкIащ, «В ней было много солнца» и фIэщыгъэу. Зэхыхьэр иригъэкIуэкIащ институтым музыкэм и тхыдэмрэ теориемкIэ и кафедрэм и унафэщI, Ингуш Республикэм гъуазджэхэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ Нало Людмилэ.

Тырныауз къалэм и вольфрам-молибден комбинатым и IэщIагъэлI цIэрыIуэу щыта, и Iуэху бгъэдыхьэкIэхэмрэ и щIэныгъэмкIэ Совет Союз псом къыщацIыхуа и адэ Къэралбий и унэцIэр щIыхь пылъу зезыхьэу къекIуэкIа Мадинэ ягу къинащ макъамэ гъуазджэм хуэнэхъуеиншэ, ипэкIэ плъэ, зи мурадхэр зэзыгъэхъулIэф цIыху гъэщIэгъуэну, и ныбжьым емылъытауэ Iущагъышхуэрэ цIыхугъэ инрэ зыдэплъагъу лэжьэгъу набдзэгубдзаплъэу, чэнджэщэгъуфIу. ГъуазджэхэмкIэ Кавказ Ищхъэрэ къэрал институтыр къызэрызэIуахрэ щылэжьащ Мыд Мадинэ: япэщIыкIэ хор дирижированэмкIэ кафедрэм и унафэщIу, иужькIэ театр факультетымрэ заочнэу еджэхэм я факультетымрэ я декану. ГъуазджэхэмкIэ Кавказ Ищхъэрэ къэрал институтым и хорми и унафэщIу щытащ, зы унагъуэшхуэм хуэдэу зэгурыIуэу. Мыд Мадинэ зыкъигъэлъэгъуащ жэуаплыныгъэ ин зыпылъ унафэщIу, хор гъуазджэм и лэжьакIуэ нэсу, къызэгъэпэщакIуэ IэкIуэлъакIуэу. Къэбэрдей-Балъкъэрым и мызакъуэу, Кавказ Ищхъэрэм макъамэ гъуазджэм епхауэ щыпсэухэм я пщIэ къилэжьыну хузэфIэкIащ абы.

Къызэхуэсахэм фIыщIэ яхуищIри, Нало Людмилэ ягу къигъэкIыжащ я лэжьэгъу Мыд Мадинэ 2018 гъэм зэуэзэпсэу дунейм зэрехыжар гущIыхьэ ящыхъуауэ зэрыщытар, ноби а цIыху гуапэм махуэ къэси зэрыхуэныкъуэр. Пшыхьым къыщагъэлъэгъуэжащ Мыд Мадинэ зыхэта зэIущIэхэм, къыIаха интервьюхэм я нэтынхэм щыщ пычыгъуэхэр. Мадинэ и лэжьэгъухэр абы чэзууэ тепсэлъыхьащ.

- Саратов къэрал консерваториер, Собиновым и цIэр зезыхьэр, фIы дыдэу къэзыухыу ди щIыналъэм къэзыгъэзэжа Мадинэ ди институтым къэкIуат ар къыщызэIуаха илъэсым. ЩIэныгъэ зэрыбгъэдэлъым къыдэкIуэу, ар икIи цIыху нэфIэгуфIэт, и теплъэ зэкIужкIи и хьэл-щэнкIи зэрыдахэм узыIэпамышэнкIэ Iэмал имыIэу. Ар сигу къыщыкIыжкIэ, гур хэзыгъахъуэ и дыхьэшх макъыр си тхьэкIумэм итщ. Институтым щекIуэкI сыт хуэдэ Iуэхуми ар жыджэру хэтт, нэхъыбэр езым зэхишэу. Абыхэм щытраха нэтынхэмрэ сурэтхэмрэ ноби куэду дохъумэ, гукъэкIыж дахэхэр я гъусэу. И хорым и зэфIэкIхэри мызэ-мытIэу къалъытащ. 2014 гъэм Сочэ къалэм щекIуэкIа дунейпсо олимпиадэм Мадинэ и унафэм щIэт хорыр зэрыхэтам папщIэ Путин Владимир фIыщIэ тхылърэ медалрэ къыхуигъэфэщат. Абы иригъэджахэм я насыпу къызолъытэ. Макъамэр фIыуэ зылъагъуу щыта, зыхуэбгъадэ хъун щымыIэ Мадинэ зыцIыхуахэм зэи тщыгъупщэнукъым! – жиIащ ГъуазджэхэмкIэ Кавказ Ищхъэрэ къэрал институтым (СКГИИ) и ректор, гъуазджэ щIэныгъэхэмкIэ доктор, профессор Рахаев Анатолэ.

- Мадинэ и гуапагъэ зэмыкIарэ ар фIыкIэ зигу къимынэжарэ къэгъуэтыгъуейщ! Хьэл дахэ куэд дэплъагъурт Мадинэ: нэфI-ней хэлътэкъым, нэгъуэщIхэм я ехъулIэныгъэхэм иригушхуэф цIыху закъуэтIакъуэхэм, хуабагъэрэ нэхугъэкIэ цIыхухэм ядэгуашэхэм ящыщт. И IэщIагъэм къыхуигъэщIат ар, лэжьэгъухэм зыкъыддригъэкIурт, студентхэр къигъэдэIуэфырт. Мадинэ тщыгъупщакъым, дыпсэухуи тщыгъупщэнукъым! – жиIащ УФ-м и цIыхубэ артисткэ, КъБР-м щIыхь зиIэ и артисткэ, КъБР-м и Къэрал саугъэтым и лауреат, ЮНЕСКО-м Гъуазджэмрэ щэнхабзэмкIэ и дунейпсо советым хэт, институтым уэрэджыIакIуэ гъуазджэмкIэ и кафедрэм и унафэщI, профессор Гъэсашэ Наталье.

ЗэIущIэм къыщыпсэлъащ институтым и кафедрэм и унафэщI, профессор Балъкъэр Тамарэ, институтым и кафедрэм и унафэщI, профессор ЩауэцIыкIу Людмилэ, Тырныауз къалэм ГъуазджэхэмкIэ и сабий школым и унафэщI Ридингер Наталье, Налшык къалэм и Музыкэ сабий школ №2-мрэ №3-мрэ я унафэщIхэу Уэсмэн Марьянэрэ ХьэIупэ Маритэрэ.

Пшыхьым папщIэ къызэрагъэпэща концертыр ягъэдэхащ ГъуазджэхэмкIэ Кавказ Ищхъэрэ къэрал институтым Щэнхабзэмрэ гъуазджэмкIэ и колледжым и къудамэм и егъэджакIуэ, лъэпкъыбэ зэпеуэхэм я лауреат, КъБР-м и Музыкэ театрым и уэрэджыIакIуэ Саенкэ Евгение, институтым оркестр Iэмэпсымэхэмрэ камернэ ансамблымрэ, концертмейстер IэзагъэмкIэ и кафедрэм и унафэщI, Осетие Ищхъэрэ - Алание Республикэм щIыхь зиIэ и артисткэ, лъэпкъыбэ зэхьэзэхуэхэм я лауреат Мокаевэ Алинэ, фортепианэмрэ методикэмкIэ кафедрэм и егъэджакIуэ нэхъыжь, урысейпсо зэпеуэхэм я лауреат Хьэгъундокъуэ Аидэ, институтыр къэзыуха уэрэджыIакIуэ Жабоевэ Замирэ, Гуазэ Тимур, КъБР-м щIыхь зиIэ и артист Бэч Азэмэт, Музыкэ театрым и уэрэджыIакIуэхэм, институтым и хорым илъэс зэхуэмыдэхэм хэтахэм, студентхэм. Пшыхьым щагъэзэщIащ Чайковский Пётр, Шварц Иссак, нэгъуэщI композиторхэм я лэжьыгъэ цIэрыIуэхэм щыщ. КъБР-м и Музыкэ Къэрал театрым, ГъуазджэхэмкIэ Кавказ Ищхъэрэ къэрал институтымрэ Щэнхабзэмрэ гъуазджэмкIэ и колледжымрэ я хорхэм зэдагъэзэщIащ УФ-м и Композиторхэм я зэгухьэныгъэм хэт Хосроев Тамерлан Мыд Мадинэ хуитха IыхьиплI хъу сюитэр. Дирижёрыр КъБР-м и Музыкэ театрым и хормейстер нэхъыщхьэ, ГъуазджэхэмкIэ Кавказ Ищхъэрэ къэрал институтым уэрэджыIакIуэ гъуазджэмрэ дирижированэмкIэ и кафедрэм и егъэджакIуэ Дзыгъуанэ Заретэщ.

2018 гъэм накъыгъэм и 4-м егъэджакIуэр зэуэзэпсэу дунейм ехыжащ. 2018 гъэм щэкIуэгъуэм, институтым и щIэныгъэлIхэм я советым хэтхэм я унафэкIэ, Мадинэ и цIэр фэеплъу зэрахьэ, ар щылэжьа хор классымрэ Кавказ Ищхъэрэм и дирижёрхэм я зэпеуэ абы къызэригъэпэщауэ щытамрэ. Ар щеджа Саратов къэрал консерваторэм и блыным фIэлъщ а еджапIэр къэзыухахэм ящыщу зи IэщIагъэм ехъулIэныгъэ щызэзыгъэхъулIахэм я сурэтхэр. Абыхэм язщ «Къэбэрдей-Балъкъэр, Къэрэшей-Шэрджэс республикэхэм гъуазджэхэмкIэ щIыхь зиIэ я лэжьакIуэ» щIыхьыцIэр зыхуагъэфэща Мыд Мадинэ. Ар къызэралъхурэ илъэс 60 щрикъум ирихьэлIэу институтым и советым къыдигъэкIащ «В ней было солнце…» тхылъыр. Абы ихуащ Мадинэ теухуауэ и лэжьэгъухэм ятхыжа гукъэкIыжхэр.

ТЕКIУЖЬ Заретэ.