|
Жыг хадэм цIыкIухэм зыщаплъыхь
13 ноября, 2024 - 06:04
Адыгэбзэмрэ лъэпкъ щэнхабзэмрэ зегъэужьынымкIэ «Адыгэ цIыкIу» центрым и гъэсэнхэм зыщрагъэплъыхьащ ХьэтIохъущокъуэ Исмел и цIэр зезыхьэ жыг хадэм.
ЦIыкIухэм папщIэ абдеж дерс щригъэкIуэкIащ тхыдэмкIэ егъэджакIуэ Къэбардэ Астемыр. Ар «Адыгэ цIыкIум» и гъэсэнхэм яхутепсэлъыхьащ Налшык паркым и тхыдэм, абы ХьэтIохъущыкъуей Исмел и цIэр щIызэрихьэм, ди паркыр Кавказ Ищхъэрэм щынэхъ ин дыдэхэм зэращыщым. Адыгэхэм ягъэкIыу щыта жыг лъэпкъыгъуэхэм, ди япэ итахэр жыгым хуэсакъыу, пщIэ хуащIу, дагъакIэу, еIэзэу зэрыщытам теухуауэ егъэджакIуэм гъэщIэгъуэн куэд жиIащ, ягуригъэIуащ тхьэмпэкIэ, пхъафэкIэ жыгым и лIэужьыгъуэр къапщIэ зэрыхъур, абы и ныбжьыр къызэрахутэ щIыкIэр, сымаджэ хъуа жыгыр зэрагъэхъужыр, жыг къызэрагъэкI Iэмалхэр. Бжьыхьэ хадэм къыщакIухьурэ, гупым зэрагъэлъэгъуащ адыгэм пщIэ зыхуищI жыг лIэу-жьыгъуэхэр: хьэмкIутIей, щхъуэмч жыг, дей, кхъужьей, уэздыгъей, бзииху, нэгъуэщIхэри.
- Пасэм адыгэхэр мэзым кIуэмэ, сэ цIыкIу къыздащтэрт. Сытыт иращIэр? Щхъуэмч жыгым и къудамэр къутауэ е жыгым фэбжь гуэр иIэу ирихьэлIэмэ, абы Iэмал имыIэу «дэIэпыкъурт». Къудамэхэр гуищIыкIынкIэ хъунут жьапщэм, уэшхышхуэм. А гуэщIыкIар, сымаджэ хъуар дагъэжырти, къудамэ узыншэ къахьырти дадзэрт. Адыгэм пщIэ хуищIу щытащ щхъуэмчым. Сытыт ар къызыхэкIыр жыфIэмэ, гугъу щехьа, шхын щыхуэныкъуэ зэманхэм мэзым щыкуэдт щхъуэмчыр. КIуэрти, ар къащыпырт, шхыныгъуи яхуэ-хъурт. Адыгей лъэныкъуэмкIэ нобэми ар щапщэфI. Мис иджыпстуи мы жыгым и лъабжьэм пыщэщаIауэ зыри зэрыщIэмылъыжымкIи, сэ хузогъэфащэ, ди цIыхухэм ящIэу ар пшхы зэрыхъур. Къащыпу, япщэфIу къыщIэкIынущ, - жиIащ Астемыр цIыкIухэр щхъуэмч жыгым щыбгъэдишам.
- ХьэмкIутIэм адыгэхэм къыхащIыкIыу щытащ нанухэм кIэралъхьэ нэтемыгъахуэ цIыкIухэр. Жыг угъурлыуэ, фIы къыдэкIуэу къалъытэрт хьэмкIутIейр, абы къыпыкIэри яшхырт, - яжриIащ хьэмкIутIейм теухуауэ.
ХьэтIохъущыкъуэм и хадэм итщ зы жыгыжь, и кур гъуанэ хъуауэ. Ар псоми яцIыху, яфIэфIщ абы бгъэдэту сурэт зытрахыну. А жыгри ирагъэцIыхуащ адыгэ цIыкIухэм. ИкIи ар щапхъэу къигъэлъагъуэурэ Астемыр абыхэм ягуригъэIуащ жыгым теухуауэ гъэщIэгъуэн куэд.
- Куэдым ягъэщIагъуэ мы жыгым и кур имылъыж пэтми, къызэрыкIыр, зэрызиужьыр, зэрымыгъужыр. Ауэ мыбы телъыджэ гуэр хэлъу аракъым, атIэ жыгым и зыужьыкIэм и хабзэ зэриIэжыр къигъэлъагъуэу аращ. Жыгым и пхъафэм хэлъ гуащIэр хурокъу ар мыгъужыным, - яжриIащ абы теухуауэ.
«Адыгэ цIыкIу» IуэхущIапIэм и унафэщI Къармэ Iэсият Астемыр фIыщIэ хуищIащ и гъэсэн цIыкIухэм я гум имыхужын, щIэщыгъуэу зэдэIуа дерс ядригъэкIуэкIам щхьэкIэ.
ЩIэблэм бзэр ебгъэщIэнумэ, япэрауэ, ар щIэщы- гъуэ ящыщIын хуейщ. «Адыгэ цIыкIу» сабий зегъэужьыпIэм аращ я хабзэ нэхъыщхьэри, Iэмал зэхуэмыдэхэмкIэ сабийхэр бзэм драгъэхьэх. Мыпхуэдэ дерс щIэщыгъуэхэри апхуэдэ Iэмалхэм ящыщ зыщ.
Тхыгъэри сурэтри ГУГЪУЭТ Заремэ ейщ.
|
04.12.2024 - 15:48 Кавказ Ищхъэрэм СтатистикэмкIэ и управленэм иджыблагъэ къызэритамкIэ, 2024 гъэм и щIышылэ – жэпуэгъуэ мазэхэм къриубыдэу Къэбэрдей-Балъкъэрым и ухуэныгъэ IэнатIэм сом мелард 30 и уасэ лэжьыгъэ щызэ |
|
04.12.2024 - 14:39 Къэбэрдей-Балъкъэр, Къэрэшей-Шэрджэс республикэхэм гъуазджэхэмкIэ щIыхь зиIэ я лэжьакIуэ, музыкант, профессор, лъэпкъыбэ зэпеуэхэм я лауреат Мыд Мадинэ Къэралбий и пхъур (1964 – 2018) псэужатэмэ, и |
|
04.12.2024 - 14:38 Бгым къыщIах къулеигъэхэр щIым къыхагъэкъэбзыкIа нэужь, ар зэратхьэщIа псы фIейр щахъумэ, щызэхуахьэс щIыпIэм щхьэкIэ «хвостохранилище» жаIэ. |
|
04.12.2024 - 12:25 Шэджэм щIыналъэ администрацэм и унафэщI Борсэ Юрэ иджыблагъэ IущIащ дзэ Iуэху хэхам хэт, 503-нэ полкым и командир Бэгъуэт Къантемыр. |
|
04.12.2024 - 09:03 Налшык дэт Лъэпкъ музейм, дзэ щIыхьым и пэшым, щекIуэкIащ «Нет уз святее товарищества» тхылъым теухуа зэIущIэ. |
|