Кичибалыкъны битеулю билим берген мектебини башланнган классларында окъутхан  Бапыналаны Лейля алгъаракълада «Эм ахшы жаш устаз-2024» Битеуроссей усталыкъ эришиуге къатышып, анда эки кере да жетишимли болгъанды. Эм алгъа ол конкурсну Зольск районда бардырылгъан кезиуюнде хорламны алгъанды. Ызы бла уа аны республика даражалы урумунда экинчи жерге тийишли болгъанды.

Ол Пятигорскну къырал лингвистика университетини психология факультетин айырмалы бошагъанды. Башланнган мектепде окъутурча билим да алгъанды. Баш иеси Гумаланы Азамат бла бирге юч къызчыкъ ёсдюредиле. Биз аны бла ишини юсюнден ушакъ этгенбиз.

- Лейля Шарафиевна, эм алгъа жетишимлеринг бла алгъышлайбыз. «Эм ахшы жаш устаз-2024» эришиуге къатышханынг усталыгъынг бла байламлы не бергенди?

- Мектепде алыкъа экинчи жылны окъутама. Болсада ишчи нёгерлерим бу конкурсха барыргъа мени тийишли кёргенлери хычыуун эди.  Аны ючюн барысына да, ол санда районубузну, школубузну администрацияларыны келечилерине да, ыразыма.

Хазырланыргъа да болушхандыла, ангыламагъан затыма тюшюндюргендиле.

Эришиуню излемлерине  тийишлиликде анга алыкъа мектепде беш жылдан кёп ишлемегенлеге барыргъа жарайды. Мени уа усталыгъым бла байламлы быллай жерге къатышханым да бу жол биринчи кере болгъанды, аны ючюн хазырланнган да бек къаты этгенме. Эм алгъа районда къошулгъанымда, саулайда школну ишин ачыкъларгъа тюшгени ючюн, бир кесек сагъышланнган да этгенме. 

Райондан эришиуге бешеулен къатышханбыз. Конкурс кеси да юч бёлюмге юлешиннгенди. Биринчисинде мастер-класс кёргюзтгенбиз. Экинчи кюн а ачыкъ дерсле бергенбиз. Ызы бла уа чыгъармачылыкъ бла байламлы уруму болгъанды.

Анда биринчи жерге тийишли боллукъма деген акъылым ахырысы бла да жокъ эди.  Жаланда къалай  ишлегеними, къайсы жаны бла къарыусузуракъ болгъанымы билген, ачыкълагъан кесиме сейир эди.

Конкурсну ахыр кюнюнде окъуна эсеплерибизни билдирген эдиле да,  кертисин айтханда, аны эшитгенимде,  ол хычыуун кёрюннгенинден эсе бегирек сейирсиннген этгенме. Алай эсе да, эришиу бла байламлы кёрюмдюлерибиз билиннгенлеринде,  саулай районубузну республика даражада кёргюзтюрге  кереклиси ючюн жууаплылыкъ сезимим бютюн кючленнген эди. Аны себепли анга бегирекда эс буруп хазырланнганма. Сагъыш этигиз, регион урумуна хар райондан да эм ахшы устаз къатышады.

Эришиуню кезиуюнде кёп затха юйреннгенме дерге боллукъма. Нек дегенде ары жаланда башланнган классланы устазлары угъай, географиядан,  физикадан, химиядан, тыш къыраллы тилледен, бирси дерследен окъутханла да келедиле. Аны себепли уа хар бирини мастер-классындан, ачыкъ дерсинден болсун, бир башха  жангычылыкъгъа, амалгъа да тюшюнесе, аланы сынамларындан да кесинге хайырлы затха тюшюнесе.

- Эришиуге къатышсала, бир-бирле экинчи кере аллай жерге къошулургъа сюймейдиле. Ыразы боллукъмуса дагъыда быллай конкурслагъа къошулургъа?

- Кертиди, эришиуге къатышхан алай тынч да тюйюлдю. Болсада алада хорлам ючюн угъай, жаланда усталыгъынг бла байламлы бир затны билир окъуна къошулгъанынгы къыйматы барды.

Билемисиз, конкурсха баргъанлы башха тюрлю ишлеп башлагъанма. Бюгюнлюкде устазла да заманны излемине кёре окъутургъа, юйретирге керекдиле жаш тёлюню. Аны себепли мындан арысында да эришиулеге къатышыргъа угъай дерик тюйюлме. Бютюнда энди, аз эсе да, ол жаны бла сынамым да барды.

«Эм ахшы жаш устаз-2024» конкурсха къошулгъанла  барыбыз да социал сетьледе да къауум къурагъанбыз. Энди бир бирибизге жангычылыкъланы билдиргенлей да турабыз. Билим бериу жаны бла командала бла эришиу болса, анга барыбыз да бирден къатышыргъа акъылыбыз окъуна барды.

- Устазлыкъ – ол да чыгъармачылыкъны бир тюрлюсюдю. Башланнган классланы окъутханланы уа бютюнда башха-башха ызладан ангылаулары болургъа керекди. Неге барды хунерим дерге боллукъса?

- Ол кертиди. Заман тюрлене баргъаныча, билим бериуде да излемле, анга кёз къарам окъуна тюрленедиле. Аны себепли уа педагог, жаланда дерс бергенинден тышында да, сабийлеге билим неге керек болгъанын ангылатыргъа, аны бла бирге уа аланы ариу къылыкъгъа юйретирге да тийишлиди.

Бютюнда гитче класслагъа жюрюгенчикле устазларын эниклерге, андан кёргенлерин  къайтарыргъа бек сюйюучюдюле. Биз а алагъа не жаны бла да юлгю болургъа керекбиз. Алай сунама, башланнган мектепде окъутханланы жууаплылыкълары уллуду.

Биз сабийлени гитчеликлеринде къалай тюшюндюрсек да, ол алагъа жашауларында мурдор болуп къаллыкъды.

Башхача айтханда уа, къылыкълары ариу болса, окъургъа-жазаргъа  да сюерикдиле, башха хунерлерин айнытыргъа да итинирикдиле. Кесим а музыканы бегирек жаратама. Тырныауузда  ол жаны бла тюшюндюрген школну да айырмалы бошагъанма.

- Къалай сунаса, келир заманда жаш тёлю сен сайлагъан усталыкъда ишлерге сюерикмиди?

- Хау, деп сунама. Бюгюнлюкде билим бериу игилендириле баргъанын барыбыз да билебиз. Шёндюгюлю окъуучулагъа сейир болурча гаджетле школлада да дерслени кезиулеринде кёп хайырланыладыла. Сёз ючюн, арт кезиуде мектеплеге компьютерле, интерактив къангала аслам халда бериледиле. Алагъа сейир кёрюннген затла, усталыкъ жаны бла айнырча, ёсерча да амалла болсала уа, жаш адамла мектепде ишлерге да сюерикдиле, деп келеди кёлюме.

Белгилегенибизча, шёндю билим бериу да сабийлеге тынч болурча, алагъа окъуу сейир кёрюнюрча жанына ахшы тюрлениуле барадыла. Излемле да, алгъындан эсе, башхаракъдыла. Дуния да бир жеринде турмайды, билим бериу да айный барыргъа керекди. Айныса уа, жаш тёлюге да сейир бола барлыкъды эмда ала бу усталыкъда кеслерин да кёраллыкъдыла, жетишимли да боллукъдула.

- Садикден энди келген гитче сабийчиклени башха низамгъа тюшюндюрюп къойгъан да тынч болмаз. Классынг бла биринчи кере тюбешген кезиуюнгде къаллай сезимлеринг болгъандыла?

- Айтханыбызча, быйыл экинчи классны бошай турадыла окъуучуларым. Аланы кёргенимлей окъуна: «Меникиледиле»,-деген эдим кеси кесиме. Алай эсе да, эм алгъа сен аланы сюерге керексе. Нек дегенде сабийни сезими, кёлю да ачыкъды, ол кеси да айта билмейди ётюрюкню, аны кибик жалгъан затны да унамайды. Аны ючюн а классым бла бир акъыл тапханыма, арада бир бирибизге ышаныулукъ болгъанына да къууанама.

Окъуучу портфелин жыя туруп, аны жюрегинде ахшы муратла жаратыладыла. Биз, устазла, аланы ол умутларыны жилтинлерин бютюн ышыра, ала кеслерини билимлерине ышаннганла болуп ёсерча этерге керекбиз.

Ушакъны Трамланы Зухура бардыргъанды.