Иймам Абу Ханифа атлы Шимал-Кавказ къырал ислам университетде «КъМР-де экстремизмни бла терроризмни профилактикасы» къырал программаны чеклеринде студентле бла кезиулю «тёгерек стол» къуралгъанды. Анда социальный сетьледе сакълыкъны, бу аманлыкъла ючюн жууаплылыкъны, муслийманла къыралларында кеслерин къалай жюрютюрге кереклисини юслеринден баргъанды сёз.
Тюбешиуню ача, КъМР-ни миллетлени ишлери эм жамауат проектле жаны бла министрни орунбасары Гергъокъланы Джамбулат жаш адамла бла быллай ушакъла ахыр юч жылны ичинде бардырылгъанларын, ала хайырлылыкъларын кёргюзтгенлерин белгилегенди.
– Биз ислам диннге юйретген вузгъа нек келгенибизни ангылатыргъа сюеме. Окъууну бошап, сиз адамла бла ишлериксиз, аланы сорууларына жууапла берликсиз. Быллай жыйылыулада уа тийишли билим алыргъа, ушакъ бардырыу жаны бла сынау жыяргъа онгугъуз барды, – дегенди ол.
Сёзюнде докладчы 2005 жылда Нальчикде право низамны сакълаучу органлагъа чабыууллукъну сылтауларыны, ол жамауатха, динни жайылыууна салгъан хатаны юсюнден да айтханды. Ол къужур ишледе республиканы жаш адамлары жоюлгъанларын, атышыуну хатасындан адамла динден къачханларын, ата-анала сабийлерин исламгъа окъургъа иерге унамагъанларын белгилегенди. «Ол ишле исламны айныуун, жайылыуун кёп жыллагъа артха бургъандыла. Ол къужур жумушла къайтарылмазларын жалчытыргъа борчлубуз», – деп къошханды ол.
Гергъокъланы Жамбулат заман тюрленнгени бла бирге динни аты бла башларын жулуп, бузукълукъла этгенле ишлерин жангы амалланы хайырланып къурагъанларын белгилегенди. Кеслери тыш къыраллада жашап, социальный сетьледе жаш адамланы къыралгъа къажау болургъа чакъырыула этедиле. «Аны ючюн кертини бла жалгъанны бир бирден айырыргъа юйренирге керексиз. Къабарты-Малкъарда динни тутаргъа бир чырмау жокъду. Бюгюнлюкде 140-дан аслам межгит ишлейди, ислам вуз барды, дин бла байламлы къысыулукъ этилмейди», – дегенди ол.
Бюгюнлюкде къыралда социал магъаналы жумушла этерге ахча берилгенин да эсгертгенди. Алгъын субсидияла жаланда жамауат организациялагъа бёлюннген эселе, энди уа энчи адам проект хазырлап, аны тамамларгъа себеплик алыргъа боллукъду. Ол залда жыйылгъан жаш адамланы бу онг бла хайырланыргъа чакъыргъанды.
Студентле бла тюбешиуге запасдагъы офицерлени «МЕГАПИР» биригиуню регионда бёлюмюню башчысы Атайланы Жашарбек да келгенди. Ол шёндюгю кезиуде Россейге къажау тургъан къыралла аны ичинден чачаргъа не амалны да хайырланнганларын, динле эм миллетле аралы къаугъаланы башларгъа умут этгенлерин белгилегенди. «Бир адамны да дин сезимлерин учуз этерге, аманларгъа жарамайды. Келир кезиуде кёп чырмаулагъа тюберге боллукъбуз. Аладан хайырлы къутулур ючюн а жамауат биригирге керекди», – дегенди ол эмда миллетчилик, диннге кёре кёрюп болмаулукълагъа къатышмазгъа чакъыргъанды.
Ол жаш адамланы ариу юлгюледе ёсдюрюрге кереклисин белгилеп, «МЕГАПИР» бардыргъан «Ата журтну жигитине тенг бол» проектни юсюнден айтханды. Аны чеклеринде Совет Союзну бла Россейни Жигитлери регионлада жаш адамла бла тюбешедиле, аланы сорууларына жууапла бередиле. Сёзге жаланда былтыр Къабарты-Малкъаргъа онеки Жигит келгенди.
КъМР-ни къадийи Мисирланы Хызыр а светский къыралда муслийманла кеслерин къалай жюрютюрге борчлу болгъанларын эсгертгенди. Шериатда муслийман жашагъан къыралны законларын толтурургъа кереклиси шарт белгиленипди.
Хызыр хажи хаж къылыргъа баргъан кезиуде тыш къыраллы муслийманла бла ушакъла этгенин белгилегенди. Аланы арасында жашагъан жерлеринде дин бла байламлы къысыулукълагъа тарыкъгъанла аз тюйюлдюле. «Ислам къыраллада сау кюнню ачылгъан межгитле аздыла, Мекканы кесинде окъуна. Ала намаздан сора жабылып къаладыла. Иймамла жаланда къабыл кёрюлген ууазны бередиле, анга кеслеринден бир сёз къошаргъа эркин тюйюлдюле. Бизни республикада болум бла тенглешдиригиз: межгитле ачыкъдыла, вуз барды», – дегенди ол.
Ислам вузну проректору Мурат Шибзухов бир ненча жыл мындан алгъа Нальчикде дин форум бардырылып, анда «Исламда патриот ниетлени концепциясы» къабыл кёрюлгенин эсгертгенди. Аны бла Муслийманланы дин управлениясыны сайтында шагъырей болургъа онг барды.
– Анда муслийман жашагъан къыралыны законларын толтурургъа, биргесине жашагъан миллетлеге хурмет этерге, ушакъгъа ачыкъ болургъа, халкъланы бирликлерин жалчытыргъа, Ата журтуну айныууна къолдан келгенни этерге борчлу болгъаны белгиленипди, – дегенди ол.
Жыйылыугъа ич ишле органланы ветеранларыны республикалы советини башчысы Муаед Пихов да къатышханды. Ол а экстремизм бла терроризм не сылтау бла этилгенлерини, аны ючюн россейли законлада тохташдырылгъан жууаплылыкъны юслеринден айтханды.
Жыйылыуда сёлешгенле жаш адамланы сакълыкъгъа чакъыргъандыла, соруула бар эселе, алагъа жууапланы интернетде излемей, устазладан, динни билгенлеген излерге чакъыргъандыла.
Ахырында студентле къонакълагъа соруула бергендиле эмда вузда патриот ниетлеге юйретгенлерин, устазла исламда аны юсюнден айтылгъанын ангылатханларын белгилегендиле.
