Иджыри мэкъу сеуэфтэкъым, а Iуащхьэм «Танэ и сын» щIыфIащам щIэупщIэн щыщIэздзам. Хуагъэфащэ фIэкIа, нэхъыжьи нэхъыщIи, пэжыр зыщIэ зикI сыхуэзэртэкъым. Уеблэмэ, модэ зауэм щыгъуэ, нэмыцэхэр мыбыкIэ щыщхьэдахужым, дыдейхэм яхэта ТанякIэ зэджэ зы хъыджэбз къаукIати, сын хуагъэувыжри, «Таня и сынкIэ» еджэ хъуащ жызыIэ сахуэзаи, пцIы зэфэзэщу къызэрыщIидзыжынур ямыщIэу.
Ауэрэ екIуэкIыурэ, зы гъэ гуэрым къуажэ мэлхэр игъэхъуу, УраукъуэкIэ зэджэр уэтэрыпIэ зыщIа ныбжьэгъужь, къэмылэнджэжу губгъуэлI Борэнхэ Ахьед моуэ пшапэ зэхэуэгъуэм къысхуеIуэху, и пщыIэм а пщыхьэщхьэ дыдэм къыщызэрызэжьэнур.
IуэхукIэ къысхуей хъунщ гупсысэм «лIыр здашэ щIэупщIэркъым», псалъафэр щIызгъужри, пIалъэ къыхэзмыгъэкIыу, илъагъур иIуэтэжын хуэдэу зы щIалэжь гъусэ сщIыри, гъуэгу дытехьащ.
ЕгъэзыпIэм гъунэгъу дыщыхуэхъум, мэлыхъуэхьэхэр зэщIэбанэу къызэрехьэжьащ. ЗимыIэжьэу къытпежьа щIалэщIэм «Мамыхъу, Лъэхъупай, фыкIуи фытIыс!» зэражиIэу, я кIэхэр ягъэкIэрахъуэри зэтесабыращ.
«ФIэхъус апщий!» сэламымкIэ къытпежьа щIалэм шы IумпIэмрэ лъэрыгъымрэ иубыдри дригъэпсыхащ. ШхуэмылакIэхэр пхъэлъантхъуэм зэрыфIидзэу, жьэгумкIэ щыдигъэунэтIым «мыр хэгъэрей хуэмыхущ, хьэр къыуегъэдзакъэ» зыхужаIэм зэрыхуэмыдэр сэр-сэру зэзгъэзэхуащ.
Ахьед жьэгум пэрысти, «мафIэхъу апщийр!» щесхым, «Уэ, фи къакIуэ фIы ирикIуи, апщий!» псалъэр гуапэу къытпидзыжащ. ДызрихьэлIар си гугъэм щыщыIэтэкъым, щынэлыр вэн щрикъум, лъахъшым фIэдза лэгъупыр драгъэкIуэтеят, мыупщIыIужын щхьэкIэ.
«ЦIыхуфI и тIысыпIэ хьэзырщ» жиIэу дигъэтIыса иужькIэ, «мышхэ нэгуфIэрэ мыфI щытхъухьрэ щыIэкъым, япэщIыкIэ девгъэдзакъэ», - дыщIигъужаш, гушыIэурэ…
«БисмылэхьикIэ» щIэддзэу, «Шыкур, альхьэмдулилэхькIэ» дыухыху сыщIриджар жиIакъым.
«Уэлэхьи, укъыщIезджар мыратэм. Уэ адыгэ хасэхэм ухэтщ, ди хъыбарыжьхэми щыгъуазэ зыбощI. Мы щIымахуэ кIуам къалащхьэ сымаджэщым сыщIэлът, пэшым цIыху зытIущ дыщызэрихьэлIэжауэ.
Тщыщ гуэрым щIэупщIэну, нанэ угъурлы, и IэблитIыр цIыхуитIым хуэсакъыпэурэ яIыгъыу, ныщIашэ. Щыгъуазэ сызэращIамкIэ, илъэс 90-м щIигъуат нанэ Iущыфэ зытетыр. КъыщIэкIуа сымаджэм щIэупщIа иужь, сэ сыхэтми къыщызэупщIым, сызэрыкъулъкъужыным щыгъуазэ щыхъум, «а-а-а, сыту фIыт сызэрыпхуэзар, ар си дэлъхур (и адэм и адэм и адэжым и къуэшщ зи гугъу ищIыр) зыщIэлъ къуажэраи!» - къысщогуфIыкI нанэр. Аращ Танэ и сыным теухуа хъыбарыр къысхуэзыIуэтэжар:
- Псыхуаби Нартсани я Iэгъуэблагъэм щыпсэуа адыгэ къуажэхэр джаурхэм зэтраукIа, зэтрагъэсхьа иужь, Ермол и къуэжь жыхуаIэр я дзэпщу Балъкъ Iуфэ къакIуэри щитIысыкIат, къызэпрыкIыу лъапсэ кIуэдыр къытхуагъэкIуэн мурадыр яIэу.
Къэрэгъэш щыщ Танэ Къанщобий ныбжьэгъукIэ, къуэшкIэ, IыхьлыкIэ щабэ-щэху, Iэдэб-лъэдэб щхьэкIэ, и бийхэм дежкIэ гуихт, езыри гуейти, щхьэкIуэмышэчт. Хэкум и хуитыныгъэм, и щIыхьым щхьэкIэ, и псэр итыныр фIэмащIэт.
Къанщобий шу тIощIырыпщI нэхъ мыхъуурэ къызэригъэпэщурэ ятеуэрт, адыгэ зэуэкIэжьхэри къигъэсэбэпырт: шу кIапсэ лъэрышэри, жэщтеуэри, уащхъуэдэмыщхъуэри, нэгъуэщIхэри.
Я топ щхъуантIэжьхэр къытрагъэпсэну къыщраIуэнтIэкIкIэ, утыку зэдихьахэр гъуэбжэгъуэщым хуэдэу бзэхыжырт. «Маржэ!» - жиIэу, языхэз гуоуамэ, аслъэн-къаплъэн губжьахэм хуэдэу яхэлъадэрт, бийр зэтраIущIэу…
Ауэ, плъагъурэ, джаурхэм зы яхэщIмэ, абы и пIэ пщIы къиувэрт. Дауэ хъуами, топ щхъуантIэжьхэр ямыIамэ, зыгуэр яхуещIэнут.
Псэ зиIэм, уахъты иIэщ. Зэгуэрым, и гъусэхэм япэ ищыIуауэ здэзауэм, уIэгъэ хьэлъэ хъуащ. И гъусэхэм щалъагъум, джаурхэм IэщIамыгъэхьэу, зэуапIэм къыIукIыжахэщ.
Къулъкъужын къуажапщэ бжьэпэм, дыгъапIэ лъэныкъуэмкIэ къэсыжауэ, Танэ Къанщобий лIы хахуэм и хэку щIыхьыр иIэтауэ, адыгэ напэр ихъумэжауэ, и псэр хэкIащ.
Мыбдежым, гъуэгущхьиблыр щызэхэкIым, Iуащхьэшхуи хуащIыжащ. Сыни хутрагъэувэжат. Гъэхэр екIуэкIыурэ сыныр щIым хыхьэжащ. Ауэ лIыгъэщIапIэ лIыр икIуадэркъым. Езыр мыпсэужми, адыгэр дунейм тетыху ящымыгъупщэжыну, «Танэ и сынкIэ» а щIыпIэм еджэнущ.
БАБЫГУ Сосрыкъуэ.
