«Япэ итхэм я зэщIэхъееныгъэ» урысейпсо зэгухьэныгъэм и щIыналъэ ­къудамэм щIыпIэхэм къыщызэригъэ­пэщ IуэхузехьапIэхэм ящыщ зы Къэ­бэрдей-Балъкъэр волонтёр зэщIэхъееныгъэм и щIыналъэ центрым иджыблагъэ къыщызэIуихащ. Жылагъуэ жэр­дэм­хэр щIэх-щIэхыурэ щIыналъэм къы­щыхэзылъхьэ волонтёр щIалэгъуа­лэм я пэхуэщIэхэм (проектхэм) гъуэгу етыныр къэрал гукъэкIым зыхуигъэувыж къалэнхэм языхэзу зэрыщытыр къэплъытэмэ, зэгухьэныгъэщIэм и Iуэху­зехьапIэр къызэIухыным центрым мыхьэнэшхуэ иритащ, хуэфащэ махуэщIи ирищIылIащ.

ГуфIэгъуэ зэхуэсым кърихьэлIащ Къэ­бэрдей-Балъкъэрым щIалэгъуалэм я IуэхухэмкIэ и министр Лу Азэмэт, КъБР-м егъэджэныгъэмрэ щIэныгъэмкIэ и ми­нистрым и къуэдзэ Мысост Екатеринэ, ­Сабийхэмрэ ныбжьыщIэхэмрэ я «Япэ итхэм я зэщIэхъееныгъэ» урысейпсо зэгу­хьэныгъэм и щIыналъэ къудамэм и уна­фэщI Шыпш Аслъэн, жылагъуэ лэжьа­кIуэ­хэр, Къэбэрдей-Балъкъэрым и щIалэгъуалэ икIи волонтёр зэгухьэныгъэхэм я лIыкIуэхэр, IэщIагъэрэ щIэныгъэрэ щрагъэгъуэт IуэхущIапIэхэм щеджэхэр.
ЗэIущIэр къызэIузыха Лу Азэмэт зэрыжиIамкIэ, «Япэ итхэм я зэщIэхъееныгъэ» щIа­лэгъуалэ зэгухьэныгъэр щIэблэр жы­лагъуэ лэжьыгъэм хэгъэсыхьынымкIэ, цIыхубэм яхуэщхьэпэн жэрдэму къыхилъ­хьэхэм гъуэгу ягъуэтынымкIэ Iэма- лыфIщ. 
- Ди хэгъэгум щылажьэ щIалэгъуалэ зэхуэсхэмрэ зэгухьэныгъэхэмрэ я лIы­кIуэ­хэм иужьрей мазэхэм мызэ-мытIэу саIущIащ икIи хьэкъыу спхыкIащ гупсысэ дахэ зиIэ, зэфIэкI нахуэхэр зыбгъэдэлъ ныбжьыщIэ куэд зэрыдиIэр. ЦIыхум и хуитыныгъэхэр хъумэн икIи къащыжын ­хуейщ, жыдоIэ. Апхуэдэу щIалэгъуалэми, я ныбжьым емылъытауэ, дунейпсо хасэ­хэми къэрал къулыкъущIапIэхэми къра­тауэ хуитыныгъэхэр яIэщ, IэнатIэ пэрытхэм къыщыжын икIи гъащIэм тепщэ ­щащIын хуейуэ. ЩIалэгъуалэм утыкум кърахьэ гупсысэхэм уащыщIэдэIукIэ, зы­хы­бо­щIэ абыхэм мыхьэнэшхуэ зэраIэр, бгъэзэщIэну иужь уихьэмэ, жылагъуэм и псэукIэм фIы и лъэныкъуэкIэ зыкъригъэгъэзэну зэрыщытыр. Гулъытэ зыгъуэтыпхъэ сыт хуэдэ жэрдэмми, псалъэми, гуп­сысэми зэфIэхыпIэ яIэмэ, гъащIэм хыуп­щэну Iэмал иIэмэ, кIуэрабгъухэм еп­лъы­ныр Iэмалыншагъэщ. «Япэ итхэм я зэ­щIэхъееныгъэр» Урысейм и дэнэ щIы­пIи къыщызэрагъэпэщ зэгухьэныгъэш­хуэщ. Абы Iэмалышхуэ иIэнущ и макъыр къэрал унафэщIхэм я деж нэсыным теу­хуауэ. Абы къыхэкIыу спортыр, гъуазджэр, щэнхабзэр е щIэныгъэр зыфIэфI­хэм а IэнатIэхэм щаIэ ехъулIэныгъэхэм адэкIэ зрагъэужьынымкIэ хэкIыпIэфI яIэ хъунущ. КIэщIу жыпIэмэ, щIалэгъуалэр зыузэщIыпIэ ихуэнущ. ЖыпIэнуращи, зэ­щIэхъееныгъэм зыхуигъэувыж къалэнхэм хохьэ щIэблэм зыкъегъэгъуэты­жы­ныр, гуращэ хэхам телажьэу зригъэу­зэ­щIыныр, иIэ хъуэпсапIэхэр нахуапIэ ищIыфу иригъэсэныр.
«Япэ итхэм я зэщIэхъееныгъэр» къы­зэ­рыунэхурэ куэд щIакъым, Урысейм и щIыпIэ куэдым щылажьэ сабий икIи ныбжьыщIэ зэгухьэныгъэ 24-р къызэщIэ­зыу­быдэ зэгухьэныгъэщ. Абы и лэжьыгъэр зыфIэхьэлэмэт дэтхэнэ зыми Iэмал иIэнущ унэтIыныгъэ 12-м и зэфIэкIхэр щигъэунэхуну, и жэрдэмхэр абдеж къыщыхилъхьэу пэхуэщIэ нэсу зэфIигъэувэну. Хэти езым и гум пэблагъэ, и псэм ехуэ­былIэ Iуэхур зэгухьэныгъэм и лэжьыгъэм хигъуэтэну къытщохъу. Шэч хэлъкъым, къэралпсо мыхьэнэ зиIэ зэщIэхъееныгъэм ущыхыхьэкIэ, къалэн пыухыкIахэри пхьынущ. Псалъэм папщIэ, щIалэгъуа­лэм тхылъымпIэхэм Iэ щIадзынущ, абыкIэ хьэкъ зэриIэм, утыку зэрихьа Iуэхугъуэхэр зэфIихыну и фIэщу зэрыщытым щыхьэт техъуэу. Абы, арыххэуи, щIалэгъуалэр балигъ щытыкIэм ирегъэувэ, щыпсэу къалэм, хэгъэгум, къэралым мыхьэнэ зэ­рыщиIэр зыдищIэжу къегъэтэдж. ЩIалэгъуалэм я закъуэу, щIэгъэкъуэн ямыIэу зэи закъыщыхъуж хъунукъым. «Япэ итхэм я зэщIэхъееныгъэм» хэтхэр зыч-зы бжэ­гъуу зэкъуэт гупышхуэщ, дэтхэнэ зы еджа­кIуэм е студентым и щIыб къызэрыдэтыр зыхезыгъащIэ хасэщ. Гурэ псэкIэ сынывохъуэхъу зи гуращэм жану хуэкIуэ, ар зэщIа хъун папщIэ жыджэру лажьэхэм ящыщ фыхъуну, къывэпщIэкIа фи ныбжьэгъу-лэжьэгъухэм фэркIэ фIэщхъуныгъэ яIэу зывужьыну. Дэ сыт щыгъуи щIэгъэ­къуэн дыфхуэхъунущ, - жиIащ Лу Азэмэт.
Мысост Екатеринэ зэIущIэм хэтхэм министрым и цIэкIэ фIэхъус гуапэ яриха нэужь къыхигъэщащ «Япэ итхэм я зэщIэхъееныгъэм» гугъапIэшхуэхэр зэрырап­хыр, егъэджэныгъэ IэнатIэм щекIуэкI зэхъуэкIыныгъэхэм фIы и лъэныкъуэкIэ зрагъэужьыну зэрыщыгугъыр. 
- ИпэжыпIэкIэ жыпIэмэ, зэгухьэныгъэр ди щIыналъэм щыпсэу сабийхэмрэ ныбжьыщIэхэмрэ я мызакъуэу, къэралым ис щIалэгъуалэ псом я дежкIи IэмалыфIщ. Зым и дежкIи щэхукъым цIыхум и къэ­кIуэнур езым и Iэ зэрилъыжыр, и гъащIэр зэрыкIуэну щIыкIэм и унафэр зэри­щIы­жыр. Ар хуитыныгъэхэм ящыщщ. Ауэ куэд­рэ къэхъуу пIэрэ гуращэхэмрэ хъуэп­сапIэхэмрэ я унэтIакIуэ жылагъуэмрэ къэралымрэ щыхъу?! Апхуэдэ къэхъуркъым жыдмыIэми, зэзэмызэххэщ апхуэ­-дэ ущыхуэзэр. ЩIалэгъуалэм щхьэхуе­щагъ яхэлъ хабзэкъым, я гупсысэхэмрэ хъуэпсапIэхэмрэ къабзэщ. Арагъэнущ щIалэгъуалэм ядэIэпыкъуныр, я гуращэ­хэм гъуэгу етыныр щIэIэмалыншэр. Егъэ­джэныгъэ IэнатIэр тхэнымрэ еджэнымкIэ цIыкIухэм ират есэныгъэ закъуэм зэры­темытыжрэ куэд щIащ. Дунейм и зэ­хэ­лъы­кIэм ехьэлIауэ абы бгъэдалъхьэ щIэ­ныгъэм иджы интеллект IэрыщIыр къыхохьэ, бжыгъэр зи тегъэщIапIэ гупсысэхэмрэ технологиехэмрэ хэухуэна мэхъу. А зэхъуэ­кIыныгъэхэм фIэкIыпIэ имыIэу сабийм и щхьэр ягъэлажьэ, пэхуэщIэ зэмылIэу­жьыгъуэхэм хуешэ. Убалигъыу, уегъэджа­кIуэу икIи уунэтIакIуэу, абыхэм гулъы­тэ яхуумыщIыныр, гъуэгу иумытыныр игъуэ­джэщ. Еджэныгъэм пыщIа программэхэр ягъэзащIэурэ ди щIэблэм узыщыгуфIы­кIын щIэныгъэ-къэхутэныгъэ лэжьыгъэ­хэр ирагъэкIуэкI, ахэр цIыхубэм я деж нэсын зэрыхуейр хьэкъ къыпщащIу. «Япэ итхэм я зэщIэхъееныгъэм» еджапIэм и Iэр ­къы­зыпемыкIуэкI куэд хузэфIэкIынущи, ­гъуэгу махуэ теувэну си гуапэщ, - жиIащ Мысост Екатеринэ.
Зэгухьэныгъэм дызытехьэ мазэм IэщIагъэрэ щIэныгъэрэ щрагъэгъуэт IуэхущIапIэхэмрэ щIэныгъэ гуэдзэ щрат еджапIэхэмрэ, волонтёр центрхэм щIыпIэ ­къудамэ зыбжанэ къыщызэIуихыну и ­гугъэщ. КъызэгъэпэщакIуэхэм зэрыжа­IамкIэ, лэжьыгъэр зэтеубла хъуа нэужь, курыт еджапIэ щитIым щIигъум апхуэдэ къудамэхэр щылэжьэнущ.
Фигу къэдгъэкIыжынщи, Сабийхэмрэ ныбжьыщIэхэмрэ я «Япэ итхэм я зэщIэ­хъееныгъэ» урысейпсо зэгухьэныгъэр 2022 гъэм дыгъэгъазэм и 18 - 20-хэм Мэзкуу щекIуэкIа Урысейпсо щIалэгъуалэ зэ­хуэсым къыщызэрагъэпэщауэ щытащ. Абы щыгъуи зэщIэхъееныгъэр зытелэ­жьэну унэтIыныгъэ 12-рэ лъапIэныгъэ 11-рэ яубзыхуат, абыхэм ящыщщ, псалъэм папщIэ, «ФIымрэ захуагъэмрэ», «Унагъуэ лъэщ», «Псэкупсэ гъэсэныгъэ», «ГъащIэмрэ цIыхум и пщIэмрэ» жыхуи­Iэхэр. Зэхуэсым хэтхэм нэхъыщхьэу къалъыта Iуэхугъуэхэм ящыщщ «ЦIыхуу щытын», «Сыт щыгъуи зэкъуэтын», «Ипэ­кIэ кIуэн», «Япэ итын» жэрдэмхэр. Зэгу­хьэ­ныгъэм и лэжьыгъэм хыхьэ хъунущ курыт еджапIэхэм щIэсхэри, IэщIагъэрэ щIэныгъэрэ зэ­рызрагъэгъуэт программэхэр зыгъэзащIэ студентхэри, лэжьыгъэ IэнатIэ пэрыт щIалэгъуалэри.

ШУРДЫМ Динэ.