МАЛ ГУБУЛА: САКЪ БОЛУГЪУЗ!

Ахыр жыйырма жылны ичинде Кърым безгек битеу Юг эм Шимал Кавказ федеральный округлада бек къоркъуулу аурууладан бирине саналады. 1999-2013 жылланы чеклеринде ол Ставрополь крайда, Астрахань, Волгоград, Ростов областьлада, Калмыкия, Дагестан эмда Ингушетия республикалада ачыкъланнганды.  Кърым безгек бизни республикада да болур деген къоркъуу барды.

Бу эмда кёп башха тюрлю аурууланы профилактикасы – мал губулагъа къажау жумушла бла байламлыды.Аны юсюнден инфекционист Аппайланы Шамиль бла ушакъ этгенбиз.

- Губуланы къурутур амал жокъмуду?

- Аны ючюн деп, аслам адам жыйылгъан жерледе, ол санда парклада, стадионлада, сабий майданчыкълада да губуланы къурутур ючюн, энчи препаратланы хайырланыргъа керекди. Жарсыугъа,  шахар округланы эмда муниципальный районланы администрациялары бу жумушланы тамамларгъа ахча бёлмейдиле. Аны хатасындан а сагъынылгъан жерледе губула кёбейе барадыла, саулукъ сакълау-профилактика учреждениялагъа губу къабып кёпле келедиле, ол санда сабийле да.

- Къапды эсе, не зат этерге керекди?

-Губу къапханлай, олсагъат окъуна травматология пунктха неда амбулаториягъа барыргъа керекди. Анда, аны кетерип, сизни халигизге да тынгылы къарап башларыкъдыла. Алай быллай учрежденияладан узакъда болсагъыз а губуну кесигизге кетерирге тюшерикди. Бу ишни, вирус (ол бар эсе) къаннга тюшмез ючюн, узакъ болжалгъа салмазгъа керекди. Губуну пинцет бла неда башха зат бла къысып, аз-аздан бура кетип, алай акъырын чыгъарадыла.

Тюзюнлей тартып чыгъарыргъа жарамайды, ол эсигизде болсун. Алай этгенде, кёбюсюнде губу юзюлюп, аны заранлы кесеги уа (вирус бла бирге) адамны терисинде къалады.

Пинцет жокъ эсе, сиз халыны хайырланыргъа боллукъсуз. Губу къапхан жерде териге анга жууугъуракъ тюйюмчек этип, акъырын буруп алай чыгъарылады ол. Сора  мычымай медицина учреждениягъа барыргъа керексиз! Уллу кёллю болмагъыз!

-Паразитни къайда тинтедиле?

-Губуну банкагъа неда башха оруннга салып, Нальчикде Байсолтан улу орамда 33 юйде «Гигиена эмда эпидемиология арагъа» элтирге керекди. Аны этер онгугъуз жокъ эсе уа, губуну кюйдюрюгюз.

-Бу заранлы къурт-къумурсхадан къалай сакъланыргъа боллукъду?

- Бахчагъа, агъачха неда табийгъатха чыкъгъаныгъызда, юсюгюзде ачыкъ жерле болмазча иги кийинигиз. Бёрк киерге неда жаулукъ къысаргъа унутмагъыз. Жерге олтурмазгъа неда жатмазгъа кюрешигиз. Губуланы къоркъутхан (себиучю) препаратланы хайырланыгъыз. Юсюгюзге къарагъанлай туругъуз, сакъ болугъуз. Юйде ит неда киштик тута эсегиз, алагъа да энчи сакъ болугъуз. Ала тышындан келселе, юслерин препаратла бла тазаларгъа кюрешигиз.

- Сау болугъуз тынгылылы ангылатыуугъуз ючюн.

 

Байсыланы Марзият.

Поделиться:

ЧИТАТЬ ТАКЖЕ:

28.03.2024 - 10:01

НИЕТ ХАЗНАБЫЗНЫ АЙНЫТХАНЛА

Халкъыбызны ниет жетишимин кёргюзтген Къулийланы Къайсын атлы Малкъар театрны къуралыуу озгъан ёмюрню 1930-чу жылларында башланнганды. 1935 жылда А.

28.03.2024 - 09:03

ГИТЧЕ ЭМДА ОРТА БИЗНЕСНИ МАГЪАНАСЫ УЛЛУДУ

Къайсы къыралда неда аны ичинде субъектде экономиканы айнытыугъа уллу къошумчулукъ этгенле гитче эмда орта бизнес бла кюрешгенледиле эмда энчи предпринимательледиле.

28.03.2024 - 09:03

ИНВЕСТИЦИЯЛАГЪА – ЭНЧИ ЭС

Жангы предприятияла къурарча, производствону кенгертирча, инвестицияла этмей, башхача айтханда ишге ахча салмай боллукъ тюйюлдю.

27.03.2024 - 14:04

КЪАБАРТЫ-МАЛКЪАР РЕСПУБЛИКАНЫ БАШЧЫСЫ К.В.КОКОВНУ РОССЕЙ ФЕДЕРАЦИЯНЫ МИЛЛЕТ ГВАРДИЯСЫНЫ АСКЕРЛЕРИНИ КЮНЮ БЛА АЛГЪЫШЛАУУ

Росгвардияны Къабарты-Малкъар Республикада Управлениясыны хурметли аскерчилери, ишчилери эмда ветеранлары! Сизни Россей Федерацияны Миллет гвардиясыны аскерлерини кюню бла алгъышлайма!

27.03.2024 - 09:07

САКЪАТ САБИЙЛЕ ОКЪУУСУЗ КЪАЛМАЗЧА

Къабарты-Малкъарны Жамауат палатасында республиканы билим бериу учреждениялада сакъат эм къыйын ауругъан сабийлени окъутуу не халда болгъаны тинтилгенди.