ЕгъэджакIуэхэм я шыщхьэуIу зэIущIэшхуэм хэту ди хэгъэгум егъэджэныгъэм щызыIэрагъэхьа ехъулIэныгъэхэр щызэгъэуIуа икIи къызытещ гъэлъэгъуэны-гъэ гъэщIэгъуэн иджыблагъэ къызэрагъэпэщащ.

КъБР-м Егъэджэныгъэмрэ щIэныгъэмкIэ и министерствэр хущIэкъуащ къалэхэмрэ щIыналъэхэмрэ, къулыкъущIапIэм хэт къудамэхэмрэ IуэхущIапIэхэмрэ щылажьэ егъэджакIуэхэм, гъэсакIуэхэм, унэтIакIуэхэм, ущиякIуэхэм я IэдакъэщIэкI нэхъыфIхэр къыхихыну, егъэджэныгъэр зэIузэпэщу икIи нэсу къызэгъэпэща хъун папщIэ абыхэм къыхалъхьа пэхуэщIэхэр (проектхэр), зэрылажьэ программэхэр, джэгукIэ Iэмалхэр, нэрылъагъу Iэмэпсымэхэр, технологиер зи тегъэщIапIэ бгъэдыхьэкIэщIэхэр зэуIуу игъэлъэгъуэну. Гъэлъэгъуэныгъэм къанэ щIагъуэ щымыIэу щызэхуахьэсащ зи еджапIэ кIуэгъуэ мыхъуа сабийхэр щагъасэ IуэхущIапIэхэми, курыт щIэныгъэ щрагъэгъуэт еджапIэхэми, IэщIагъэрэ щIэныгъэрэ щрат колледжхэми щекIуэкI лэжьыгъэр зэрызэтраублэн къэхутэныгъэхэр. Утыку къралъхьащ, еджэныгъэм пыщIа Iэмалхэмрэ бгъэдыхьэкIэхэмрэ къызэщIаубыдэ сабийм и гъэсэным къыщегъэжьауэ и дуней еплъыкIэм зегъэужьыным щыщIэкIыж программэхэр, егъэджакIуэхэм я IэщIагъэмрэ щIэныгъэмрэ зэрыхагъахъуэ технологиехэр, сабий зэчиифIэхэр къызэрагъэнаIуэ икIи апхуэдэхэм зэрадэлажьэ методикэ къэхутэныгъэхэр.

Апхуэдэу гулъытэ хэха игъуэтащ сабийхэмрэ ныбжьыщIэхэмрэ бжыгъэрылъанэ дунеймкIэ я шынагъуэншагъэр къызэрызэрагъэпэщ проектхэм, нэхъ зрагъэубгъуащ еджапIэхэр техникэщIэрэ IэмэпсымэхэмкIэ зыхуей зэрыхуагъазэ щIыкIэхэм. КъБР-м и егъэджэныгъэ IэнатIэм щекIуэкI зэхъуэкIыныгъэхэмрэ игъуэта ехъулIэныгъэхэмрэ къызыхэщ стендхэр хьэщIэхэм езыгъэлъэгъуари абыхэм шэщIауэ яхутепсэлъыхьари КъБР-м егъэджэныгъэмкIэ и министр Езауэ Анзорщ.

Абы и псалъэм къызэрыхэщамкIэ, Къэбэрдей-Балъкъэрым егъэджэныгъэ лэжьыгъэр зэрыщызэтеублам хэлъ фIагъхэм хамэ щIыпIэхэм гулъытэ къыхуащI хъуащ, узэрыгушхуэ икIи ебгъэфIакIуэ хъун куэди хэтщ. Апхуэ-дэу къулыкъущIэм жиIащ еджэныгъэм епха языныкъуэ проектхэм нэхъри зрагъэубгъуну зэрыщытыр. Абы теухуауэ Езауэр тепсэлъыхьащ интеллект IэрыщIым епха къэхутэныгъэхэр къызэрызэрагъэпэщым, абы пыщIа гъэунэхуныгъэхэр щекIуэкIыу еджапIэ зыбжанэ хэгъэгум зэрыщылажьэм.

«Дунейм махуэ къэс зехъуэж, цIыхухэми я гупсысэкIэм зеужь, апхуэдэ дыдэуи егъэджэныгъэ IэнатIэм щызекIуэ бгъэдыхьэкIэхэм зызэблахъу, нэгъуэщI Iуэху зэфIэхыкIэхэр къоунэху. Гъэсэныгъэми еджэныгъэми, зэхэщIыкIми IэщIагъэми, узыншагъэми гупсысэкIэми ехьэлIауэ къэралым къиутIыпщ мардэхэр кIуэ пэтми нэхъ куу мэхъу икIи заубгъу. Нобэрей дунейм хэзэгъэн щхьэкIэ сабийм иIэн хуей есэныгъэхэр къэдмылъытэу хъуркъым, IэщIагъэ зрагъэгъуэтынум елъытауэ щIэныгъэм и етыкIэми практикэ мыхьэнэ хэдмылъхьэныр къезэгъыркъым. Егъэджэныгъэм епхауэ лажьэ къулыкъущIапIэхэм къыхалъхьэ жэрдэмхэм еджэныгъэм деж гъуэгу щамыгъуэтмэ, гъэсакIуэхэмрэ егъэджакIуэхэмрэ къапэджэжурэ я Iуэху еплъыкIэхэр къыщыхамылъхьэмэ, лъэныкъуэ псомкIи зэпэщу, и къэухьрэ Iуэху хэплъэкIэкIэ зызыужьа сабий еджапIэм къыщIэбгъэкIыныр гугъущ. Еджэн хуэIухуэщIэхэм хэт сабийхэри, егъэджакIуэхэри, гъэсакIуэхэри, адэ-анэхэри зэлъэIэсу, зэрыщIэу, зым и псалъэр адрейм зэхихыу гъэпсын хуейщ. Ди гъэлъэгъуэныгъэми аращ къытещыр: егъэджэныгъэр къупхъэкъым, атIэ къэгъэщIыгъэ лантIэщ, ныбжьыщIэм ифI зыхэлъ Iуэхугъуэхэр щаубзыхуу, щагъэпсу, щызэрагъэзахуэу», - жиIащ Езауэ Анзор.

КъищынэмыщIауэ, гъэлъэгъуэныгъэм егъэджэныгъэм къыщыбгъэсэбэп хъуну, къалэн зыхуэмыдэхэр зыгъэзащIэ робот-манипуляторхэми, къэзылъэтыхь видеоIэмэпсымэхэми я проектыщIэхэр щагъэлъэгъуащ, бжыгъэрылъанэ лъэщапIэхэм я пэхуэщIэхэм щытепсэлъыхьащ, я жыпхъэхэр утыку къралъхьащ, сабийм бгъэдалъ-хьэ информацэ зэмылIэужьыгъуэхэр бгъэлъагъуэ зэрыхъуну VR-Iэмэпсымэхэмрэ технологиещIэхэмрэ ятещIыхьа проектхэр нэрылъагъу щащIащ. Дэтхэнэ зы къэхутэныгъэщIэми епхауэ мастер-класс гъэщIэгъуэн дыдэхэр хьэщIэхэмрэ зэIущIэм кърихьэлIахэмрэ драгъэкIуэкIащ.

Гъэлъэгъуэныгъэр хьэлэмэт куэдым къащыхъуащ. Лэскэн щIыналъэм егъэджэныгъэмкIэ IуэхущIапIэм и унафэщI ХьэщIэлI Жаннэ зэрыжиIамкIэ, хабзэ яхуэхъуауэ и унафэм щIэт еджапIэхэр мыпхуэдэ зэIущIэхэм илъэс къэс хэтщ, я зэфIэкIхэр щагъэлъагъуэу. «Дигу ирохь мыпхуэдэ гъэлъэгъуэныгъэхэр. Гурыхь къудейм къыщымынэу, ди лэжьыгъэр езыгъэфIэкIуэн, еджэныгъэр зэтес зыщIын щIэщыгъуэ куэд щыдолъагъу. ИкIи, пэжыр жыпIэмэ, мыгъэрей зэхыхьэми дызыщыгугъа псори нахуэ ищIащ. ЕгъэджакIуэхэм я шыщхьэуIу зэIущIэм къекIуалIэхэр я гупсысэрэ Iуэху бгъэдыхьэкIэкIэ зэрызэдэгуашэм къищынэмыщIауэ, IэнатIэм къыщыхъу зэхъуэкIыныгъэхэмрэ щIэхэмрэ нэрылъагъу тщащIу зэрыхуежьари хабзэ дахэщ. ГъэкIэ зы щIэщыгъуэ гуэр ди лэжьыгъэм къызэрыхыхьэнур къыуигъащIэу гъэлъэгъуэныгъэр ягъэпс. КъытIэрыхьэ информацэр адэкIэ зыхуей зэрыхуэдгъэзэнум дыпылъщ. Зэхуэсым и фIыгъэкIэ, абы игъуэтыну гъуэгури упщIэ-жэуап бзыпхъэм иту ди лэжьэгъухэм къабгъэдыдох, зыгуэрхэм деплъурэ ди щхьэкIэ дыхуокIуэ, зыгуэрхэри къэттIэщIын икIи къэтхутэн хуейуэ къытпэщылъщ. Шэч хэлъкъым, къыкIэлъыкIуэ зэхыхьэгъуэми дыкъыхыхьэнущ, тхузэфIэкIмэ, ди ехъулIэныгъэфIхэри утыку къитлъхьэнущ», - жиIащ ХьэщIэлI Жаннэ.

ШУРДЫМ Динэ.