Щамил теухуа фильм Тыркум щытрах

ШыщхьэуIум и 12-м Мэзкуу къыщрагъэблэгъащ Тыркум щыщ актёр, сценарист цIэрыIуэ Энгин Атиллэ. ЗэIущIэм щхьэусыгъуэ хуэхъуар киногъуазджэм дунейпсо мыхьэнэ зиIэ проектыщIэ гъуэгу зэры­щытехьэрщ – Щамил Iима­мым теухуауэ тхыдэр зи лъабжьэ сериал трахынущ.
 
«Эртугрул къэхъужам» емыплъарэ темыпсэ­лъыхьыжарэ щыIэж къыщIэкIынкъым. Абы и пкъыр зэхэзылъхьа тырку сценарист, актёр Энгин Атиллэ иджы Кавказ зауэм и тхыдэм зыхуегъазэ. Урысейм, Тыркум, Мысырым, Сауд Хьэрыпым зыщиубгъу­нущ абы и лэжьыгъэщIэм. Фильмым хагъэхьэну я мурадщ Щамил Iимамым и гъа­щIэм щыщу мыхьэнэ нэхъ ин зиIэ Iыхьэхэр. Тегъэ­щIапIэ хуащIынур художественнэ тхыгъэкъым, атIэ Дагъыстэным щыщу Iимамым и гъащIэ гъуэгур зэфIэзыгъэувэжа тхыдэджхэр зыдагъэIэпыкъунущ.
- Илъэс 35-рэ хъуагъэнщ сэ актёр, сценарист IэщIагъэхэм сызэрыхэтрэ, - щыжиIащ Энгин Атиллэ Мэзкуу щекIуэкIа зэIущIэм. – Сэ сыт хуэдэ зэмани нэхъ сыдэзыхьэхыу щытар тхыдэм теухуа фильмхэрщ, абыхэм папщIэ сценарийхэр стхынри сфIэфIт. Сыт ахэр нэхъ щIысфIэгъэщIэгъуэныр? Сэ сыщIэгупсыс зэпытщ цIыху гъащIэр зэ­рызэхэт щIыкIэм. Дауэ зэ­рызэтеувар зи цIэ жыжьэу Iуа тхыдэ лIыхъужьым и хьэлыр? ЦIыхум зищIэжын папщIэ сыт зыхуэны­къуэр? ЦIэрыIуэ хъун ипэкIэ, лIыхъужьым и гъащIэ гъуэгум дауэ зиукъуэдия? А псом нэмыщI, сэ цIыхухэм захуа­гъэм тету яхущытын хуейуэ­ къызолъытэ, езыхэм яубыд увыпIэм емылъы­тауэ. Апхуэдэ гупсысэкIэт щихъ Щамили иIар. Иджы пщIэшхуэ зыпылъ Iуэху дахэ къыспэщылъщ. Iимамым теухуа фильмым и пкъыр зэфIэзгъэувэныр, и сценарийр стхыныр. И гъа­щIэм куууэ сыхэплъэу, ар къызэрекIуэкIар зэзгъэзахуэу, щIыхь зиIэ цIыху цIэ­рыIуэ къыщIыхэкIар нэгум къыщIэзгъэувэну.
Тырку сценаристыр япэу щепсыхар Мэхъэчкъалэщ. Дагъыстэн телевиденэм щита интервьюм Энгин Атиллэ къыщигъэлъэгъуащ зи ужь ихьа Iуэхум зэрыхуэхьэзырыр.
- Политикэ и лъэныкъуэ­кIи, тхыдэ и лъэныкъуэ­кIи, мы зи ужь уихьа Iуэ­хур еплъыкIэ куэд щы­зэжьэхэуэну щхьэусы­гъуэ хъункIи хъунущ. Уэ сыт хуэдэ гупсысэ тегъэ­щIапIэ хуэпщIынур зэ хэплъхьэ сериалым? Сыт цIыхухэм яжепIэну узы­хуейр мы лэжьыгъэмкIэ, - щеупщIым жи­Iащ:
- Iимам Щамил и цIэр сы­зэрыцIыкIурэ зэхызох. Нэхъыжьхэм нэхъыщIэхэм хуа­Iуэтэжу абы теухуа хъыбар куэд щызокIуэ Тыркум. Сэ сыт щыгъуи сыхуэпаб­гъэрт апхуэдэ лIыхъу­жьыр къызэрыдэкIуэтеяр къэс­щIэну. Си дежкIэ мыхьэнэшхуэ иIэщ ар цIыхугъэ и лъэныкъуэкIи, унафэщI Iэзагъ и лъэныкъуэкIи къэзгъэлъэгъуэну. Лакхэм, авархэм, къумыкъухэм, шэшэнхэм хуэдэ лъэпкъ зэбгры­дзахэр зэкъуигъэувэри, зы мурадым иришэлIэфащ щихъ Щамил. Ди зэманым нэхъ дызыхуэныкъуэ ды­дэ хьэлхэм ящыщщ ар. ФIы гуэрым и хъуреягъкIэ апхуэдэу цIыхухэр зэгурызыгъэIуэфхэр къыдомэщIэкI. Сэ сызэреплъымкIэ, Щамил Iимамым КъуэкIыпIэ Кавказ Ищхъэрэм зэкIэщIэхуауэ щыпсэуа лъэпкъхэр, нэмэз щыгъэм ириблэм ещхьу, Iиманым и IуданэмкIэ зэрипхащ. Абы укъыфIэкIмэ, сэ сыт щыгъуи сфIэгъэщIэгъуэнт Щамил езым къы­щыщIхэр зыхищIэу зэ­рыщытар. Бийм щыте­кIуэ­кIи, и щхьэкIэ щытыкIэ гугъусыгъу гъащIэм щригъэувэм дежи, зэхуэдэ лъа­гагъ дэплъагъурт Iимамым. Ар псэуху зыщIэбэнар мамырыгъэрщ. Уеблэмэ гъэру щаубыдам щыгъуэ, пщIэ егъэлея пащтыхь генералхэм къабгъэдэкIыу къыщыхуащIауэ щытащ Бытырбыху. Нэхъыбэжу ар щагъэлъэпIащ Истамбыл, тырку сулътIаным и сэрейм.
«Мы проектыр тырку гупыж къудейуэ щыткъым, - жиIащ тырку сценаристыр зрагъэблэгъа нэтыным хэта, «Дипломатхэм я дунейпсо клубым» и унафэщI Дворянов Сергей. – Мыр дунейпсо мыхьэнэ зиIэ проектщ. Иджыпсту тырку сериалхэм я къару илъыгъуэу зэрыщытри, Энгин Атиллэ абы нэхъ щылъэрызехьэхэм зэращыщри тщIэ­уэщ ар лэжьыгъэм къы­зэретшэлIар. Тхыдэм и пэжым и щхьэр къедгъэIэтыну дыхуейуэщ фильмым иужь дызэрихьар. «Эртугрул»-р, псалъэм папщIэ, къэрали 100-м щIигъум ящэхуащ. Нобэ дыдэ Мэхъэчкъалэ докIри, Мэзкуу долъатэ. Абы хьэрып къэралхэм я зэгухьэныгъэм и кхъухьыр къыщыдожьэ. Сыту жыпIэмэ, фильмыр Мэккэми, Мадинэ къалэми, щихъ Щамил здэ­щыIа Мысырми, Тырку­ми щытрахынущ. Тхыдэ пэ­жыр наIуэ къэтщIмэ, абы Урысейм и мыхьэнэри здэ­щытыпхъэм игъэувы­жынущ. Щамил дзэзешэ­уи, узэщIакIуэуи, зауэлIуи, къэрал лIыкIуэуи пхужыIэнущ. Ауэ нэхъыщхьэр ар дин лэжьакIуэу зэрыщытарщ. Iимамым ипэрей ислъамым и хъугъуэфIыгъуэхэр щызэбгригуэшыкIырт дунейм. Дин куэд щызэрахьэ Урысейр нобэ хуэныкъуэщ муслъымэнхэмрэ чыристанхэмрэ, Ибрэхьим (Ав­раам) бегъымбарым къыбгъэдэкIа динхэр зезыхьэхэр зэзышэлIэн апхуэдэ Iэмал. Аращ хьэрып къэралхэ­ри мы проектым къыщIеувэлIар.
Дворяновым зэрыжиIэмкIэ, фильмым текIуэдэну мылъкур къызэзыгъэпэщыр езыр зи унафэщI IуэхущIапIэрщ: «Мыр зыгуэрым и щхьэзакъуэ гупыжкIэ­ къе­жьа Iуэхуу щыткъым. Зы ­Iуэ­ху еплъыкIэ гуэр нэхъ укъуэ­дияуэ къэдгъэлъэгъуэн­ми дыхуэсакъынущ».
Энгин Атиллэ щогугъ­ фи­ль­мымкIэ илъэс 35-рэ хъу къэхъукъащIэхэр къызэщIиубыдэфыну, и кIыхьагъ­кIэ Iыхьэ 12 хуэдиз хъуну хуе­гъэфащэ.
Тырку сценаристыр Мэхъэчкъалэ щыIэху цIыху куэд зригъэцIыхуащ, зэIущIэ зыбжанэми хэтащ. Абыхэм язщ «Черновик» газетым и редакцэм щекIуэкIа пресс-конференцыр. Къы­хуа­гъэува упщIэхэм жэуап­ щри­тым, сценаристым къып­кърыщырт лэжьыгъэм псэ хьэлэлкIэ зэрыбгъэдыхьэр.
«Сэ шэч къытесхьэркъым, - жиIащ Атиллэ уп­щIэ­хэм я зым пэджэжу, - мин бжыгъэу зэхэт урысыдзэм зауэлI­ щхьэ бжыгъэ мащIэкIэ пэщIэтыфа Щамил шынэ жыхуаIэр ищIэххэу зэрыщымытам. ИтIани, ари цIыхут. Зыгуэрым къимыгъас­кIэ псэ щыIэ? А упщIэм и жэ­уапыр къэдгъуэтмэ, лIыхъужьыр къэтцIыхупэнущ. Зы пычыгъуэ хэтщ сценарийм, Iимамымрэ абы и щхьэ­гъусэмрэ я пхъум плъыржьэрыр щхьэщахуну яужь иту. Мис, нтIэ, езыр яукIынкIэ мышынэу пащтыхьы­дзэ абрагъуэм хахуэу пэщIэувэф лIым и пхъур­ IэщIэлIэнкIэ мэшынэри, Алы­хьым йолъэIу ар къыхуригъэлыну. Фильмым сце­нарий щIыхуатхым и мыхьэнэ нэхъыщхьэр аращ: цIыхур къызэрымыкIуэ щы­тыкIэ ирагъэувэу, и хьэлыр наIуэ къащIыну. Мы теплъэ­гъуэхэмкIэ дэ ди ислъам­ дунейм и закъуэкъым зы­зыхуэдгъазэр. Iимам Щамил и тхыдэр зэрыдунейуэ зэхедгъэхыну дыхуейщ».
Роль нэхъыщхьэр зыгъэзэщIэнур иджыри къыхахакъым, Энгин зэрыжиIэмкIэ. Тхыгъэр хьэзыр хъумэ, абы и цIэри зэхэтхынщ.

 

Поделиться:

ЧИТАТЬ ТАКЖЕ:

24.04.2024 - 09:09

IУАЩХЬЭМАХУЭ КУЭДЫМ Я ПЛЪАПIЭЩ

Мэлыжьыхьым и 12-м щегъэжьауэ Азау хуейм машинэ ирагъэхьэжынукъым. Абдеж щащIа гъэувыпIэр иджы дыдэ къызэIуахащ, машинэ 800 ихуэу.

24.04.2024 - 09:09

АЛБЭРДЫКЪУЭ IЭМИН

Налшык къалэм иджыблагъэ щекIуэкIащ дзюдомкIэ 27-нэ щIыналъэ зэхьэзэхуэ.

24.04.2024 - 09:08

ГЪУЭГУФIХЭР НЭХЪЫБЭ МЭХЪУ

Налшык къалэм и уэрамибл, псори зэхэту километри 8 я кIыгъагъыу, мы махуэхэм зэрагъэпэщыж.

23.04.2024 - 10:01

КОМПЬЮТЕР ЩIЭПХЪАДЖАЩIЭХЭМ ЩАХЪУМЭ

21-нэ лIэщIыгъуэм зыужьыныгъэщIэхэр къытхуихьащ, абы къыдэкIуэуи, псом хуэмыдэу ныбжьыщIэхэр зыщыхъумапхъэ Iуэхугъуэхэри ди гъащIэм къыхихьащ.

23.04.2024 - 09:03

ЕКIУУ ЗЫКЪЫЩАГЪЭЛЪАГЪУЭ

Орёл къалэм иджыблагъэ щекIуэкIащ Урысейм каратэмкIэ пашэныгъэр къыщыхьыным хуэунэтIа зэхьэзэхуэ.