«Усталыгъынг бла байламлы кёлюнг кётюрюлсе, илхамынг да кючленеди»

Былтыр КъМР-ни Башчысы окъуучуланы битеуроссей олимпиадаларыны (2020-2021 окъуу жыл) регион уруумунда хорлагъан сабийлени анга къатышыргъа хазырлагъан педагогланы республиканы оноучусуну премиясы бла саугъалауну юсюнден указ чыгъаргъаны белгилиди. Устазланы ол къауумуну тизмесинде бизни таулу жашларыбыз бла къызларыбыз болгъанлары уа, не жашырыу, къууандыргъаны бла къалмай, ёхтемлендирген да этеди. Не къалай, алай десек да, ёз миллетингден адамны аты аллай даражалы эришиуде айтылса, ол шарт кёлюбюзню кётюреди.

Бу тизмеде Нальчикде къошакъ билим бериуню Экология-биология арасыны директоруну окъутуу эмда юйретиу жаны бла орунбасары Гузиланы Хусейн да барды. Андан сора да, ол «Антарес» арада сабийлени экология ыздан юйретеди. Биология илмуланы кандидатыды. Бу жаны бла сагъынылгъан олимпиадагъа ол хазырлагъан окъуучуланы экиси-биринчи, бешиси уа экинчи жерлеге тийишли болгъандыла. Биз, аны бла тюбеп, билим бериуню, илмуну, башха затланы юслеринден да ушакъ этгенбиз.

- Бюгюнлюкде билим бериуде кёп тюрлениу, аслам жангычылыкъ да бола келеди. Сёз ючюн, окъуучуланы битеуроссей олимпиадалары бла да алайды. Сиз озгъан окъуу жылда анга танг кесек сабийни хазырлап, жетишимли да болгъансыз. Не бла хайырлыдыла ала школчулагъа?

- Бу жол мен олимпиадагъа жетеуленни хазырлагъанма. Ала экология ызда къатышхандыла анга, эсеплери бла да къууандыргъандыла. Биринчи жер алгъанланы арасында уа Байсолтанланы Сулия да барды. Сабийле барысы да «Кюн шахар» сабий чыгъармачылыкъ араны хунерлилеге лицейине жюрюйдюле.

Энди ала, олимпиаданы жорукъларына тийишлиликде, регион урумну 2022 жылда жангыдан ётерге керекдиле. Сора анда хорласала, ызы бла, белгилисича, къырал даражалы кесегине къатышырыкъдыла.

Битеуроссей олимпиаданы окъуучулагъа хайырыны юсюнден айтсагъ а, ол аланы хунерлиликлерин ачыкълагъанындан сора да, алчылагъа къыралны эм белгили университетлерине кире туруп балла къошулургъа боллугъу бла да ахшы жумушду. Былайда ангылатсакъ тийишли болур. Сёз ючюн, регион урумда биринчи жер алгъаннга къошулургъа боллукъдула бир-бир вузлада балла. Олимпиаданы битеуроссей даражалы кесегинде хорлагъанла уа университетлеге экзаменсиз окъуна алынадыла.

Аллай сабийлеге къыралны жанындан стипендия да иги болады. Бюгюнлюкде окъуп кюрешгеннге, билим алыргъа сюйгеннге аллай онгла асламдыла. Ол а жаланда аланы кеслерине угъай, ата-аналагъа да уллу болушлукъду деп сунама. Жаланда аланы барысына да аны къыйматын толу ангылатыргъа тийишлиди.

- Бюгюнлюкде билим бериуде сиз жаратхан неди?

- Айтханымча, къырал онг бергенине ыразыма. Нек дегенде алыкъа аслам жерге окъуугъа кире туруп ахча тёленмегенлей, алайлай барады.

Сора, билемисиз, сабий кеси сюймесе, аны окъу, кружокга жюрю деп къысхандан да хайыр жокъду деп сунама. Билим алыргъа излеген жаш адам сени кеси келип окъуна табарыкъды. Акъылын башына жыйып, анга не зат кереклисин, не этерге сюйгенин, жашауда не бла кюреширге итиннгенин ангылай эмда биле эсе уа, ол «бишген» сабийди. Нек дегенде ол кесини тамблагъы кюнюн кёз аллына келтире биледи.

Бюгюнлюкде керекли информация терк табылгъаны да белгилиди. Жаш тёлюню мыйыларында аналитика къаты ишлейди. Бизни борчубуз алагъа тюз жолну кёргюзтюргеди. Айхай да, сайлауну уа кеслери этерикдиле.

Дагъыда былтыр республиканы оноучусу олимпиадагъа жетишимле болдургъанланы хазырлагъан устазлагъа да премия этгенине ыразыма. Педагоглагъа быллай къайгъырыулукъ жаланда бир кере берилип къалмай, тёреге айланса, окъутууну качествосуна ол да себеплик боллукъ эди. Усталыгъынг бла байламлы кёлюнг кётюрюлсе, илхам учунуулугъунг да кючленеди.

 - «Кюн шахар» сабий чыгъармачылыкъ академиягъа, аны лицейине эмда «Антарес» арагъа къыралны жанындан тутхучлулукъ белгилиди. Экология-биология араны юсюнден айтсагъ а мында онгларыгъыз къалайдыла?

- Бюгюнлюкде ара Санкт-Петербургдагъы Комаров атлы Ботаника къырал университет, РАН-ны Нижний Новгороддагъы прикладной физика илму-излем институту, дагъыда География тинтиуле бардыргъан арасы, кесибизни эки университетибиз бла да байламлыкъда ишлейди. Бир жылны ичинде мында бизни къолубуздан беш минг сабий ётеди. Ала бери саулай республикадан келедиле.

Араны магъанасы, борчу да ёсе келген жаш тёлюге биология, химия, экология ызланы практика жаны бла бегирек ачыкълауду. Ала кеслери кёзлери бла кёрюп, ол затха сейирлери бютюн ачылырча этиудю. Хар бёлюмден да устазларыбыз жетишедиле, хар бардырылгъан конкурслагъа да къатышханлай турабыз. Бери жюрюп, сагъынылгъан ызладан билимлерин ёсдюрюрге сюйгенлеге эшиклерибиз ачыкъдыла. Не жаны бла да юйретир онгларыбыз бардыла.

- Жашауда ишигизден сора жаратхан затыгъыз а неди?

- Миллетибизни адет-намысын, даражасын кётюрген жумушла. «Нарт оюнла» фестиваль андан ары бардырылгъанлай турса сюерик эдим.

Сёз ючюн, Къалмукъда «Не сломленные» деген ат бла кёчгюнчюлюкге жораланнган мероприятияларын жаратама. Озгъан ишлени эсге тюшюрген, жаш тёлюге тарыхны дерслерин эсде тутарча этген бизге да керекди. Сора жаш адамла спорт бла кюреширге сюйселе, ол да хычыуунду жюрекге. Хар ким да уллу спортчу болуп къалмагъанлыкъгъа, ёз саулугъуну къайгъысын этсе уа тюздю.

Ишсиз тургъанны да жаратмайма. «Ишлегенни кёлю жарыкъ» - деп, бошдан айтмагъанды Кязим хажи. Юйде атабыз да бизни алай юйретгенди.

 

Суратда: Гузиланы Хусейн (сол жанындан экинчи) олимпиадагъа хазырлагъанлары бла.

Ушакъны Трамланы Зухура бардыргъанды.

 

Поделиться:

ЧИТАТЬ ТАКЖЕ:

28.03.2024 - 10:01

НИЕТ ХАЗНАБЫЗНЫ АЙНЫТХАНЛА

Халкъыбызны ниет жетишимин кёргюзтген Къулийланы Къайсын атлы Малкъар театрны къуралыуу озгъан ёмюрню 1930-чу жылларында башланнганды. 1935 жылда А.

28.03.2024 - 09:03

ГИТЧЕ ЭМДА ОРТА БИЗНЕСНИ МАГЪАНАСЫ УЛЛУДУ

Къайсы къыралда неда аны ичинде субъектде экономиканы айнытыугъа уллу къошумчулукъ этгенле гитче эмда орта бизнес бла кюрешгенледиле эмда энчи предпринимательледиле.

28.03.2024 - 09:03

ИНВЕСТИЦИЯЛАГЪА – ЭНЧИ ЭС

Жангы предприятияла къурарча, производствону кенгертирча, инвестицияла этмей, башхача айтханда ишге ахча салмай боллукъ тюйюлдю.

27.03.2024 - 14:04

КЪАБАРТЫ-МАЛКЪАР РЕСПУБЛИКАНЫ БАШЧЫСЫ К.В.КОКОВНУ РОССЕЙ ФЕДЕРАЦИЯНЫ МИЛЛЕТ ГВАРДИЯСЫНЫ АСКЕРЛЕРИНИ КЮНЮ БЛА АЛГЪЫШЛАУУ

Росгвардияны Къабарты-Малкъар Республикада Управлениясыны хурметли аскерчилери, ишчилери эмда ветеранлары! Сизни Россей Федерацияны Миллет гвардиясыны аскерлерини кюню бла алгъышлайма!

27.03.2024 - 09:07

САКЪАТ САБИЙЛЕ ОКЪУУСУЗ КЪАЛМАЗЧА

Къабарты-Малкъарны Жамауат палатасында республиканы билим бериу учреждениялада сакъат эм къыйын ауругъан сабийлени окъутуу не халда болгъаны тинтилгенди.