Бэрбэч ХьэтIутIэ и цIэр зезыхьэ Къэбэрдей-Балъкъэр къэрал университетым щIэтIысхьэу IэщIагъэрэ щIэныгъэрэ щызэзыгъэгъуэтыну ­хуей, зи узыншагъэкIэ сэкъат зэмы- л­Iэу­жьыгъуэхэр зиIэ ныбжьыщIэхэм я бжыгъэр цIыхуи 160-м щхьэдэхащ. Узыншагъэм теухуауэ зи лъэкIыныгъэр нэхъ мащIэ щIалэгъуалэм еджэ­ныгъэр тынш ящыщIыным, зыхуей-зы­хуэ­ныкъуэхэмкIэ къызэгъэпэ­щы­ным куэд лъандэрэ иужь итщ ­КъБКъУ-р, а гупыжыр абы къызэрехъулIэми шэч хэлъкъым.

Апхуэдэ ныбжьыщIэхэм я тхылъхэр КъБКъУ-м ЩIэтIысхьэным епха Iуэху­гъуэхэр къызэгъэпэщынымкIэ и комиссэм къакIуэуи щIалъхьэфынущ, ­интернетым и Iэмалхэр къагъэсэбэпу пэ­Iудзауи иратыфынущ. ЩIэныгъэ ­нэхъыщхьэ зэзыгъэгъуэтыну хуей щIа­­лэгъуа­лэм я тхылъхэр унэтIыныгъэ зэ­мы­лIэужьыгъуэхэм иратыну Iэмал яIэщ. Мы гъэм куэрыт еджапIэр къэзыухахэм я нэхъыбэм къыхах медицинэм епха ­къудамэхэр, тхыдэр, юриспруденциер, IT-унэтIыныгъэхэр. Зи узыншагъэкIэ сэкъат зэмылIэужьыгъуэхэр зиIэ ныбжьы­щIэхэм зэрыщIэтIысхьэ гъэунэхуныгъэхэр университет кIуэцIым къыщы­хузэрагъэпэщ 2021 гъэм къыщегъэ­жьауэ. Зи гугъу тщIы абитуриент гупым къыхаха IэщIагъэмкIэ нэхъыщхьэу щыт дерсхэм епха гъэунэхуныгъэхэр йокIуэкI мы махуэхэм. Абыхэм папщIэ пэш щхьэхуэхэр къызэрагъэпэщащ, электрон жыпхъэм илъ экзамен программэхэр зэхагъэуващ.
КъБКъУ-м ЩIэныгъэ технологиещIэ­хэмкIэ и центрым 2018 гъэ лъандэрэ зи узыншагъэм сэкъат иIэ ныбжьыщIэхэм ядэлэжьэнымкIэ къудамэ къыщызэIуахауэ мэлажьэ. Абы и IэщIагъэлIхэм я ­къалэным хохьэ еджэным зыхуэзыгъэ­хьэзыр щIалэгъуалэр абы хущIемы­гъуэжын щхьэкIэ дэзыхьэх психологие программэхэр ядегъэкIуэкIыныр, тхылъ­­хэр щIэлъхьэным къыщегъэжьауэ студент хъуа нэужь еджэныгъэм нэхъыбэу зыщыхуэныкъуэнухэм ехьэлIа упщIэхэм щыщIэкIыжу. ЩIэтIысхьа нэужь, дэтхэнэ зыми щхьэхуэу, щхьэж и узыншагъэрэ и зэхэщIыкIрэ теухуауэ ­зэхалъхьа программэхэм тету Центрым и IэщIагъэлIхэр ядолажьэ.
КъБКъУ-м щIэтIысхьэну хуей апхуэдэ ныбжьыщIэм къыхиха IэщIагъэм пэ­лъэщын-пэмылъэщыныр къэзыгъэлъагъуэ психолого-медицинэ тхылъымпIэ иIэн хуейщ. ТхылъымпIэм итынущ абитуриентым и зэфIэкIыр здынэсыр, узыншагъэ и IуэхукIэ егъэджакIуэм нэхъы-бэу гу зылъитапхъэхэр, зэреджэну прог­раммэр щигъэзащIэкIэ зыхуеину-зы­хуэ­ныкъуэнухэр.
КъБКъУ-м щIэтIысхьэну хуейхэм ят къэрал гъэунэхуныгъэхэр щхьэж и ­узыншагъэ теухуауэ къызэрагъэпэщ. Зи нэм щIагъуэу имылъагъухэм е зымы-лъа­гъуххэхэм папщIэ экзаменым тхылъ­хэр псори Брайль и шрифтым тету ягъэ­хьэзыр е дэтхэнэ зыми дэIэпыкъуэгъу ират, ар къеджэурэ лэжьыгъэм итым абитуриентыр щигъэгъуазэу бгъэдагъэтIысхьэ. ФIыуэ зэхэзымыххэм е зы-ри зэхэзымыхыххэхэм сурдозэдзэ­кIа­кIуэхэр ират, макъыр зыгъэлъэщ Iэмэп­сымэхэмкIэ къызэрагъэпэщ.
КъБКъУ-м ЩIэныгъэ технологиещIэхэмкIэ и центрым и унафэщI Нэхущ Заремэ зэрыжиIэмкIэ, сабий мыу­зыншэхэм я адэ-анэхэм Iэмалыншэу зыщагъэгъуэзэн хуейщ УФ-м Узыншагъэр хъумэнымкIэ и министерствэм узы­фэ зэмылIэужьыгъуэхэр зыбгъэ­дэлъ сабийхэр еджэ хъунуми, IэщIагъэ ебгъэгъуэт хъунуми зэпкърызых и ­уна­фэм. КъулыкъущIапIэм 2011 гъэм къищ­тауэ щыта а унафэм нэхъ тегъэ­чы­ны­хьауэ зэпкърех дохутыр е егъэджакIуэ IэщIагъэр къыхэзыхыну хуей ныбжьыщIэр а IэнатIэхэм хуэгъэпса гъэу­нэхуныгъэм хыхьэ хъунуми, абы нэбгъэс мыхъунуми. Мы Iуэхум щы­мыгъуа­зэу къахуэкIуэ адэ-анэхэм щхьэ­хуэу ядэ­­л­эжьэн хуей мэхъу, иужькIэ ­мы­а­рэзыныгъэ къыхэмыкIыжын пап­щIэ.
«Зи узыншагъэкIэ сэкъат зэмы­лIэу­жьыгъуэхэр зиIэ сабийхэр еджапIэм къыщыщIэтIысхьэкIэ къэралым ­мылъку хухихыу КъБКъУ-м къыщы­зэ­рагъэ­пэщ квотэ щхьэхуэхэмкIэ еджэну Iэмал яIэщ. КъыщIэтIысхьа нэужь, ап­хуэдэ ныбжьыщIэхэм занщIэу дэ зы­къытхуа­гъэзэн хуейщ, гъэунэхуныгъэхэм зэ­рып­хыкIам, программэ щхьэ­хуэхэмкIэ зэ­реджэнум и хъыбар къыдагъащIэу. Ди центрым къакIуэу учёт къэува ныбжьыщIэр зэреджэну прог­рам­мэр тхьэмахуэм и кIуэцIкIэ зэрагъэуIури, гъэ еджэгъуэщIэм ирихьэлIэу, адрей студентхэм яхуэдэу, абыи еджэныгъэр ирегъажьэ», - жиIащ Нэхущ Заремэ.
КъБКъУ-м иджыпсту зи узыншагъэм сэкъат иIэ ныбжьыщIэ 282-рэ що­джэ. Абыхэм яхэтщ махуэрыеджэу Iэ­щIагъэрэ щIэныгъэрэ зэзыгъэгъуэтхэри, яхэтщ пэIудзауэ, программэ щхьэ­хуэхэм тету, еджэхэри. КъБКъУ-м иужь­рей илъэсхэм хузэфIэкIащ узыфэ зэмылIэужьыгъуэхэр зыбгъэдэлъ ныбжьыщIэхэм я еджэныгъэр зыхуей ­хуэзэу къайхъулIэн папщIэ техникэрэ нэры­лъагъу Iэмэпсымэхэмрэ зэригъэ­пэщын. Абы къыдэкIуэу къыхэгъэщын хуейщ еджапIэ нэхъыщхьэр апхуэдэ ныбжьыщIэхэр гугъуехь къыхэмыкIыу щызекIуэным тегъэпсыхьауэ зэры­щы­тыр. ЕджапIэ щIыхьэпIэ псоми пандус­хэр яIэщ, еджапIэм и пщIантIэ кIуэцIым узыгъэгъуазэ дамыгъэхэр фIэлъщ. КъБКъУ-м щылажьэ егъэджакIуэхэм папщIэ щIэх-щIэхыурэ зи узыншагъэм сэкъат иIэ ныбжьыщIэхэм зэрадэлажьэ методикэ курсхэр къызэрагъэпэщ, Iэ­щIагъэ зэрырат программэхэм хэлъ­хьапхъэ зэхъуэкIыныгъэхэм щагъэгъуа­зэ.
Абы къищынэмыщIауэ, еджэныгъэмкIэ щыIэ къэрал есэныгъэхэр зи гугъу тщIы ныбжьыщIэхэм зыIэрагъэхьэ- ным и мызакъуэу, щэнхабзэ икIи нэгузыужь Iуэхугъуэхэми хэтыну Iэмал яIэщ. Щхьэхуэу къыхэгъэщыпхъэщ «Аби­лимпикс», «Ворлдскиллс», «Си IэщIагъэм и пщэдейрей дуней» зи фIэ­щыгъэ урысейпсо зэхьэзэхуэхэм хыхьэ зэрыхъунури.
Зи узыншагъэкIэ сэкъат зиIэ щIалэ­гъуалэм шыIэныгъэрэ гулъытэрэ хэлъу яхущытыным ехьэлIа зэIущIэхэр мы­мащIэу университетым щокIуэкI. Ап­хуэдэу 2019 гъэм КъБКъУ-м ЩIэныгъэ технологиещIэхэмкIэ и центрым и ­жэрдэмкIэ къызэрагъэпэщащ «Зэгу­рыIуэныгъэм и щIыналъэ» зыфIаща интерактив утыкур. Ар IыхьиплIу зэхэтщ: «Iэуэлъауэ зыри здэщымыIэ щIыпIэ щэху», «Псалъэмакъыншэ щIыпIэ щым», «КIуапIи жапIи зимыIэ щIыпIэ Iэ­зэв­лъэзэв», «Нэхугъэ зыпхымыкI щIы­пIэ кIыфI» фIэщыгъэхэр зиIэ утыкухэр. НыбжьыщIэ мыузыншэхэр зыIут Iэна-тIэ гугъур я щхьэкIэ ягъэунэхуну псоми Iэмал яIэщ - хэти зыхищIэнущ зэхыу­мы­хыныр, уи макъ  умыгъэIуныр, умылъагъуныр, уи Iэпкълъэпкъыр къыб­дэ­мыб­зыныр зэрыхьэлъэ дыдэр.
КъБКъУ-м и мурадщ инклюзив щIэныгъэм ехьэлIауэ дуней псом щызекIуэ мардэхэм зригъэубгъуну, узыншагъэкIэ зи Iуэхур хуэмыщIа ныбжьыщIэхэм щIэныгъэрэ IэщIагъэрэ еты­ным теухуауэ егъэджэныгъэм Iэмалу къитыр зыри къэмынэу игъэзэщIэну, зыщеджэ пэшхэр апхуэдэ сабийхэр зыхуэныкъуэну техникэ зэмылIэужьыгъуэхэмкIэ къызэригъэпэщыну.