КъМР-ни Башчысы Казбек Коков «Билим» россейли обществону жарыкъландырыу проектине къатышханды. Анга кёре Аскер махтаулукъну шахары Нальчикге «Большая перемена» битеуроссей конкурсну ахыр кесегине чыкъгъанла, битеуроссей олимпиадалада алчы жерлени алгъанла – Россейни тюрлю-тюрлю регионларындан эмда Донецк бла Луганск Халкъ Республикаладан 25 школчу келгенди.
Казбек Коков къонакълагъа Къабарты-Малкъарны ара шахарыны табийгъат эмда башха эсгертмелерини, республиканы айныу атламларыны, мында жаш тёлюге къаллай онгла къуралгъанларыны юслеринден хапарлагъанды.
Школчула бек алгъа Нальчикни Къабарты-Малкъарда бек уллугъа саналгъан 33-чю номерли орта школунда болгъандыла. Эсигизге салайыкъ, бу мектеп 2019 жылда «Билим бериу» миллет проектни «Шёндюгю заманны школу» деген федерал проектине кёре ишленнгенди. Анда 35 кружок, ол санда сурат ишлеу, музыка эмда спорт жаны бла секцияла, бардыла. Бу мектеп эки бассейни, цифралы билим бериуню «IТ-куб» арасы да болгъан республикада биринчи окъуу учрежденияды. Анда окъуучулагъа программирование дерсле бередиле, мобиль устройстволагъа приложенияла жазаргъа эмда башха амаллагъа да юйретедиле.
Цифралы билим бериуню арасына жюрюгенле, тюрлю-тюрлю регион эмда битеуроссей олимпиадалагъа къатышып, алчы жерлеге да чыгъадыла. 2020 жылда школда «Билим бериу» миллет проектни «Хар сабийни жетишими» федерал проектини себеплиги бла «Кванториум» сабий технопарк къуралгъанды. Аллай бири да былтыр Нальчикни 4-чю номерли гимназиясында ачылгъанды. 2021 жылны 1 сентябринде уа 33-чю номерли школда Математикадан билим бериуню игилендириуню «Муратла этебиз. Окъуйбуз. Жангычылыкъла табабыз» деген ресурс арасы ишлеп башлагъанды. Былтыр декабрьде уа «Эрмитаж-класс» клуб ачылгъанды, анга жюрюгенле ишлеген суратладан къуралгъан кёрмючню республиканы оноучусу къонакъла бла бирге жокълагъанды.
Ызы бла ала Къабарты-Малкъарда фахмулу сабийлени ачыкълау эмда алагъа себеплик этиу жаны бла «Антарес» регион араны кёре баргъандыла. Белгилисича, ол сабий чыгъармачылыкъны «Кюн шахар» академиясыны бир кесегиди. Къонакъла аны окъуу мекямларында болгъандыла, бийик технологиялы оборудование бла жалчытылыннган лабораторияларын, робототехника кабинетин, спорт майданын, музыка, суратлау, литература, шахмат отоуларын да кёргендиле. «Антаресни» сохталары, аланы араларында уа битеуроссей проектлени бла олимпиадаланы алчылары эмда алчы жерлени иелери да аз тюйюлдюле, къонакълагъа ара къалай ишлегенини юсюнден хапарлагъандыла. Бу кюнледе уа анда шахматладан КъМР-ни биринчилиги ётгенин да белгилерчады.
Казбек Коков школчулагъа Олимпиадалы махтаулукъну аллеясын да кёргюзтгенди. Анда тюрлю-тюрлю жыллада бардырылгъан Олимпиада оюнланы чемпионларыны эмда призёрларыны атлары бла эсгертме къангачыкъла салыныпдыла. Аланы бир къауумлары уа КъМР-ни жыйымдыкъ командаларын хазырлагъан арагъа жюрюгенледиле. Бюгюнлюкде ол арада спортну 24 тюрлюсюнден 2700 чакълы бир спортчу жараула этедиле. Ара къуралгъанлы анда Россейни спортуну 13 устасы, Олимпиада оюнлагъа къатышхан 10 адам хазырланнганды. 80-ден аслам спортчу дунияны эмда Европаны чемпионлары бла призёрлары болгъандыла. 200-ден аслам адам Россейни чемпионатларында бла биринчиликлеринде хорлагъандыла эмда алчы жерлеге тийишли болгъандыла.
Жаяу экскурсияны кезиуюнде Казбек Коков Жаш тёлюню чыгъармачылыгъыны къаласыны къурулушуну юсюнден да хапарлагъанды. Аны 2024 жылда хайырланыргъа берирге белгиленеди. 20 минг квадрат метрде суратлау мастерскойла, кино- эмда архитектура студияла, коворкинг-зонала, шёндюгю искусствону музейи, интерактив тарых-патриот музей, Б.Х. Темирканов атлы Къабарты-Малкъар къырал филармония орнатыллыкъдыла.
«Жаш тёлю чыгъармачы коллективле айныр эмда Къабарты-Малкъарны атын айтдырыр ючюн тийишли онгла къураргъа кюреширикбиз», – деп чертгенди республиканы оноучусу.
Казбек Коков Атажукъ улуну терек бахчасыны юсюнден да хапарлагъанды. Парк 200 гектарны тутады, аны тереклерини бла юлкюлерини араларында уа башха жерледе тюбемегенле да бардыла.
Артдаракъда уа Къабарты-Малкъарны Башчысы школчула бла бирге «Махтаулукъну ёмюрлюк оту» мемориалгъа гюлле салгъанды, эсгертме къалай къуралгъаныны, республиканы халкъы Уллу Ата журт урушда Хорламгъа не юлюш къошханыны юсюнден да хапарлагъанды. Сабийле эсгертмени тюбюнде къарындаш къабыр болгъанын, анда Уллу Ата журт урушда жигитча сермешип ёлген совет аскерчиле асыралгъанларын, Къабарты-Малкъарны ууучлау аны тюрлю-тюрлю районларында эки айдан алты айгъа дери созулгъанын билгендиле. 1943 жылны 11 январында уа Къызыл Аскер Къабарты-Малкъарны битеу жерин душмандан толусунлай азатлагъанды.
Уруш жыллада бизни республикадан 100-ден аслам адам Брест къалада душманнга биринчи болуп тюбегенлени санында болгъанды, 40 мингден аслам адамыбыз урушдан къайтмай къалгъанды. Республикада жашагъанладан 175-чи эмда 337-чи мараучу дивизияла эмда 115-чи атлы дивизия къуралгъандыла. Республиканы жеринде 14 эвакогоспиталь ачылгъанды. 12 мингден аслам адамыбыз Уллу Ата журт урушну кезиуюнде жигитлик этгенлери ючюн къырал саугъала бла белгиленнгендиле, 9-су Махтаулукъну орденини кавалерлери болгъандыла, 33-сюне Совет Союзну Жигити деген ат аталгъанды.
Ара шахарыбызда жашагъанла Уллу Ата журт урушну кезиуюнде кёргюзтген батырлыкълары эмда чыдамлыкълары ючюн, мюлк эмда культура къурулушда болдургъан жетишимлери ючюн да Нальчик Ата журт урушну биринчи даражалы ордени бла саугъаланнганды, 2010 жылда уа Россейни Президентини Указы бла анга «Аскер махтаулукъну шахары» деген сыйлы ат аталгъанды.
Ахырында КъМР-ни Башчысы школчулагъа бла экскурсияны къурагъанлагъа ол сейирлик эмда эрикмезча болгъаны ючюн жюрек ыразылыгъын билдиргенди, шахарчылагъа бла аны къонакъларына да жарыкъ тюбегенлери эмда жылы сёзлери ючюн ыспас этгенди.
«Билим» россейли обществоча уллу жарыкъландырыу организацияны мени экскурсияны бардырыргъа чакъыргъаны манга бек хычыуун кёрюннгенди. Бу биригиуню ишин къайтарыуну Президентибиз Владимир Путин дурус кёргенди. Бу проект ушакъ халда, бир бири бла сёлешиу амал бла билим бериуню аламат майданы болгъанына ийнанама. Жашчыкъла эмда къызчыкъла бла энтта да тюбеширге келишгенбиз»,- деп жазгъанды Казбек Коков кесини Телеграм-каналында жолоучулукъдан сора деп билдиргендиле КъМР-ни Башчысыны бла Правительствосуну пресс-службасындан.
