Билим бериуню къыйматын кётюрюуню амалларын сюзгендиле

Бу кюнледе Къабарты-Малкъар къырал университетде окъуу юйню ректоруну къуллугъун толтургъан  Юрий Альтудовну башчылыгъында вузну алим советини жыйылыуу озгъанды. Къырал Думада 27 июньда Россей Федерацияда бийик билим бериу системаны айнытыуну юсюнден бардырылгъан парламент тынгылаула бла байламлы КъМКъУ-ну стратегиялы программасыны таматасы Рамазан Лигидовну билдириую коллегаларыны сейирлерин къозгъагъанды.

-Вузланы ректорлары,   профессор эмда эксперт  сообществоларыны, студент корпорацияларыны, индустриялы партнёрларыны, къырал власть органланы келечилери къатышып, Болон модельни унамау бла байламлы билим бериуню Миллет системасыны тюрлениую (ёсюую) кенгешни стратегиялы темасы болгъанды, дегенди Рамазан  Лигидов эмда РФ-ни илму эмда бийик  билим бериу министри Валерий Фальковну сёзлерин келтиргенди: «Россей Болон системадан чыкъгъаны бла студентлеге  дипломла къабыл  кёрюллюк  (даражалары чыкъмазлыкъ) тюйюлдюле деп къоркъургъа керек тюйюлдю».
Ызы бла ол Россейни Илму эмда бийик билим бериу министерствосу  бийик билим бериуню миллет системасын къаллай жорукълагъа кёре къураргъа дегенин билдирип, аланы санагъанды. Ала - миллет муратлагъа жетиу, ачыкълыкъ, тутхучлулукъ, усталыкъ эмда сынамлылыкъдыла. Сёлешгенлени асламысы уа студент жаш тёлюню юйретиу жанына уллу эс бурургъа кереклисин чертгендиле.
Рамазан Лигидов дагъыда Россейни ректорларыны союзуну президенти,  МГУ-ну ректору Виктор Садовничийни къыралда бийик билим бериуню айныууну бир ненча жолун белгилегенини юсюнден хапарлагъанды. Биринчиси - ол бир неда эки  усталыкъны алыргъа боллукъ беш-алты жылны ичинде специалитетди. Бу тюрлю жолну  Россейни эм уллу вузуну башчысы къыйматлыгъа санайды: алай бийик технологиялы эмда къырал магъаналары болгъан бёлюмлеге специалистлени хазырларгъа керекди.
Экинчиси - ол бирге ушашлы усталыкъла жаны бла бакалавр-магистр жолду. Ол, андан сора да, хазырлауну уллу илму, бийик технологиялы ызларына да келиширикди. Бу жол бакалаврны дипломун алгъандан сора ол ыздан кетерге жарарыкъды деген акъылны (муратны) эсге салады, болсада МГУ-ну статистикасы выпускниклени 90 проценти бакалавр-магистр модельни сайлагъанларын ачыкълайды. Андан сора да, бу жол энди заман бла сынаудан ётгенди.
Ючюнчюсю - бакалавриатны шёндю бийикликде тургъан тёртжыллыкъ моделин алайлай къояргъа, ары алыуну жорукъларыны бир кесек энчиликлери  бла: ол асламысында тыш къыраллы инсанлагъа керекди.
Ата журтлу бийик школну айныууну жолун сайлауда окъутуу процессни тутхучлулугъун  сакъларгъа,  биринден башхасына къоранчсыз кёче барыуну эсге алыргъа тийишлиди. Бюгюнлюкде  ишлеп тургъан (болгъан) системаны ахырысы бла ууатыргъа керекмейди. Специалитетге  бла интеграциялы магистратурагъа кёплюк онгну берирге, бакалавриатха бла магистратураны бир-бир программаларына белгиленнген процентни тохташдырыргъа тийишлиди. Баям, хазырлауну хар тюрлюсюн да сакълау оюмлу эмда тюз боллукъду.
В.Садовничийни айтханын эшитдирип, Р.Лигидов парламент тынгылаулада россейли парламентни гитче палатасыны Илму эмда бийик билим бериу жаны бла комитетини председатели Сергей Кабышев окъутуу системада магъаналыгъа преподавательни ишин  санагъанын чертгенди. Ол  айтханнга кёре,  педагоглагъа айлыкъны тийишлисича  тёлеуню жалчытыргъа керекди.
Рамазан Лигидов сёлешгенден сора Юрий Альтудов коллегаларына ангылатханды: «Биреулен да ашыгъыргъа къысмайды, эндиге дери болгъан системаны оюгъуз демейди.  Кёчюу  аз-аздан бардырыллыкъды. Сёзге, 2022 жылда биз эски нормативлеге тийишлиликде ишлейбиз».
Алим советни келечилери вузгъа алыуну эмда вузгъа дери ишни къурау жаны  бла проректор Арсен Хараевни  башламчылыгъы бла КъМКъУ-гъа хунерли жаш тёлю келирча этиу  бла  байламлы тёлеулени ёлчеми да тохташдырылгъанды. Андан сора да, ырысхы болушлукъ керекли эмда аталгъан (жораланнган) стипендияла берилирге кёргюзтюлген студентлени тизмелери да белгиленнгендиле.

Мокъаланы Зухура хазырлагъанды.

Поделиться:

ЧИТАТЬ ТАКЖЕ:

28.03.2024 - 10:01

НИЕТ ХАЗНАБЫЗНЫ АЙНЫТХАНЛА

Халкъыбызны ниет жетишимин кёргюзтген Къулийланы Къайсын атлы Малкъар театрны къуралыуу озгъан ёмюрню 1930-чу жылларында башланнганды. 1935 жылда А.

28.03.2024 - 09:03

ГИТЧЕ ЭМДА ОРТА БИЗНЕСНИ МАГЪАНАСЫ УЛЛУДУ

Къайсы къыралда неда аны ичинде субъектде экономиканы айнытыугъа уллу къошумчулукъ этгенле гитче эмда орта бизнес бла кюрешгенледиле эмда энчи предпринимательледиле.

28.03.2024 - 09:03

ИНВЕСТИЦИЯЛАГЪА – ЭНЧИ ЭС

Жангы предприятияла къурарча, производствону кенгертирча, инвестицияла этмей, башхача айтханда ишге ахча салмай боллукъ тюйюлдю.

27.03.2024 - 14:04

КЪАБАРТЫ-МАЛКЪАР РЕСПУБЛИКАНЫ БАШЧЫСЫ К.В.КОКОВНУ РОССЕЙ ФЕДЕРАЦИЯНЫ МИЛЛЕТ ГВАРДИЯСЫНЫ АСКЕРЛЕРИНИ КЮНЮ БЛА АЛГЪЫШЛАУУ

Росгвардияны Къабарты-Малкъар Республикада Управлениясыны хурметли аскерчилери, ишчилери эмда ветеранлары! Сизни Россей Федерацияны Миллет гвардиясыны аскерлерини кюню бла алгъышлайма!

27.03.2024 - 09:07

САКЪАТ САБИЙЛЕ ОКЪУУСУЗ КЪАЛМАЗЧА

Къабарты-Малкъарны Жамауат палатасында республиканы билим бериу учреждениялада сакъат эм къыйын ауругъан сабийлени окъутуу не халда болгъаны тинтилгенди.