АНЭШХУЭМ И ПСАЛЪЭ

Iуэтэж

Пшэ-данэпс бзыхьэхуэхэр уафэ къащхъуэ джабэм хуэм дыдэу щесырт. Дыгъэм и дыщэ Iуданэ минхэр къишэщIащи, щхъуантIагъэм щIигъэна щIылъэм къодэхащIэ. Пщэдджыжьыпэ дахэщ. Хьэуар фоупсу къыпIуроIэфIэ. Къуалэбзум я пшыналъэр макъамэ гуакIуэу гумрэ псэмрэ йобзэрабзэри укъызэщIеIэтэ, къабзагъэм, дахагъэм, фIым укъыхуигъэушу.

Спэмыжыжьэу щыт псей жыгышхуэм и къудамэ къелъэхъшэхам кIэрыщIа бзу шхынылъэм бзылъхугъэ гуэрхэм хэт щIакхъуэ щыкъуей трелъхьэ, хэти хугу тIэкIу трегъэщащэ. Ахэр зэрыIукIуэту бзу цIыкIухэр зэрызехьэу уэру къолъэтылIэ. КъелъэтылIэ щхьэкIэ, жэнэт бзу цIыкIухэми дыщэ бзу цIыкIухэми зыри къалъысыркъым. Абыхэм япэ къища бзуухъу гъуабжэжь гуэрым зыкъегъэцыджри, мохэр къыIуегъэщт. Езыр ерыскъым лъакъуащхьэкIэ хэуващи, мэуIуэ. Бзу анэра хъунт, къыбгъэдэсщ нэгъуэщI зыи, абы и гугъу ищIыркъым, хуиту ар егъашхэ, зэзэмызи доджэгу. Апхуэдэхэм деж Iусылъэр мащIэу щIохъаери, шхыныгъуэм щыщ гуэрхэр щIым къытощащэ. Дыщэ бзу цIыкIухэм зыкърадзыхри, кIэрыщэщахэр нэпсейуэ зэщIащыпэ.

Иужьым абыхэм ящыщ зым зеIэт: жыгыщхьэм тес и шырым къилъэтыхьыфырт, ауэ и дамэ цIыкIухэр иджыри жэпхъыпатэкъыми, пкIатэлъатэу и Iыхьэ къыхиудыфу къыщIэкIынутэкъым, йолъэтIылIэри хуихьар и жьэм жьэделъхьэ, модрейм ирегъэнэх, аргуэру къыхуехь - ирегъэлъэтэх, итIанэ зеутхыпщI, гуфIэжу щIофиихьыжри, и анэм пэплъэу мэтIысыж.

Бзуухъужьым игу техуагъэнтэкъым мо цIыкIухэм кIэрыщэщахэр зэращыпри, бзу шыр цIыкIум абы щыщ зэрыIухуэри. Ар зытIэкIурэ кIакIэщ, и цыр къигъэтэджри, къудамэхэр тIэу-щэ къызэхипкIыхьащ, итIанэ и щхьэр Iушэ ищIурэ жыгыщхьэм дэплъеящ. Иужьым зиIэтри, мо цIыкIум зытридзащ. Бзу шырым бийр уащхъуэдэмыщхъуэу теуати, и дамэ цIыкIуитIыр къызэрыхуэгъэIурыщIэж  щIагъуэ щымыIэу, хущIихулэкI щIыкIэу удзыпцIэм къыхэхуащ.

Бзуухъужьым ар ифыщIыну иужь ихьат, арщхьэкIэ дэнэт. Жэнэт бзухэри дыщэ бзухэри зэхыхьэу а Iеижьыр Iуамыгъэщтамэ, тхьэмыщкIэр и гъащIэм пыкIат. Ар щыст иджы и дамэ цIыкIуит1ыр Iэпыхуарэ елэлэхыу, и жьэ цIыкIур ущIарэ ерагъмыгъуейуэ бауэу. И анэр мэгуIэ, гузэвэгъуэр телъщи, и шырым ихъуреягъыр зэм къепкIыхь, зэми къелъэтыхь.

Сэри согузавэ, тхьэмыщкIэр сфIэгуэныхьщ. Бзу шырым цIыхуIэ еIэбмэ, и анэм ищтэжыркъым, жаIэу зэхэсхати, зыкIи сыдэIэпыкъуфыркъым. И къару езыр-езыру къызэрыгъуэтыжынкIэ согугъэ. Апхуэдэуи хъуащ. ТIэкIу дэкIри, мо цIыкIум и дамитIыр зыгуилъхьэжащ. Арати, къуалэбзум я пшыналъэр къызэфIащIэжащ. СогуфIэ сэри. Псори тэмэм хъужа хуэдэщ.

Ауэ тэлай хуэдэ докIри, а пшыналъэ дахащэм зехъуэж гузэвэгъуэ-щтэгъуэ макъкIэ: шынагъуэшхуэ гуэр гъунэгъубзэ къазэрыхуэхъуар гурыIуэгъуэщ. Псори зэрызохьэ, зэрогъэкIий, хэти мэкIакIэ, хэти кIаукIаущ. Абы хэту джэдгыныфэрэ щхьэтоп хъужауэ зы бзу пIащэшхуэ гуэрым мывэм хуэдэу зыкъредзых. Зыкъредзыхри, ерыскъым лъакъуащхьэкIэ хэту уIуа бзуухъужьым, иджы зызэхуишэпауэ щысым, зытредзэ. Бзу щхьэтопым ар и лъабжьанэхэмкIэ зэуэзэпсэу епхъуатэ, цыр къыкIэрылъэлъу еIэтри Iуех. «ЦIий-цIий-цIий», - мэгуIэ бзуухъужьыр, и макъым къыхощ и гъащIэм зэрыпыкIар. Зыпэмылъэщ лъабжьанэхэм ар зэкIуэцIапIытIэ…

«ИджыпстукIэ схулъокI. Сызыхэтым сатокIуэ, софIэкI жыхуэпIэракъым Iуэхур. АтIэ, а уэ зэгуэр зепхьа лейр нэгъуэщIым къущищIэжращ. Къарууншэр, зыхузэфIэмыкIIар зэи теIэпхъэ умыщI, си сабий. Ар зыхуэгъуа щыIэкъым…»

Сыщыст, бзы цIыкIухэм иджы къапэрымыуэIауэ хуиту Iусыр зэрашхым сыздыкIэлъыплъым, сыщысабий лъандэрэ си анэшхуэм къызжиIэ а псалъэ Iущхэр аргуэру сигу къэкIыжауэ.

Гъэунэ Борис.

Поделиться:

ЧИТАТЬ ТАКЖЕ:

28.03.2024 - 09:03

АДЫГЭХЭМ Я КЪЕЖЬАПIЭР

   ЩIыгум и ныбжьым ебгъапщэмэ, псэ зыIут дунейм еплъытмэ, цIыхум къикIуа гъуэгуанэр кIэщI дыдэщ, тхыдэм и щапхъэхэмкIэ ар мащIэщ.

28.03.2024 - 09:03

КАСПИЙСК ЩЫЗОХЬЭЗОХУЭ

Кавказ Ищхъэрэм и щIыналъэхэм алыдж-урым бэнэкIэмкIэ я спортсмен нэхъ лъэщхэр, илъэс 24-рэ зи ныбжьхэр, иджыблагъэ щызэхуэсащ Дагъыстэным и Каспийск къалэм.

27.03.2024 - 13:58

БИЙМ ЗЫ ГУПУ ПЭЩIИГЪЭУВАТ

Тхыдэдж-щIэныгъэлI Сокъур Валерэ «Кърым зауэр къэзыхьа ХьэтIохъущокъуэ и къуэ Кургъуокъуэ - пщыхэм я Iумахуэт» зыфIища и тхыгъэм къызэрыхэщу, зи ныбжьыр илъэс 27-рэ фIэкIа мыхъуа Къаплъэн-Джэрий, I

27.03.2024 - 12:25

ДУНЕЙПСО ЗЭХЬЭЗЭХУЭР Я ПЛЪАПIЭУ

Мэзкуу областым и Рузэ къалэм иджыблагъэ щекIуэкIащ Олимп джэгухэм хыхьэ тхэквондо лIэужьыгъуэмкIэ (ВТФ) Урысейм пашэныгъэр къыщыхьыным хуэунэтIауэ ныбжьыщIэхэм, хъыджэбзхэмрэ щIалэхэмрэ я зэхьэзэх

27.03.2024 - 09:03

СИ ЖЭНЭТ

(ГъащIэ теплъэгъуэ)