ТекIуэныгъэм и махуэшхуэ къэблагъэм ди щIыналъэм ехьэжьауэ зэрызыхуигъэ­хьэ­зырым и нэщэнэщ къуажэхэми къалэхэми абы зыдащIу, нэхъыжьхэм зэрахьа лIыгъэм и теплъэгъуэкIэ уэрамхэри, IуэхущIапIэхэри, еджапIэхэри зэрагъэщIэращIэр. ЗэIущIэ­хэр къызэрагъэпэщ, гъэлъэгъуэныгъэхэр ящI, зекIуэхэр зэхашэ.

«Псалъэм псэ хэплъхьэмэ, лъэр улъэщIэ­мы­хьэу щIокI», - жаIэ. Ди япэ итахэр зыщIэзэуа мамырыгъэм нобэ хэпсэукI щIалэгъуалэр тхыдэм хуегъэп­лъэкIыныр, абы и дерсхэр гъащIэ гъуэмылэу яIэ­щIэлъхьэныр, цIыхуцIэ зиIэр зыгъэгулэза нэщIэбжьэ бзаджэм хуэдэ зэи къэмыгъэхъу­жыныр дэтхэнэ зымкIи къалэнщ. Аращ, цIыкIуми ин­ми ди зэхуэдэу, Хэку зауэшхуэм и пэжыпIэмрэ зауэм хэкIуэдахэм я фэеплъымрэ ­хъумэныр ди пщэрылъу зэ­рыщытыр зэпы­мычу жыIэн щIы­хуейр.
Бахъсэн къалэ щIыпIэ уна­фэр щызехьэнымкIэ и IуэхущIапIэм лэжьыгъэшхуэ зэфIегъэкI Хэку зауэшхуэм хэтахэм - хэкIуэдахэми къэзыгъэзэжа­хэми - яхуэфащэ пщIэ яхуэ­­щIынымкIэ. Мазэ бжыгъэ хъуауэ йолэжь щIыналъэм щыIэ зауэлI фэеплъхэр къэгъэщIэрэщIэжыным, абыхэм я хъуреягъкIэ щхъуантIагъэхэр щыхасэ, екIуэлIапIэхэр хуащI. Илъэс къэси хуэдэу, а фэеплъ­хэр псом хуэ­мыдэу накъыгъэ мазэм Iэгъуэблагъэм къыхощ, цIыхум и плъэгъуэр малъхъэдисым хуэдэу зыщIашэу. «Нэм илъагъу Iэм ещIэж», - жыхуа­Iэращи шэч хэлъкъым апхуэдизу цIыхухэр зыхуэсакъ щIы­пIэхэр щIэблэми зэрахъумэнум, екIуу зэрызэрахьэнум.
Фэеплъхэр зыхуей хуэгъэ­зэным и мызакъуэу, щIыналъэ къулыкъущIэхэр мы махуэхэм жыджэру хэтщ «ЛIыхъужьхэм я гъуэгукIэ» зыфIаща Iуэху­гъуэ­ри нэсу къызэгъэпэщыным. Иджыблагъэ Бахъсэн къалэ ще­кIуэкIащ апхуэдэ зы Iуэху. Абы хэтащ зауэм и щIыбкIэ щекIуэкIа гуащIэдэкIым хэтахэри, зауэм халъхуауэ нобэ нэхъыжьыгъэр зылъысахэри, жы­лагъуэ лэжьакIуэхэри, къалэ советым щыщхэри, щIыпIэ уна­фэр зехьэнымкIэ къулыкъущIапIэм и лэжьакIуэхэри, курыт щIэныгъэ щрагъэгъуэт IуэхущIапIэхэм я егъэджа­кIуэхэри, еджа­кIуэ­хэри, волонтёрхэри.
«ЛIыхъужьхэм я гъуэгум» пыщIа дауэдапщэхэр «ЩIы­хьым и мыужьыхыж мафIэм» деж щекIуэкIа пэкIумкIэ ирагъэжьащ. Бахъсэн къалэм и Ветеранхэм я зэгухьэныгъэм и унафэщI Абазэ Хъусен псалъэр щратым, къызэхуэсахэм гуапэу захуигъэзащ, Iуэхуу яIэр лъэныкъуэ ирагъэзу зэхуэсым къы­зэрекIуэлIам щхьэкIэ фIыщIэ яхуищIащ.
«ЦIыхур цIыху зыщIыжыр лэжьыгъэращ, ауэ цIыхум и цIыхугъэр лъагэу зыIэтыр фэеплъырщ. Ди унагъуэкIэ девгъэплъыжи, дэтхэнэ зыми дигу имыхуу, зэи тщымыгъупщэу япэ ища адэшхуэ-анэш­хуэ, нэхъыжьыфI куэд диIэщ. Уна­гъуэхэр зыч-зы бжэгъуу зэ­хыхьэжа нэужь лъэпкъ ­мэхъури, абы щыщу зыкъэзы­лъы­тэжхэм зэдагъэлъапIэ, зэ­да­гъэин Iуэхугъуи тхыдэ къэхъукъащIэ куэди иIэщ. Ахэр зи Iэужьыр псоми ди зэхуэдэ нэхъы­жьыфI­хэрщ. Зауэм и мафIэ лыгъейм зызримыдза унагъуэ щыIэжкъым. Фронтым къикIыу ­къакIуэ письмо щимэхэр унагъуэм ещхьэкIуэмэ, жылэм я зэхуэдэ хьэдагъэу, псоми зэдай гуауэу щытащ. Ауэ къэIур хъыбарыфIмэ, цIыхуцIэ зиIэр къызэщIэзыIэтэ гуфIэгъуэш­хуэу щытащ. «Iуэху къыплъы­къуэкIамэ, ар зыхуей хуэгъази, уи хьэдагъэр къыдэх», - жаIэ. ТекIуэныгъэм и хъыбарыр къыщыIуа махуэм зи цIыху къэзымыгъэзэжахэми я хьэдагъэр зэпагъэури, мамырыгъэр къахуэзыхьыжа махуэшхуэм зыхуашияуэ щытащ. Дэри а хабзэм дытетщ. Мы уа­­фэм и щIагъым мамыру ды­щыпсэуну къытхуэзыуха Тхьэм и IэкIэ а насыпыр къытхуэ­зызэуа ди лIыхъужьхэр зы­щыдвмыгъэ­гъупщэ, я пщIэр дывгъэхъумэ. ДифI дгъэ­лъапIэу щытмэ, дэри лъа­пIэ дыхъунущ», - жиIащ Абазэм.
ПэкIум псалъэмакъыр щамыгъабэу, цIыхухэр зауэм     хэ­кIуэдахэм зы дакъикъэкIэ щахуэщыгъуащ фэеплъым и пащхьэ, я щхьэр хуагъэщ­хъащ, удз гъэгъахэри тралъ­хьащ.
«ЛIыхъужьхэм я гъуэгум» епха Iуэхугъуэхэр илъэсыр икIыхукIэ щIыналъэм къыщызэрагъ­э­пэщынущ. Япэ зекIуэм и гъуэгупэр Дыгулыбгъуей къуажэм дэт, Къардэн Бубэ и цIэр зезыхьэ курыт еджапIэ №10-м екIуэлIащ, абдеж къыщызэрагъэпэща, сабийхэр зыхэт Iуэхугъуэхэм хэплъэну.

ЩХЬЭЩЭХУЖ Инал.