КъБР-м щIыхь зиIэ и журналист, Урысей Федерацэм, Къэбэрдей-Балъкъэрым щэнхабзэмкIэ щIыхь зиIэ я лэжьакIуэ, жылагъуэ лэжьакIуэ, «Советская молодёжь» газетым и редактор нэхъыщхьэу щыта Къардэн Мухьэмэд псэужамэ, гъатхэпэм и 28-м и ныбжьыр илъэс 70 ирикъунут. 

Пхъэщхьэмыщхьэмрэ хадэхэкIымрэ къыхащIыкI консерву Кавказ Ищхъэрэм къыщыщIагъэкIым и процент 90-р Къэбэрдей-Балъкъэрым къылъос. Иджыблагъэ апхуэдэ хъыбар къитащ КъБР-м Мэкъумэш хозяйствэмкIэ и министерствэм. 

Кавказ Ищхъэрэм и щIыналъэхэм алыдж-урым бэнэкIэмкIэ я спортсмен нэхъ лъэщхэр, илъэс 24-рэ зи ныбжьхэр, иджыблагъэ щызэхуэсащ Дагъыстэным и Каспийск къалэм. Ахэр хэтащ КИФЩI-м пашэныгъэр къыщыхьыным хуэунэтIауэ а къалэм щрагъэкIуэкIа зэхьэзэхуэм.

   ЩIыгум и ныбжьым ебгъапщэмэ, псэ зыIут дунейм еплъытмэ, цIыхум къикIуа гъуэгуанэр кIэщI дыдэщ, тхыдэм и щапхъэхэмкIэ ар мащIэщ. Апхуэдэу щытми, цIыху лъэпкъыр я бзэкIэ, я дуней тетыкIэкIэ, щIыпIэу зыщыпсэухэмкIэ хуабжьу зэщхьэщокI. Нобэрей щIэныгъэм цIыхухэр я сурэткIэ, я нэпкъпэпкъкIэ егуэш негроид, монголоид, европеоид расэхэмкIэ.

Тхыдэдж-щIэныгъэлI Сокъур Валерэ «Кърым зауэр къэзыхьа ХьэтIохъущокъуэ и къуэ Кургъуокъуэ - пщыхэм я Iумахуэт» зыфIища и тхыгъэм къызэрыхэщу, зи ныбжьыр илъэс 27-рэ фIэкIа мыхъуа Къаплъэн-Джэрий, I707 гъэм и гъатхэкум Кърым хъаныгъуэр къыхуагъэфащэу тахътэр зэриубыду, къэбэрдейхэм закъыпэщIисащ. 

Мэзкуу областым и Рузэ къалэм иджыблагъэ щекIуэкIащ Олимп джэгухэм хыхьэ тхэквондо лIэужьыгъуэмкIэ (ВТФ) Урысейм пашэныгъэр къыщыхьыным хуэунэтIауэ ныбжьыщIэхэм, хъыджэбзхэмрэ щIалэхэмрэ я зэхьэзэхуэ. Абы хэтащ зи щIалэгъуэ спортсмен нэхъ лъэщхэм ящыщу 700-м нэблагъэ.

Пасэм щомыщыр Кавказым куэду щыIащ,  ахэр щызэхэзекIуэрт Кавказ къуршытх Нэхъыщхьэм. ХХ лIэщIыгъуэм и кIэухым щомыщхэр Кавказым мащIэ дыдэ щыхъуащ, кIуэдыжынкIэ шынагъуэу. 1980 гъэхэм закъуэтIакъуэт мэзхэм узэрыщрихьэлIэжыр. Илъэси 5 - 8-м къриубыдэу зыбжанэрэ щалъэгъуат Дагъыстэным, Осетие Ищхъэрэм, Къэрэшей-Шэрджэсым.

(ГъащIэ теплъэгъуэ)

Си гъатхэт абы щыгъуэ. ЩIымахуэку дыдэм къысхуэкIуа гъатхэ. Сэ фIэкIа, нэгъуэщIым илъагъуртэкъым абы щыгъуэ дунейр дахащэу зэрыгъэгъар. Къигъэхуабэрт си гур мо щIымахуэ щIыIэм.

Къэбэрдей-Балъкъэрым мэкъумэш хозяйствэмкIэ и министр Сыжыжэ Хьэсэн иджыблагъэ хэтащ абы и унафэм щIэт IэнатIэм щылажьэ Жылагъуэ советым и зэIущIэм. Абы щытепсэлъыхьащ гъатхэ губгъуэ лэжьыгъэхэр республикэм и щIыналъэхэм зэрыщеужьэрэкIым. 

         Сыжажэм къыхигъэщащ губгъуэ лэжьыгъэхэр и чэзум зэрырагъэжьар, махуэ къэси, зэрыжаIэу, зэрыщIагъэхуабжьэр.

IуэхуфIхэр зи плъапIэ, зи зэфIэкIым зезыгъэужьыну, щIэ гуэр къызэрищIэным сытым дежи хущIэкъу, а и щIэныгъэр жылагъуэм жыджэру хуэзыгъэлажьэ пщащэщ Тау Стеллэ. Ар щеджащ Къэбэрдей-Балъкъэр къэрал университетым и экономикэ факультетым, иужькIэ и щIэныгъэм щыхигъэхъуащ аспирантурэм. Еджэным фIыуэ ехъулIэ хъыджэбзым мызэ-мытIэ къихьащ КъБР-м и Iэтащхьэм, Нэгумэ Шорэ и цIэкIэ ягъэува стипендиехэр.