1939 - 1945 гъэхэм екIуэкIа ЕтIуанэ дунейпсо зауэр иуха иужькIэщ Олимп Джэгухэр гъуэгу махуэ щытеувар. Абы ипэкIэ лъэхъэнитIкIэ Хельсинкирэ (1940 гъэм) Лондонрэ (1944 гъэм) щыIэн хуея зэхьэзэхуэхэр щыIатэкъым. Япэм, дунейпсо зауэр къэхъея къудейт икIи совет-фин къайгъэр екIуэкIырт. ЕтIуанэм, фашистыгъэр зэхэкъутэн иджыри яухатэкъым. Хьэлэмэтращи, дунейпсо зауэм и пэкIэ Олимп Джэгухэр иужьу щекIуэкIар цIыху мелуанхэр зыхисхьа лыгъейр щIэзыдзауэ зэщIэзыгъэст Гитлер тепщэгъуэр быдэу щызыIэригъэхьа Германием и къалащхьэ Берлинт. Абы щыгъуэм, 1936 гъэм, хэт ищIэнт олимп зэхьэзэхуэ телъыджэм ЩIы Хъурейр илъэс пщыкIутIкIэ пыкIыну? XIV Олимпиадэр 1948 гъэм бадзэуэгъуэм и 29 - шыщхьэуIум и 14-хэм Великобританием и къалащхьэ Лондон щекIуэкIащ. Абы хэтащ къэрал 59-м я спортсмену мини 4-м щIигъу. Япэу Олимпиадэм хэтащ Бирмэр, Венесуэлэр, Иракыр, Ираныр, Пакистаныр, Сириер, Цейлоныр, Корее Ипщэр. ЕтIуанэ дунейпсо зауэр зи зэрану къалъыта Германиемрэ Япониемрэ абы хагъэхьэкъым.
XV Олимпиадэр 1952 гъэм бадзэуэгъуэм и 9 - шыщхьэуIум и 3-хэм щызэхэтащ Финляндием и Хельсинки къалэм. Абы хэтащ къэрал 69-м я спортсмен мини 5-м щIигъу. Япэу олимпиадэм хыхьащ СССР-р (спортсмен 300), Африкэм и къэрал зыбжанэ, Израилыр, Индонезиер, ФРГ-м и командэ щхьэхуэр.
XVI Олимпиадэр 1956 гъэм шыщхьэуIум и 22 - дыгъэгъазэм и 8-хэм Австралием и Мельбурн къалэм щекIуэкIащ. Абы хэтащ къэрал 68-м я спортсмен мини 3-м щIигъу. Япэу къыхыхьащ Кениер, Эфиопиер, Угандэр, Фиджир. ГДР-мрэ ФРГ-мрэ зэгъусэу зы командэ къызэрагъэпэщауэ щытащ. Австралием шы ипшэн щхьэкIэ карантину мазих зэрыдэбгъэкIын хуейм щхьэкIэ шы спортымкIэ зэхьэзэхуэр Швецием и Стокгольм къалэм щрагъэкIуэкIащ.
XVII Олимпиадэр 1960 гъэм шыщхьэуIум и 25 - фокIадэм и 11-хэм Италием и Рим къалэм щекIуэкIащ. Абы хэтащ къэрал 84-м я спортсмену мини 5-м щIигъу. Япэу къыхыхьащ Мароккэр, Хьэрып Эмират Зэгуэтхэр, Сан-Маринэр, Тунисыр. Олимп рекорду 76-рэ ягъэуващ.
XVIII Олимпиадэр 1964 гъэм жэпуэгъуэм и 10 - 24-хэм Японием и къалащхьэ Токио щекIуэкIащ. Абы кърихьэлIащ спортсмен мини 5-м щIигъу. Япэу къыхыхьащ Алжирыр, Камеруныр, Конгэр, Сенегалыр, Ливиер, Малайзиер, Монголиер, Непалыр, нэгъуэщIхэри. Олимп джэгухэр зэрекIуэкIыр япэу телевиденэмкIэ къэтын щIадзащ.
XIX Олимпиадэр 1968 гъэм жэпуэгъуэм и 12 - 27-хэм Мексикэм и Мехикэ къалэм щекIуэкIащ. Абы хэтащ къэрали 112-м я спортсмен мини 5,5-м щIигъу. Япэу къыхыхьащ Парагвайр, Сальвадорыр, Африкэмрэ Азиемрэ я къэрал зыбжанэ.
XX Олимпиадэр 1972 гъэм шыщхьэуIум и 26 - фокIадэм и 11-хэм ФРГ-м и Мюнхен къалэм щекIуэкIащ. Абы хэтащ къэрали 121-м икIа спортсмен мини 7-м щIигъу. Япэу къыхыхьащ Албаниер, КНДР-р, Лесотэр, Сауд Хьэрыпыр, нэгъуэщIхэри. 1972 гъэм фокIадэм и 5-р олимп спорт тхыдэм гуауэшхуэу къыхэнащ. Спортсменхэр щыпсэу олимп жылагъуэм террорист гуп жэщым дыхьэри, Израилым и лIыкIуэхэр яубыдащ, иужькIи абыхэм ящыщу цIыху 11 яукIащ.
КъызэгъэпэщакIуэхэм мурад яIащ Олимп Джэгухэр ягъэувыIэну, арщхьэкIэ, абы пащэмэ нэхъ тэмэму МОК-м къилъытащ.
XXI Олимпиадэр 1976 гъэм бадзэуэгъуэм и 17 - шыщхьэуIум и 1-м Канадэм и Монреаль къалэм щекIуэкIащ. Абы хэтащ къэрал 88-м я спортсмен мини 6-м щIигъу. Япэу къыхыхьащ Андоррэр, Кайман хытIыгухэр, Папуа Новая Гвинеер. ГъэщIэгъуэну хэлъащ хъэршым ит ракетэмкIэ Афинхэм щыIэ олимп мафIэм лазеркIэ мафIэ ласкIэ щыпагъанэу ар Монреаль къызэрырагъэхьар.
Канадэм щекIуэкIа олимпиадэр тхыдэм къыхэнащ псом нэхърэ нэхъ лъапIэу. Абы трагъэкIуэдащ доллар мелард 20 хуэдиз. Монреаль къытехуа щIыхуэр 2006 гъэ пщIондэ ипшыныжащ.
ГъэщIэгъуэнщ Олимпиадэр къызэзыгъэпэща Канадэм и спортсменхэм зы дыщэ медаль къызэрамыхьар. Апхуэдэ нэхъапэм хэгъэрейхэм зэи къащыщIатэкъым.
XXII Олимпиадэр 1980 гъэм бадзэуэгъуэм и 19 - шыщхьэуIум и 3-хэм СССР-м и щыхьэр Мэзкуу щекIуэкIащ. Абы хэтащ къэрал 81-м я спортсмен мини 5,5-м щIигъу. СССР-м и сэлэтхэр Афганистаным зэрихьам щхьэкIэ мыарэзыуэ Олимпиадэр США-м дикъузэну хущIэкъуащ икIи и командэр Мэзкуу къигъэкIуакъым. Олимп Джэгухэм я тхыдэм щыяпэу Олимпиадэм щхьэкIэ спорт центру 6 яухуауэ щытащ.
XXIII Олимпиадэр 1984 гъэм бадзэуэгъуэм и 28 - шыщхьэуIум и 12-хэм США-м и Лос-Анджелес къалэм щекIуэкIащ. Абы хэтащ къэрали 140-м я спортсмен мини 7-м нэблагъэ. СССР-м и Правительствэм и жэрдэмкIэ ди къэралым и командэмрэ социалист къэралыгъуэхэмрэ (Китайр, Румыниер, Югославиер хэгъэкIауэ) я спортсменхэр США-м кIуакъым.
XXIV Олимпиадэр 1988 гъэм фокIадэм и 17 - жэпуэгъуэм и 2-хэм Корее Ипщэм и Сеул къалэм щекIуэкIащ. Абы хэтащ къэрали 159-м я спортсмен мини 8,5-м нэблагъэ. Олимп Джэгухэм кIуауэ щытакъым Кубэр, КНДР-р, Никарагуэр, Эфиопиер.
XXV Олимпиадэр 1992 гъэм бадзэуэгъуэм и 25 - шыщхьэуIум и 9-хэм Испанием и Барселонэ щIыпIэм щекIуэкIащ. Абы хэтащ къэрали 169-м икIа спортсмен мини 9-м щIигъу. СССР къэралыгъуэм и пIэкIэ япэу Олимпиадэм СНГ-м и командэ зэгуэт кIуащ.
XXVI Олимпиадэр США-м и Атлантэ къалэм щекIуэкIащ 1996 гъэм бадзэуэгъуэм и 19 - шыщхьэуIум и 4-хэм. Абы хэтащ къэрали 197-м я спортсмен мини 10-м нэблагъэ. Япэу командэ щхьэхуэу Олимпиадэм кIуащ Урысей Федерацэр, Украинэр, Белоруссиер, Латвиер, Литвар, Эстониер, СССР-м хэта нэгъуэщI республикэхэр.
Олимп Джэгухэр зэрырагъэкIуэкIрэ илъэси 100 щрикъу гъэм техуащ США-м щекIуэкIар. Абы къыхэкIыу, япэщIыкIэ ар Афинхэм иратын мурад щыIащ, ауэ, иужькIэ, куэдым зэрымыгугъауэ, Атлантэ хуагъэфэщащ.
Мы Олимпиадэм и къызэгъэпэщыкIэкIи и егъэкIуэкIыкIэкIи ныкъусаныгъэ куэд хэлъащ. Ар къыхагъэщащ журналистхэми, спортсменхэми, хьэщIэхэми. А псом и щIыIужкIэ, бадзэуэгъуэм и 27-м стадионым къыщагъэуа лагъымым зы цIыху хэкIуэдащ, зыбжанэм фэбжь хахащ.
Олимп Джэгухэр щызэхуащIыжым, МОК-м и тхьэмадэ Самаранч Хуан-Антонио и къулыкъум зэрытетрэ сыт щыгъуи хуэдэу жиIакъым: «Олимп Джэгухэм я тхыдэм иджырей олимпиадэр нэхъыфI дыдэу къыхэнэнущ».
XXVII Олимпиадэр 2000 гъэм фокIадэм и 15 -жэпуэгъуэм и 1-хэм Австралием и Сидней къалэм щекIуэкIащ. Абы хэтащ къэрали 199-м я спортсменхэр. Ахэр медаль комплекту 300-м щыщIэбэнащ. Олимп Джэгухэм япэу хагъэхьащ триатлоныр, тхэквондор, батутыр.
XXVIII Олимпиадэр 2004 гъэм шыщхьэуIум и 13 - 29-м Алыджым и Афины къалэм щекIуэкIащ. Абы хэтащ къэрал 202-м я спортсмен 10625-рэ. Япэу къыхыхьащ Тиморэ КъуэкIыпIэр, Кирибати къэрал цIыкIухэр, Афганистаным и лIыкIуэхэр.
XXIX Олимпиадэр 2008 гъэм шыщхьэуIум и 8 - 24-хэм Китайм и къалащхьэ Пекин щекIуэкIащ. Абы хэтащ къэрал 205-м я спортсмену 10500-рэ.
ХХХ Олимпиадэр 2012 гъэм бадзэуэгъуэм и 27-м щIыщIэдзауэ шыщхьэуIум и 12 пщIондэ Великобританием и къалащхьэ Лондон щекIуэкIащ. Ар къызэзыгъэпэщахэм я къару псори ирахьэлIащ мы Iуэхугъуэр дуней псом гукъинэж ящыхъун папщIэ.
Гухэхъуэт ухэплъэну дунейм и спортсмен нэхъыфIу 12500-м щIигъу зыхэта Iуэхугъуэм. Ахэр къэрал 205-м къикIат икIи дэтхэнэ зыри щIэхъуэпсырт Олимпиадэм и тыгъэ нэхъ лъапIэ дыдэр и Iэрылъхьэу и хэку лIыхъужьу игъэзэжыну. ИлъэсиплIым и зэхьэзэхуэ нэхъыщхьэр къыщызэIуахым, Урысей Федерацэм и ныпыр иIыгъыну пщIэ хуащIащ теннисисткэ цIэрыIуэ Шараповэ Марие. Абы и ужь къитт ди командэм щыщ адрей спортсменхэри.
ХХХ Олимп Джэгухэр къызэрызэIуахым телевизоркIэ кIэлъыплъащ цIыху мелардым щIигъу. Апхуэдиз дыдэ махуэ къэс ирипIейтеинущ я хэкум икIахэм я ехъулIэныгъэхэм.
XXXI Олимпиадэр Бразилием и Рио-де-Жанейрэ къалэм шыщхьэуIум и 5 - 21-м щекIуэкIащ. Зэи къэмыхъуауэ къэрал 207-м я спортсмен 10500-м щIигъу абы хэтащ икIи медаль комплект 306-м ахэр иризэныкъуэкъуащ.
Мы Олимпиадэм ипэ къихуэу Iуэхугъуэ мыщхьэпэ куэд екIуэкIащ. Псом япэрауэ, ахэр къашащ Урысейм и спортсменхэм зыубгъуауэ допинг зрахьэлIауэ къызэрыщIагъэщам. Абы иужькIэ, Допингым пэщIэтынымкIэ дунейпсо комитетымрэ къэрал 19-м я спорт унафэщIхэмрэ ткIийуэ къэуващ ди щIалэхэмрэ хъыджэбзхэмрэ ящыщу зыри Олимп Джэгухэм хэгъэхьэн хуэмейуэ. АрщхьэкIэ, захуагъэм гъуэгу игъуэтащ. Дунейпсо Олимп Комитетым (МОК) унафэ къищтащ лажьэ зимыIэ ди спортсменхэм я нэхъыбэр Рио-де-Жанейрэ зэрыкIуэфынумкIэ. Арати, нэхъапэм къагъэлъэгъуа цIыху 398-м ящыщу 266-м Олимпиадэм хэтыну Iэмал ягъуэтащ.
